St. Valentine
ကမာၻတြင္ ခ်စ္သူမ်ားေန႔(Valentine's Day)ကို ႏွစ္စဥ္ ေဖေဖၚဝါရီ (၁၄)ရက္ေန႔ဟု သတ္မွတ္သည္။ ထိုေန႔သို႔ ေရာက္တိုင္း ကမၻာတစ္၀ွမ္းလံုး မွာရွိေသာ ခ်စ္သူမ်ားအၾကား အမွတ္တရ ခ်စ္လက္ေဆာင္မ်ားအျဖစ္ သၾကားလံုး၊ ပန္းႏွင့္ အျခား ခ်စ္သက္လက္ေဆာင္မ်ားကို St. Valentine အမည္ႏွင့္ အျပန္အလွန္ လဲလွယ္ ေပးပို႔ေလ့ ရွိၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္ St. Valentine ဆိုသည့္ ထူးျခားေသာ သူေတာင္စင္အေၾကာင္းကို မသိၾကသလို ဘာေၾကာင့္ St. Valentine အထိမ္းအမွတ္ပြဲကို အားလပ္ရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ က်င္းပၾကတယ္ဆိုတာကိုလည္း အမွတ္တမဲ့ ျဖစ္ၾကတာမ်ားပါသည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ေတာ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလဟာ အခ်စ္ရည္အခ်စ္ေသြး လႊမ္းေနတဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လတစ္လလို႔ သိထားၾကပါသည္။ ယေန႔ေခတ္ နားလည္ထားၾကေသာ St. Valentine Day သည္ ေရွးေခတ္ ေရာမရိုးရာႏွင့္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာအတြက္ အေလးအျမတ္ထားေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။
ဒီေန႔ေခတ္မွာ ကက္သိုလစ္ ဘုရားေက်ာင္းေတြက သိနားလည္ထားၾကတာကေတာ့ Valentine အမည္တြင္တဲ့ သူေတာ္စင္ သံုးဦးရွိပါတယ္။ ဒ႑ာရီတစ္ခုက အတည္ျပဳထားတာကေတာ့ Valentine ဆိုတာ သံုးရာစုေလာက္က ေရာမမွာ ေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီး တစ္ပါးလို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ေရာမျပည့္ရွင္မင္း ကေလာဒီးယပ္စ္ ၂ က တိုင္းျပည္မွာ ရွိသမွ် အိမ္ေထာင္သည္မ်ားကို မေရြးခ်ယ္ပဲ အရြယ္ေရာက္သူ လူပ်ိဳလူလြတ္မ်ားကို စစ္မႈထမ္းေစပါတယ္။ အဲဒီအခါ သူေတာ္စင္ Valentine ဟာ ဘုရင္ ကေလာဒီးယပ္စ္ တားျမစ္ထားတဲ့ ဥပေဒအျပင္ဘက္ ကေန စစ္မႈထမ္းသူ လူငယ္မ်ားကို သူတို႔ရဲ႕ ခ်စ္သူမ်ားနဲ႔ တိတ္တဆိတ္ လက္ထပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ Valentine ရဲ႕ လုပ္ရပ္မ်ားကို ဘုရင္သိသြားတဲ့ အခါ ေသဒဏ္ခ်မွတ္လိုက္ပါတယ္။ အျခားပံုျပင္မ်ားမွာေတာ့ Valentine ဟာ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားထဲက ခရစ္ယာန္အက်ဥ္းသားမ်ားကို လြတ္ေျမာက္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းေပးမႈေၾကာင့္ သတ္ျဖတ္ခံလိုက္ရတယ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါေသးတယ္။
ေနာက္ထပ္ ဒ႑ာရီတစ္ခုကေတာ့ သူေတာ္စင္ Valentine က ပမထဆံုးခ်စ္သက္လက္ေဆာင္ကို သူကိုယ္တိုင္ ေပးပို႔ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ အက်ဥ္းခ်ခံရစဥ္မွာ Valentine ဟာ သူ႔ထံ အလည္လာေတြ႕တတ္သူ ေထာင္မွဴးသမီးနဲ႔ ခ်စ္ၾကိဳးသြယ္ခဲ့ပါတယ္။ သူ မေသဆံုးခင္ စာတစ္ေစာင္ ေရးသားခဲ့ရာမွာ "From Your Valentine" လို႔ လက္မွတ္ေရးထိုးထားပါသတဲ့။ စာအေရးအသားကို