ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ ဆိုတာ

 ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ ဆိုတာ

သူဇာနတ္အတူ

လူကိုယ္လူလက္

လူမ်က္ခြက္သည္

လူငွက္ျမိဳင္နန္းသူတည္း ။

                                                               မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး

                                                                စႏၵ ကိႏၷရီ ရတု၊ ပိုဒ္ေရ ( ၆ )

          ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ ဆိုတာကို လူတိုင္းလိုလို အနည္းနဲ ့အမ်ား သိႀကပါတယ္။ တကယ္တမ္း ဂဃနဏ သူတို ့ အေႀကာင္းကိုသိသူကေတာ့  နည္းပါးႀကမွာဧကန္ပါ။

          ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ ဆိုတဲ ့အမည္ေတြဟာ ပါဠိ(မဂဓ) ဘာသာစကားျဖစ္ပါတယ္။ ပါဠိ လိုဆိုရင္ေတာ့

ကိ  ံ =  အဘယ္နည္း

နရာ =  လူေလာ၊ နတ္ေလာ

လူလားနတ္လား ယံုမွားေလာက္ဖြယ္ရာ လူတို ့၏ အသြင္ကို ေဆာင္လွ်က္ရွိသူ လို ့ပဲ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ေျပာရမွာပါ။ ကိႏၷရီ  က အမ ျဖစ္ျပီး ကိႏၷရာက ေတာ့ အထီးျဖစ္ပါတယ္။

ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ တို ့ရဲ  ့ပံုသ႑ာန္ ကို အနီးစပ္ဆံုး ေျပာရရင္ေတာ ့

၁။     ငွက္ကိုယ္ လူေခါင္း

၂။     လူကိုယ္ ျမင္းေခါင္း

၃။     ျမင္းကိုယ္ လူေခါင္း

ဆိုျပီး အႀကမ္းဖ်င္း သံုးမ်ိဳး ခြဲျခားထားပါတယ္။ လူလိုလို၊ နတ္လိုလို၊ တိရစ ၦာန္လိုလို နဲ ့ သတၱဝါ အထူးအဆန္း တစ္မ်ိဳး ဟု ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

          ငါးရာ ့ငါးဆယ္ဇာတ္၊ အသီတိနိပါတ္ မဟာကုဏာလဇာတ္ေတာ္ မွာ ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ အမ်ိဳးအစား အေတာ္မ်ားမ်ား ေဖၚျပထားပါတယ္၊ ထင္ရွားတဲ ့ အမ်ိဳး အစား တို ့ကို ေဖၚျပရမယ္ဆိုရင္

၁။          ေဒဝ ကိႏၷရာ

            စတုမဟာရာဇ္ နတ္မ်ိဳး၌ ပါဝင္သည္

၂။          စႏၵ ကိႏၷရာ

            စႏၵေတာင္၌ ေနသည္

၃။          ဒုမ ကိႏၷရာ

            သစ္ပင္မ်ား၌ေန၍အသီးအပြင့္မ်ားကိုစားသည္

၄။          ဒ႑မာဏဝိကာ ကိႏၷရာ

            လက္နက္စြဲကိုင္တတ္ျပီး လူ၏မ်က္ႏွာႏွင့္တူသည္

၅။          ေကာႏ ၱိသကုဏ ကိႏၷရာ

            ကရဝိက္၊ ႀကိဳးႀကာ တို ့ကဲ ့သို ့ အသံသာယာစြာ တြန္က်ဴးတတ္သည္

၆။          ကဏၰပါဝုရဏ ကိႏၷရာ

            နားရြက္တစ္ဖက္ခင္း၍ တစ္ဖက္ကိုျခံဳကာ ေနႏိုင္ေလာက္ေအာင္ နားရြက္ႀကီးသည္

၇။          အႆမုခိ ကိႏၷရာ

             ျမင္းမ်က္ႏွာ ပံုသ႑ာန္ရွိသည္

၈။          နာရီပုပၹ ကိႏၷရာ

တို ့ပဲျဖစ္ပါတယ္။

          ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ ေတြ တကယ္ရွိမရွိကို ျမန္ ့မာ ့သမိုင္းမွာ၊ ျမန္ မာ့ စာေပ အေထာက္ အထား ေတြမွာ ၊ ဘုရားေဟာဇာတ္နိပါတ္ေတြမွာ ၊ ရွာေဖြေတြ ့ရွိႏိုင္ပါတယ္။ လက္လွမ္း မွီသေလာက္ လိုရင္းတိုရွင္း တင္ျပရရင္ေတာ့

