ေၾကာက္စရာစိတ္
သူခိုးတစ္ေဃာက္က ခိုးသူကို၊ရန္သူက ရန္သူကို ေတြ့တဲ့အခါပ်က္စီးေအာင္ ၿပဳလုပ္တဃ္။ ဒုစရိုက္ ၁၀ပါးမွာ မွားဃြင္းစြာ ထားအပ္တဲ့စိတ္ကေတာ့ အဲဒီခိုးသူ ၊ ရန္သူေတြထက္ ပိုၿပီးဒုကၡေရာက္ေအာင္ လုပ္တဃ္။ဒီဘ၀မွာလည္း လုပ္တဃ္ ၊ သံသရာမွာလည္းလုပ္တဃ္။
( ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၁၉ )
စိတ္ေကာင္းစြမ္းအင္
မိဘ ေဆြမ်ိဳးေတြ ၿပဳလုပ္မေပးနိုင္တဲ့အရာကို သုစရိုက္ ၁၀ ပါးမွာေကာင္းစြာထားအဲ့စိတ္က အလြန္အကဲ ၿပဳလုပ္ေပးနိုင္တဃ္။
( ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၁၉ )
ေပ်ာ္စရာေနရာ
ရြာ ၊ ေတာ ၊ နိမ့္ရာအရပ္ ၊ ၿမင့္ရာအရပ္ ၿဖစ္ခ်င္ရာ ၿဖစ္ပါေစ ၊ ရပာႏၱာေတြ ေနရာအရပ္ပာာ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ အရပ္ပဲ ။
( ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၂၇ )
ဃင္နဲ့ပိတုန္း
ပန္းေတြ ေကာင္းေကာင္းပြင့္တဲ့သစ္ပင၊ေတာအုပ္ေတြနဲ့တန္ဆာဆင္ထားၿပီး ေရေကာင္းေရသန္ရွိတဲ့ ေတာေတြပာာ ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဃ္ ။ အဲဒီ ေတာေတြမွာ ကာမဂုဏ္ကို ရွာမွီးသူအေပါင္းကေတာ့ မေပ်ာ္။ ဥပမာ ဃင္ေကာင္ေတြပာာ ပြင့္ေနတဲ့
ပဒုမၼၾကာေတာေတြမွာ မေပ်ာ္ၾကသလိုပါပဲ ၊ ရာဂကင္းတဲ့ ရပာႏၱာေတြကေတာ့ ေတာအရပ္မွာ ေပ်ာ္ၾကတဃ္ ။ အေၾကာင္းကေတာ့ ရပာႏၱာေတြပာာ ကာမဂုဏ္ကို မရွာမွီးၾကလို့ပဲ ။ ရပာႏၱာေတြပာာ ပဒုမၼၾကာေတာေတြမွာ ေပ်ာ္တဲ့ ပိတုန္းေတြနဲ့ တူၾကပါတဃ္ ။
( ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၂၈ )
၀မ္းသာရသူ
ကုသိုလ္ေကာင္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၿပဳလုပ္ထားသူပာာ ငါပာာမေကာင္းမႈကို မၿပဳဘဲ ေကာင္းမႈကို ၿပဳထားေပတဃ္ လို့ ဒီဘ၀မွာ ကံကိုေတြးၿပီး ၀မ္းသာရတဃ္။ ေနာက္ဘ၀မွာ ဒီအက်ိဳးကို ခံစားၿပီး ၀မ္းသာရတဃ္ ။ ဒီနည္းနဲ့ ဒီဘ၀မွာေရာ ေနာက္ဘ၀ေတြမွာပါ
၀မ္းသာရတဃ္။ သူ့အလုပ္ရဲ့ စင္ၾကဃ္တာကို ၿမင္ရၿပီး မေသခင္ ဒီဘ၀မွာ လည္း ၀မ္းသာရတဃ္၊ ေနာက္ဘ၀မွာလည္း အလြန္၀မ္းသာရတဃ္။ ( ဓမၼပဒ ၊ ပါဠိ ၁၅ )
၀မ္းနည္းရသူ