ေထာက္ရႈျခင္းအားျဖင့္ ယေန႔ေခတ္ အသံုးအႏႈန္း ရင္ဖြင့္စာမ်ားနဲ႔ တူညီေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ပါးစပ္ရာဇ၀င္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကြဲလြဲေနေပမယ့္ Valentine ဒ႑ာရီမ်ားရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ အမွန္တရားတစ္ခုေတာ့ တိမ္ျမွဳပ္ေနပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ မူကြဲေနတဲ့ Valentine ဒ႑ာရီမ်ားမွာ ၾကင္နာဂရုဏာတရား၊ သူရဲေကာင္းပီသမႈနဲ႔ အျခားအေရးပါေသာ ခ်စ္ေမတၱာရဲ႕ သေကၤတမ်ားကို အထင္အရွား ျပဆိုေနပါတယ္။
ေခတ္အလယ္ပိုင္းမွာေတာ့ Valentine ဒ႑ာရီဟာ ျပင္သစ္နဲ႔ အဂၤလန္ ႏိုင္ငံမ်ားမွာ အေတာ္ေလး ေခတ္စားေနခဲ့ျပီး အယူအဆ အမ်ိဳးမ်ိဳးကလည္း ဆင့္ပြားျဖစ္ေပၚလာပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ St.Valentine ဟာ ေခါင္းျဖတ္ အသတ္ခံရေၾကာင္း အဆိုရွိျပီး အျခားေျပာ စကားမ်ားကေတာ့ St. Valentine ဟာ ေထာင္ထဲမွာ နာဖ်ားျပီး ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ၁၈၃၅ ခုႏွစ္မွာ St. Valentine ရဲ႕ ရုပ္ၾကြင္း (သို႔မဟုတ္) အရိုးျပာကို အိုင္ယာလန္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး John Spratt ထံ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီး Gregory XVI က ေပးအပ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးရဲ႕ တရားေဟာ ေကာင္းမႈေၾကာင့္ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးကို အိုင္ယာလန္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးက မ်ားစြာ အထင္ၾကီးေလးစားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီ့အတြက္ ေရာမကို ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီး အလည္အပတ္ေရာက္ခိုက္ ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးက အနက္ေရာင္ပါေသာ ေရႊၾကဳပ္နဲ႔ ထည့္ထားတဲ့ St. Valentine ရဲ႕ အရိုးျပာမ်ားကို အိုင္ယာလန္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးကို လက္ေဆာင္ေပးခဲ့ျခင္း ျဖ္စပါတယ္။ St. Valentine ရဲ႕ အရိုးျပာမ်ား ထည့္ထားတဲ့ ေရႊၾကဳပ္ကို Valentine's Day ေရာက္တိုင္း အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံ ဒူဘလင္ျမိဳ႕က Whitefriar Street Church မွာ လူတိုင္း သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈႏိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။
သမိုင္းေၾကာင္း
