အေမရိကန္ႏွင့္ သေဘာထားတူညီထားေသာ အေရးႀကီး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား အတြက္ အေထာက္အကူျပဳေစရန္ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံေရးအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာမည့္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းတြင္ သြားေရာက္ မည္ဟု ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ ဝီလ်ံ ဟိတ္ William Hague က တနလၤာေန႔၌ ေျပာၾကားလိုက္သည္။
အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟယ္လာရီ ကလင္တန္ႏွင့္ ဝါရွင္တန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၌ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးမႈအၿပီး မစၥတာ ဟိတ္က သတင္းေထာက္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ၿဗိတိန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
“က်ေနာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဇန္နာဝါရီလ အေစာပိုင္းမွာ သြားလည္ပါမယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ကလင္တန္ သြားခဲ့တာ ကိုလည္း ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္မႈ ရွိတာကို ျမင္ေတြ႔ခ်င္တာနဲ႔ ေရွ႕မွာရွိတဲ့ သိပ္အေရး ႀကီးတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အေထာက္ကူ ျဖစ္ေစမယ့္ အျပဳသေဘာ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးမူဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တူညီတာေတြပါပဲ” ဟု မစၥတာဟိတ္က သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာသည္။
fco
အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဟယ္လာရီ ကလင္တန္ႏွင့္ မစၥတာ ဟိတ္ ဝါရွင္တန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန၌ ဒီဇင္ဘာ ၁၂ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆံုစဥ္ (Photo:: FCO)
ခရီးစဥ္ အေသးစိတ္ကို ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာအတြင္း ၿဗိတိန္-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အဆင့္ျမင့္ဆံုး သံတမန္ ဆက္ဆံေရးတခု ျဖစ္လာဖြယ္ ရွိသည္။
ကန္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး မစၥစ္ ဟယ္လာရီကလင္တန္ကလည္း ယင္းခရီးစဥ္ကို ႀကိဳဆိုလိုက္ၿပီး သံတမန္ ဆက္ဆံေရးကို ထိန္းထားျခင္းျဖင့္ ျမန္မာအစိုးရသစ္၏ လုပ္ဟန္မ်ားကို စမ္းသပ္ခြင့္ရမည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ခဲ့သည္။
“၂၁ ရာစုမွာ ေဒသတြင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေနရာတခုရမွာ ပိတ္ဆို႔ေနတဲ့ အတားအဆီးေတြကို
ေျဖရွင္းသြားေရးအတြက္ အခြင့္အလမ္းတခု ရွိေနပါတယ္” ဟု မစၥစ္ကလင္တန္က သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာဆို ခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ၿဗိတိန္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္၏ ခရီးစဥ္သည္ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပစ္မွတ္ထား ဘ႑ာေရး ပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္ လက္နက္ တင္ပို႔ေရး တားျမစ္ပိတ္ပင္မႈထားမႈမ်ားကို ႀကီးႀကီးမားမား ေျပာင္းလဲေစမည္ မဟုတ္ဟု ၿဗိတိန္အေျခစိုက္ ဘားမားကမ္ပိန္း - ယူေက Burma Campaign – UK က သံုးသပ္သည္။
ယင္းအျပင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုး လႊတ္ေပးေရး၊ တုိင္းရင္းသားေဒသ ထိုးစစ္မ်ား ရပ္ဆုိင္ေရး၊ စစ္မွန္သည့္ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကဲ့သို႔ေသာ စံႏႈန္းမ်ာအေပၚ ျမန္မာအစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကသာလွ်င္ အဓိကက်ဖြယ္ရွိသည္ဟု ႐ႈျမင္ထားသည္။
“ဝီလ်ံ ဟိတ္အေနနဲ႔ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တေအာင္ က်င္းပေပးဖို႔ တိုက္တြန္းႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ စံႏႈန္းအဆင့္ေတြကို အစိုးရက ေဖာ္ေဆာင္လာရင္ ၿဗိတိန္နဲ႔ အီးယူတို႔က ပိတ္ဆို႔ထားတာေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပး ဖို႔ ေျပာပါလိမ့္မယ္” ဟု ဘားမားကမ္ပိန္း - ယူေက ဒါ႐ိုက္တာ မက္ခ္ ဖါမန္နာ Mark Farmaner က မဇၥ်ိမကို
ေျပာသည္။
မစၥတာ ဟိတ္၏ ယခုခရီးစဥ္သည္ ႏုိဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔က ၿဗိတိန္အစိုးရ ႏုိင္ငံတကာဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဌာန DFID ဝန္ၾကီး အင္ဒ႐ူးမစ္ခ်ယ္လ္၏ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္အၿပီး တလမျပည့္မီ ထပ္မံသြားေရာက္မည့္ ၿဗိတိန္အဆင့္ျမင့္အရာရွိတဦး၏ ခရီးစဥ္လည္း ျဖစ္သည္။
အင္ဒ႐ူးမစ္ခ်ယ္လ္၏ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္ ခရီးစဥ္၌ ဒုသမၼတ သီဟသူရတင္ေအာင္ျမင့္ဦး၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္း၊ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ၾကီးဌာနႏွင့္ စက္မႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဝန္ၾကီး ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌး၊
ျပည္ေထာင္စု ဒုဝန္ၾကီးမ်ားႏွင့္ သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။ အတိုက္အခံပါတီ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုသြားခဲ့သည္။
ေတြ႔ဆံုမႈမ်ားတြင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲေနမႈ၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ၿငိမ္ခ်မ္းေရး ေဆာင္ရြက္
ေနမႈႏွင့္ ျမန္မာ-ၿဗိတိန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ျမႇင့္တင္ေရးကိစၥမ်ား ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။
DFID သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းာမေရးအတြက္ ၂ဝ၁၂ မွ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အထိ ေလးႏွစ္တာအတြင္း ခန္႔မွန္းေျခ ေပါင္ သန္း ၁၈ဝ (အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၃ဝဝ) ကို ကုလသမဂၢ လက္ေအာက္ခံ အဖြဲ႔မ်ား၊
ႏုိင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသခံ NGO မ်ား၊ ရပ္ရြာအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွတဆင့္ ကူညီေပးသြားရန္ ရွိသည္။
ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး၏ ခရီးစဥ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ တရားဝင္မသိရေသးေသာ္လည္း လာေရာက္မည္ ဆုိပါက
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ခြင့္ရႏုိင္ဖြယ္ရွိသည္ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD က ေမွ်ာ္လင့္ ထားသည္။
“ဘာလို႔လည္းဆိုေတာ့ အေမရိကန္ေတာင္ ခြင့္ျပဳေသးတယ္။ ၿဗိတိသွ်လည္း ခြင့္ျပဳမွာေပါ့။ လာလို႔ ရွိရင္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔မွာေပါ့ခင္ဗ်။ အေမရိကန္တို႔ ၿဗိတိသွ်တို႔ကေတာ့ တႏိုင္ငံထဲ လိုပဲေလ” ဟု NLD ဒုဥကၠ႒ ဦးတင္ဦးက မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီအံုၾကြမႈကို ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္း၍ အာဏာသိမ္းခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္
ေရး အဖြဲ႔ - နဝတလက္ထက္ ၁၉၈၉ မွ စ၍ ႏိုင္ငံ၏အမည္ကို အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ Burma ဟု သံုးေနရာမွ Myanmar ဟု ေျပာင္းလဲသံုးႏႈန္းလာေသာ္လည္း အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိန္တို႔ကမူ Burma ဟုသာ ဆက္သံုးေနဆဲ
ျဖစ္သည္။