မေကာင္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ၿပဳလုပ္ထားသူပာာ ငါပာာေကာင္းမႈကို မၿပဳဘဲ မေကာင္းမႈကို ၿပဳထားေပတဃ္ လို့ ဒီဘ၀မွာ ကံကိုေတြးၿပီး ၀မ္းနည္းရတဃ္ ။ ေနာက္ဘ၀မွာ အက်ိဳးကို ခံစားၿပီး ၀မ္းနည္းရတဃ္။ ဒီနည္းနဲ့ ဒီဘ၀မွာေရာ ေနာက္ဘ၀ေတြမွာ ၀မ္းနည္းရတဃ္။ သူ့အလုပ္ရဲ့ ၀မ္းနည္းတာကို ၿမင္ရၿပီး မေသခင္ ဒီဘ၀မွာလည္း ၀မ္းနည္းရတဃ္ ၊ ေနာက္ဘ၀မွာလည္း ပင္ပန္းရတဃ္။
( ဓမၷပဒ ၊ ပါဠိ ၁၅ )
အိမ္
က်ိဳးတိုးက်ဲတဲ မိုးထားတဲ့အိမ္ကို မိုးေရမိုးေပါက္ ထိုးေဖာက္သလို သမထ ၊ ၀ိပႆနာ မပြာထားတဲ့စိတ္ကို ကိေလသာေတြက ထိုးေဖာက္ၾကတဃ္။ သမထ၀ိပႆနာေတြနဲ့ လံုလံုၿခံဳၿခံဳ မိုးထားတဲ့အိမ္ကို မိုးေရမိုးေပါက္ပာာ
မထိုးေဖာက္နိုင္သလို့ ေကာင္းေကာင္းထံုမႊန္းထားတဲ့ စိတ္ကို ကိေလသာေတြက မထိုးေဖာက္နိုင္။
( ဓမၼပဒပါဠိ ၁၄ ၊၁၅ )
အကာနဲ့အနွစ္
ပစၥည္းေလးပါး ၊ အဃူမွား ၊ အဃူမွားရဲ့ အေၾကာင္းတရား ေဒသနာဆိုတဲ့ အကာေတြကို အဃူမွန္ ၊ အဃူမွန္ရဲ့အေၾကာင္းတရား ေဒသနာဆိုတဲ့ အနွစ္လို့ထင္ၿပီး အနွစ္ေတြကိုေတာ့ အကာလို့ထင္ၾကသူေတြပာာ အၾကံမွားရွိၾကတဲ့အတြက္
သီလ ၊ သမာဓိ ၊ ပညာ ၊ ၀ိမုတၳိ ၊ ၀ိမုတၳိညာဏဒႆန ၊ နိဗၺာန္ဆိုတဲ့ အနွစ္ကို မရၾက။
အနွစ္ကို အနွစ္လို့ ၊ အကာကို အကာလို့ သိၿပီး အၾကံမွန္ ရွိၾကသူေတြပာာ အနွစ္ကို ရၾကတဃ္။
( ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၁၄ )
သူေတာ္ေကာင္းတို့သြားလမ္း
ရန္ေတြပာာ ရန္တံု့ၿပန္ၿခင္းနဲ့ ဘဃ္ေသာအခါမွ မၿငိမ္းေအးၾက ။ ရန္တံု့မၿပန္ၿခင္းနဲ့ ၿငိမ္းေအးၾကတဃ္။ ရန္တံု့မၿပန္ဘဲ ရန္ကိုၿငိမ္းေအးေစတာပာာ ဘုရား ၊ ပေစၥက ဗုဒၶါ ၊ ရပာႏၱာေတြရဲ့ သြားလမ္းပဲ။
( ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၁၄ )
ရန္ၿငိမ္းသူ
ငါ့ကိုဆဲေရးဖူးတဃ္ ၊ ငါ့ကို ပုတ္ခတ္ဖူးတဃ္ ၊ ငါ့ကိုေအာင္နိုင္ဖူးတဃ္ ၊ ငါ့ရဲ့ဥစၥာကို ခိုးေဆာင္ဖူးတဃ္ လို့ ရန္ၿငွိဳးဖြဲ့သူေတြရဲ့
ရန္ပာာ မၿငိမ္း။ ရန္ၿငွိဳးမဖြဲ့သူေတြရဲ့ ရန္ပာာၿငိမ္းတဃ္။ ( ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၁၃ )
အသိ
ငါတို့ပာာ ေသမင္းဆီကို မၿပတ္သြားေနၾကရတဃ္ လို့ မသိသူေတြပာာ ခိုက္ရန္ၿဖစ္ၾကတဃ္။ သိသူေတြကေတာ့ အသင့္အတင့္ နွလံုးသြင္းၿပီး ခိုက္ရန္ၿငိမ္းေအာင္ က်င့္ၾကတဃ္။ ဓမၼပဒပါဠိ ၊ ၁၄ )
ဆက္လက္ေဖာ္ၿပပါဦးမည္။
သာမေဏေက်ာ္ရဲ့ ၿမတ္ဘုရားဧ။္ၾသ၀ါဒေရစင္မ်ားစာအုပ္မွတင္ၿပပါသည္။
၀ိ၀ိ
wiyewiye12@gmail.com