ေရာမၿပည္က အခ်စ္အေၾကာင္းကေတာ့ ခ်စ္သူမ်ားေန႔ ၿဖစ္ေပၚၿခင္း၏ သမိုင္းအစပါ။ ေရာမၿမိဳ ဘုရင္တစ္ပါး လက္ထက္မွာ စစ္တိုက္ထြက္ၾကတဲ့ စစ္သည္ေတာ္ေတြဟာ ခ်စ္သူရည္းစား ဇနီးမယားေတြကို တမ္းတအမွတ္ရမူမ်ားေၾကာင့္ စစ္ပြဲတိုင္းအၿမဲရူံးႏွိမ့္ခဲ့ၾကသည္။ ဒီအေၾကာင္း ဘုရင္ၾကီးသိေတာ့ ေရာမၿမိဳ႕မွာ ခ်စ္သူူရည္းစား မၿဖစ္ေစရ အစဥ္အလာအားၿဖင့္ လက္ထက္ထိမ္းၿမားၿခင္း အမႈကို ၿပဳလုပ္ေပးၾကေသာ ဘုန္းတာ္ၾကီးမ်ားအားလည္း လံုးဝမၿပဳလုပ္ေပးရဟု ၿပင္းၿပင္းထန္ထန္ အမန္႔ထုပ္ခဲ့သည္။ ႏွလံုးသားရဲရင့္သည့္ ခ်စ္သူႏွစ္ဦးသည္ သူတို႔၏ အခ်စ္ကို ေန႔တစ္ေန႔အတြက္ မရည္စူးပါ။ ခ်စ္တက္သူေတြ အၿမဲရွင္သန္ဖို႔ ဘုန္းေတာ္ၾကီး Valentine ကို လက္ထပ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ႔ၾကသည္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီး Valentineသည္ ခ်စ္သူတို႔၏ ဘဝ ခ်စ္ၿခင္းနိယာမကို နားလည္စာနာတက္သူမို႔ မိမိအသက္ကို ပဓာနမထားပဲ လက္ထက္ေပးလိုက္ပါသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ဘုရင္သိေသာအခါ ထိုေန႔ ေဖေဖၚဝါရီ (၁၄)ရက္တြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးကို အဆံုးစီရင္လိုက္ပါသည္။ ခ်စ္သူမ်ားအတြက္ အသက္ေပးသြားခဲ့ေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီး Valentine ကို ဂုဏ္ၿပဳေသာအားၿဖင့္ Valentine’ Day (သို႔မဟုတ္) ခ်စ္သူမ်ားေန႔ဟု႔ ေပၚေပါက္ခဲ့ရၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။
လူအခ်ိဳ႕ရဲ႕ ယံုၾကည္မႈအရ Valentine's Day ကို ေဖေဖာ္၀ါရီ လလယ္မွာ က်င္းပခဲ့ၾကတာ ေအဒီ ၂၇၀ ၀န္းက်င္ကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိဳ႕က St. Valentine Day စားပြဲေသာက္ပြဲ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲမ်ားကို ေဖေဖာ္၀ါရီလလယ္မွာ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမ်ားမွာ က်င္းပၾကဖို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ယူဆၾကပါတယ္။ St. Valentine Day ကို ကုိယ္စားျပဳျပီး ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕ Pagan Lupercalia ပြဲေတာ္မ်ားကို က်င္းပျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အခါ ၾကံဳသြားျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွးေခတ္ ေရာမမွာေတာ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလဟာ ေႏြဦးေပါက္လာခ်ိန္ျဖစ္ျပီး သန္႔စင္ေဆးေၾကာခ်ိန္လို႔ သတ္မွတ္ထားၾကပါတယ္ အိမ္မ်ားမွာ ဘာသာေရးအရ သန္႔စင္ေဆးေၾကာျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကျပီး ဆားမ်ား၊ Spelt အမည္ရ ဂ်ံဳမ်ားနဲ႔ ၾကဲျဖန္႔ထားတတ္ၾကပါတယ္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၅ ရက္မွာေတာ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ေရာမနတ္ဘုရား Faunus ကို ပူေဇာ္တဲ့ ပြဲေတာ္ က်င္းပေလ့ရွိသလို ေရာမကို ထူေထာင္တဲ့ Romulus နဲ႔ Remus ကို ပူေဇာ္ပြဲလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုပြဲေတာ္ကို စတင္ဖို႔ Luperci အဖြဲ႕၀င္မ်ားနဲ႔ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားဟာ Romulus နဲ႔ Remus တို႔ကို အထြတ္အျမတ္ထားေသာအားျဖင့္ ကေလးဘ၀က ခိုေအာင္းခဲ့ၾကတဲ့ ဂူထဲမွာ စုေ၀းၾကရေလ့ရွိပါတယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးမ်ားဟာ ဆိတ္ကို ဖြံ႔ျဖိဳးတိုးတက္မႈအတြက္ ယဇ္ပူေဇာ္ရျပီး ေခြးကို သန္႔စင္မႈအတြက္ ယစ္ပူေဇာ္ တတ္ၾကပါတယ္။ လူငယ္ ေယာက်္ားေလးမ်ားက ဆိတ္သားေရကို ခြာခၽြတ္ျပီး ယဇ္ပူေဇာ္မယ့္ ေသြးထဲစိမ္ျပီး လမ္းမ်ားေပၚ ပက္ျဖန္းသြား ၾကပါတယ္။ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေစာင့္ေနၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားနဲ႔ ေကာက္ပဲသီးႏွံမ်ားေပၚကို ယဇ္ပူေဇာ္ထားတဲ့ ဆိတ္သားေရမွာ စိမ့္၀င္ေနတဲ့ ေသြးမ်ားနဲ႔ ခပ္သာသာကေလး ပက္ျဖန္းသြားၾကပါတယ္။ အေၾကာက္အလန္႔မျဖစ္ပဲ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ဆိတ္သားေရမ်ားနဲ႔ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ထိေတြ႕ေစပါတယ္။ ဆိတ္သားေရက သူတို႔ကို ႏွစ္သစ္မွာ ေကာင္းက်ိဳးေတြေပးမယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကလို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒ႑ာရီအရ အမ်ိဳးသမီးငယ္ မ်ားဟာ သူတို႔အမည္မ်ားကို ခရားအိုးငယ္ေလးထဲ ထည့္ထားၾကျပီး ျမိဳ႕ရဲ႕ ကာလသားမ်ားက အဆိုပါခရားအိုးထဲက မိန္းမပ်ိဳေလးမ်ား အမည္ပါရွိတဲ့ စကၠဴလိပ္ေလးမ်ားကို မဲႏိႈက္ၾကရပါတယ္။ မိမိရရွိတဲ့ မဲလိပ္ထဲက မိန္းကေလးအမည္ဟာ မိမိရဲ႕ ခ်စ္သူ မိန္းကေလးျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ စံုတြဲ ရွာပြဲဟာ လက္ထပ္ေပါင္းသင္းျဖစ္တဲ့အထိ အေရးပါခဲ့ပါတယ္။
ပုပ္ရဟန္းမင္းၾကီး Gelasius က ေအဒီ ၄၉၈ ခုႏွစ္မွာ St. Valentine Day ကို ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ ျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ေရာမရဲ႕ စံုတြဲရွာေဖြေရး ကံစမ္းမဲ စနစ္သစ္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုစနစ္ဟာ ခရစ္ယာန္မဟုတ္ေသာသူမ်ားနဲ႔ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းျပင္ပက လူမ်ားအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေခတ္ေတြေရြ႕လ်ားလာျပီး အလယ္ေခတ္အေရာက္မွာ အဂၤလန္နဲ႔ ျပင္သစ္တို႔မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ ရက္ကို ငွက္မ်ား အေဖာ္ရွာေသာ ရာသီအစလို႔ ယံုၾကည္လက္ခံလာၾကျပန္ပါတယ္။ ထိုမွစလို႔ ေခတ္ကာလ ေျပာင္းလဲရာကေန ေဖေဖာ္၀ါရီလလယ္ကို အခ်စ္၏ သေကၤတျဖစ္ေသာ Valentine's Day ဆိုျပီး က်င္းပလာၾကျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အေစာဆံုး Valentine Day အထိမ္းအမွတ္ ကဗ်ာကို Charles Duke of Orleans မွ လန္ဒန္ေမွ်ာ္စင္ေပၚမွာ အက်ဥ္းက်ေနစဥ္ သူ႔ခ်စ္ဇနီးထံ ေရးသားေပးပို႔ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ Charles Duke of Orleans ဟာ Battle of Agincourt စစ္ပြဲမ်ာ ဖမ္းဆီးခံရျပီး လန္ဒန္ ေမွ်ာ္စင္ေပၚ အက်ဥ္းခ်ခံရသူ ျပင္သစ္လူမ်ိဳးတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကဗ်ာကို ၁၄၁၅ ခုႏွစ္က ေရးသားခဲ့တာျဖစ္ျပီး လန္ဒန္ျမိဳ႕က ျဗိတိန္စာၾကည့္ တိုက္က