          သကၠရာဇ္ ၁၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ အင္းဝမွာ နန္းတက္တဲ ့ ငါးထပ္ႀကီးဒါယကာ မင္းတရားႀကီး ေတာင္းပန္သည္ ့ အတြက္ ေတာင္ဖီလာ ဆရာေတာ္ ေရးသားခဲ ့တဲ ့ ရာဇ မဏိ စူဠာ ေက်ာက္စာမွာ ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ တို ့ အေႀကာင္း ပါရွိေႀကာင္းကို ဦးခ်ိန္ ရဲ  ့ ေဝါဟာရ လီနတၳဒီပနီ၊ စာမ်က္ႏွာ (၂၆၃) မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။

          ေက်ာက္စာပါ လိုရင္းအခ်က္ကို ေျပာရရင္ေတာ့

“အေသာက မင္းႀကီးက ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ တို ့ ကခုန္ျခင္း၊ သီဆိုျခင္း တို ့ကို ရွဳစားနားဆင္ခ်င္တဲ ့ အတြက္ ဟိမဝႏၱာ ေတာကို လက္စြပ္ေတာ္ ေစလႊတ္ျပီး မင္းအာဏာျဖင့္ ေခၚယူရွဳစားေတာ္မူခဲ ့” ေႀကာင္း ေပါ ့။

          အဲဒိ ငါးထပ္ႀကီးဒါယကာ မင္းတရားႀကီး လက္ထက္မွာပဲ သလႅာဝတီ ျမစ္ အတြင္းမွာ ေမ်ာလာလို ့ ဆယ္ယူရရွိခဲ ့တဲ ့  ကိႏၷရာတစ္ေကာင္ကို ဆက္ေရာက္လာဘူးေႀကာင္း  “ဟံသာဝတီေရာက္ မင္းတရားစာတမ္း” မွာေတြ  ့ရပါတယ္။

          ေဘးေတာ္ မင္းတရားႀကီးလက္ထက္က မင္းကြန္းနန္းေဆာင္မွာ မိုးေကာင္းျမိဳ  ့ဝန္က ဖန္ဘူးနဲ ့ထည္ ့ျပီး ဆက္သတဲ့  ကိႏၷရာငယ္ အေသေျခာက္ပံုကို ေရွးေဟာင္းစာေပသုေတသီ တစ္ဦး ရွာေဖြစုေဆာင္းထားတဲ့ “ေရႊနန္းလက္သံုး ပံုစံမ်ား” စာတြဲအမွတ္ ( ၁ ) ပံုအမွတ္စဥ္ ( ၂၆၇ )မွာ ေတြ  ့ ရႏိုင္ပါတယ္။

          ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမွဳ ေတြနဲ ့ပါတ္သက္ျပီး “မွတ္စု” ေရးသားမွဳမွာ အထူးထင္ရွား ေႀကာ္ႀကားခဲ ့တဲ့ မံုေရြးဆရာေတာ္ (ရွင္ အာဒိစၥရံသီ) ရဲ  ့မံုေရြး မွတ္စု ေတြထဲမွာ ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ တို ့နဲ ့ ပါတ္သက္တဲ ့ ဇာတ္စု စာရင္း ကို ထုတ္ႏွဳတ္ျပထားတာကို ေလ ့လာမယ္ဆိုရင္ေတာ့

၁။     ဘလႅာတိယ ဇာတ္

၂။     စႏၵ ကိႏၷရီ ဇာတ္

၃။     တကၠာရိက ဇာတ္

၄။     မဟာကုဏာလ ဇာတ္

၅။     အ႒သဒၵ ဇာတ္

၆။     ေဒဝီကိုပမာႏိွဳင္းရာ ကိႏၷရာ

၇။     အသိတာဘူကိုပစ္၍လိုက္ေသာဇာတ္

၈။     မဟာဝင္တြင္ ေကာ႑တိႆ အေႀကာင္း

၉။     အပါဒါန္ က်မ္းမွာ က်ဴ ပြင့္လွဴေသာ  ကိႏၷရာ     

၁၀။     ကုဏာလဇာတ္မွာ တရားနာဖို ့လာသည့္  ကိႏၷရာ

၁၁။     သုဝဏၰသာမ ဇာတ္မွာေတာ့ လူေတြကို ေႀကာက္တတ္ေသာ ကိႏၷရာ

ဆိုျပီး ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ တို ့အေႀကာင္းကို မွတ္တမ္း ျပဳထားပါတယ္။

သူ ့ခါးတင္ႏွင့္၊ သူ ့ရင္သူ ့နဖူး

သူ ့ပါးကေျပာင္၊ သူ ့မ်က္ေတာင္သည္

ညႊတ္ေရာင္ေကာ့ျဖဴးျဖဴးႏွင့္

ျမင္သူမူးမွ်

ႀကည္ႏူးဖြယ္ ့သူ ့မ်က္ႏွာ

လဆန္းသံုးရက္၊ လေရးစက္သည္

ထြန္းတက္ဆန္းေပၚလာသို ့

မူခရာသည္

သူဇာနတ္အတူ၊ လူကိုယ္လူလက္

လူမ်က္ခြက္သည္

လူငွက္ျမိဳင္နန္းသူတည္း ။

                                                                မန္လည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး

                                                                စႏၵ ကိႏၷရီ ရတု၊ ပိုဒ္ေရ ( ၆ )

          ကိႏၷရီ ကိႏၷရာ ဆိုတာဘာလဲ၊ တကယ္ရွိပါ ့မလား၊ ဘယ္လိုပံုသ႑ာန္ လဲ ဆိုတာေတြကို အထက္မွာ တင္ျပျပီးျဖစ္ေတာ့ ဆက္လက္ျပီး ျမန္မာစာေပေတြထဲမွာ အသံုးျပဳ ေရးသားေလ ့ရွိတဲ ့  သူ တို ့နဲ ့ပါတ္သက္တဲ ့ စကားတန္ဆာ ေတြကို တင္ျပခ်င္ပါတယ္ ။

အမရာ ကႏၷရီ မဒၵီ သမ ၻဴလ ေတာ္ေလးဝ

ေရႊကိႏၷရီ လွဟန္ခ်ီသို ့

လူ ႏွယ္ဆင္းဝါ ကိႏၷရာ

ငါးႀကန္စံုညီ ကိႏၷရီ

ကိႏၷရီႏွယ္ တင့္စံပယ္

ကိႏၷရာ ေမာင္ႏွံ ေတာင္ပံယွက္သကဲ ့သို ့

ေရႊကိႏၷရီလား သူဇာလား

နတ္ကိႏၷရီ ေကြးေကြးခ်ီလွ်က္

အလွသိဂၤါ ကိႏၷရာ

မယ္ကိႏၷရီ ၊ နတ္ပီယိုးဆြယ္၊ လွမ်ိဳးႀကြယ္

ေနာက္ထပ္လည္း ရွိဦးမွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ေတြးမိသေလာက္ သိသေလာက္ပဲမို ့ ဖတ္မိသူေတြ ထပ္ျပီး ျဖည့္စြက္ ေပးႏိုင္ႀကမယ္ဆိုရင္ ပိုျပီး ျပည့္စံုသြားမယ္လို ့ ထင္ပါတယ္။

ဒါေလာက္နဲ ့ နားပါရေစ။ ေနာက္ထပ္ အေျခအေနေပးရင္ ကိႏၷရီ ကိႏၷရာတို ့ရဲ  ့ အလွ အပ နဲ ့ ရုပ္ပံုလႊာေလးေတြကို ကဗ်ာေလးေတြနဲ ့  ဖြင့္ဆိုျပထားႀကတာကို ဆက္လက္တင္ျပပါ ့မယ္။

ကိုး-

- ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း

- စိႀတ ၊ ကိႏၷရာ  ကိႏၷရီ

- မံုေရြးမွတ္စု

- ဘလႅာတိယ ပ်ိဳ  ့

- အျခား

ကညြတ္ႏြယ္

27102012