လက္ေရးမူမ်ားမွာ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္တဲ့အခါ ဟင္နရီ၅ ဘုရင္က စာဆိုတစ္ဦး ငွားရမ္းျပီး သူ႔ခ်စ္သူ Catherine of Valois ထံ Valentine ခ်စ္သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ Valentine's Day ရဲ႕ သေကၤတေတြထဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ Cupid (က်ဴးပစ္)ဖူးစာေရးနတ္ကေလးကေတာ့ ကေလးငယ္ကိုယ္ခႏၶာကို ပိုင္ဆိုင္ျပီး ေတာင္ပံတစ္စံုနဲ႔ နတ္ကေလးပါ။ က်ဴးပစ္ဟာ အခ်စ္နတ္ဘုရားမ ဗီးနပ္စ္ရဲ႕ သားေတာ္ေလးျဖစ္ျပီး ဂရိ ပုရာဏ္က်မ္းထဲမွာေတာ့ Apphrodite ရဲ႕ သားေတာ္ Eros လို႔ သိၾကပါတယ္။
Great Britain မွာေတာ့ ၁၇ ရာစုမွာ Valentine's Day ကို စတင္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ၁၈ ရာစုအလယ္မွာ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္းမွာ ခ်စ္သူမ်ား အတြက္သာမက ပြဲလမ္းသဘင္ႏွစ္သက္သူမ်ားအတြက္ပါ အက်ံဳး၀င္လာပါတယ္။ ခ်စ္သူခင္သူ အခ်င္းခ်င္း အမွတ္တရျဖစ္ဖြယ္ တိုကင္ကဒ္ျပား မ်ား အျပန္အလွန္ ေပးပို႔ၾကတဲ့ အေလ့အထ ျဖစ္လာပါတယ္။ ရာစုႏွစ္အဆံုးမွာ လက္ေရးမူနဲ႔ ခ်စ္သ၀ဏ္လႊာ ေရးပို႔ျခင္းမ်ားအစား ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ ထားတဲ့ အမွတ္တရကဒ္မ်ားဟာ မိမိတို႔ ခံစားခ်က္ကို ရင္ဖြင့္ႏိုင္ဖို႔ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းျဖစ္ျပီး အခ်စ္ေရးမွာ သတၱိေၾကာင္သူမ်ားအတြက္ အားကိုးေဖာ္ရလာတဲ့နည္းသစ္ပါ။ စာပို႔ခ သက္သက္သာသာနဲ႔ Valentine's Day ရဲ႕ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈနဲ႔ နာမည္ၾကီးမႈဟာ ထိေရာက္မႈမ်ား ရွိခဲ့ပါတယ္။ အေမရိကန္မ်ားကေတာ့ လက္လုပ္ Valentine's Day လက္ေဆာင္မ်ားကို ၁၇၀၀ ျပည့္ႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလကတည္းက ျပဳလုုပ္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ ၁၈၄၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားက အေမရိကန္လူမ်ိဳး Esther A. Howland ဆိုသူဟာ ပထမဆံုး Valentine လက္ေဆာင္ စတင္တီထြင္သူ ျဖစ္ပါတယ္။
Greeting Card Association က ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ႏွစ္စဥ္ Valentine လက္ေဆာင္ကဒ္ တစ္ဘီလီယံကို ပို႔သေပးရေၾကာင္းနဲ႔ ခရစၥမတ္ကဒ္မ်ားျပီးလွ်င္ ဒုတိယအမ်ားဆံုး ေရာင္းခ်ရတဲ့ အေရအတြက္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Valentine လက္ေဆာင္ ၈၅% ကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ေပးေခ်ၾကပါတယ္။ အေမရိကမွာ Valentine's Day ကို က်င္းပၾကသလို ကေနဒါ၊ မကၠဆီကို၊ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္နဲ႔ ၾသစေတးလ်တို႔ အပါအ၀င္ ကမၻာႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွာလည္း Valentine's Day ကို က်င္းပလ်က္ရွိပါေၾကာင္း…။
က်ြန္ေတာ္ဖတ္မိသေလာက္ေတာ႔တင္ေပးလုိက္တာပါ
ဒီမြန္(အသဲကြဲတုိးရစ္)