ဒီမိုကေရစီ၏အႏွစ္အရသာမွာ ျပည္သူ႕ထံမွဆင္းသက္လာေသာအာဏာကိုျပည္သူတို႕အတြက္ ျပည္သူတို႕ထံသို႕ ျပန္လည္စီး ဆင္းေစျခင္းပင္ျဖစ္သည္။
۩ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚမႈ۩
ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ အရာရာ တိုင္းမွာအမွန္ဆံုးနဲ႔ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ဖို႔ပါပဲ။ အမွန္တရားနဲ႔ အေကာင္းဆံုးနည္း လမ္းဆိုတာ လူ႕ဦးေႏွာက္က ထြက္ေပၚလာတာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူဘယ္ ၀ါရဲ႕ ဦးေႏွာက္က ထြက္လာမယ္ဆိုတာ ႀကိဳတင္မသိႏိုင္ဘူး ။
ဒါေၾကာင့္ အမွန္ တရားနဲ႔အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းေတြ ရရွိလာဖို႔ လူတိုင္းဟာ မိမိတို႔ရဲ႕ ဦးေႏွာက္ကို အသံုးႁပုၿပီး လြတ္လပ္စြာေတြးေခၚဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္စြာ ေတြးေခၚ ခြင့္ဆိုၿပီး ပရမ္းပတာ ၊စည္းလြတ္၀ါးလြတ္ ေတြးေခၚတာမ်ိဳးဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လား လားမွ မေလ်ာ္ညီဘူး။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္အတုိင္း အမ်ားအက်ိဳးရွိေအာင္၊ မွန္ကန္မွ်တေအာင္ ေတြးေခၚဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ိုးသားႁဖူစင္တဲ့ အက်င့္သီလနဲ႔ ေတြး ေခၚၾကဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
۩ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုမႈ۩
လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုမႈမရွိရင္ ဒီမုိကေရစီ ဆိတ္သုဥ္း သြားမယ္။ အမ်ားဆႏၵအတုိင္း ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားသေဘာကို ေသေသခ်ာခ်ာသိေအာင္ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ ေပးရမယ္။ ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ စြာေျပာဆုိခြင့္ဆုိတာ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ ထင္ရာစုိင္းေျပာတာမ်ိဳး ၊အက်ိဳးရွိရွိ ၊မရွိရွိ ေျပာ တာမ်ိဳးဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ဖ်က္ဆီးရာေရာက္ပါတယ္။ မဟုတ္မမွန္ မတရားတဲ့ စကားေတြကို ေျပာဆိုျခင္းဟာ လြတ္လပ္မႈကို အက်ိဳးမဲ့ေစတယ္။ ၿခံဳ ၿပီးေျပာရရင္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတစ္ရပ္အဖုိ႔ အစုိးရဟာ ျပည္သူလူထုကို လြတ္လပ္ စြာေျပာဆိုခြင့္ ေပးရတယ္။ ျပည္သူလူထုႀကီးကလည္း မိမိတို႔အခ်င္းခ်င္း လြတ္လပ္ စြာေျပာဆိုရာမွာ ရရွိထားတဲ့ လြတ္လပ္မႈေတြကို ႏိုင္ငံအတြက္ တရားသျဖင့္ အသံုး ႁပုရတယ္။ အလြဲသံုးစားမႁပုရ ၊လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ဟုတ္ မွန္ၿပီး အက်ိဳးရွိတဲ့ စကားမ်ိဳးျဖစ္ဖို႔ လုိပါတယ္။
۩ လြတ္လပ္စြာေရးသားခြင့္۩
အသိအလိမၼာ ၊ ဥာဏ္ပညာဟာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ရဲ႕အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အသိအလိမၼာ ဥာဏ္ပညာေခါင္းပါးတဲ့ ေဒသတစ္ရပ္မွာ ဒီမုိကေရစီမထြန္းကားႏိုင္ ၊ လူတိုင္းအသိဥာဏ္ ၊အဆင့္အတန္း ျမင့္ဖို႔လုိပါတယ္။ လမ္းမွန္ကို စဥ္းစားႏိုင္ရမယ္။ လမ္းမွန္ကို စဥ္းစားႏုိင္မွ မွန္တဲ့ စကားကုိ ေျပာႏိုင္မယ္။ တရားနည္းလမ္းက်တဲ့ အလုပ္ကုိလုပ္ႏိုင္မယ္။ ဒါမွ လူထု ဆႏၵအမွန္ကို ေဖာ္ျပႏိုင္မယ္။ လူထုကိုယ္စားလွယ္ အစစ္အမွန္ကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ လူထုအသိဥာဏ္ တိုးတက္လာေစတဲ့ သတင္းစာ ၊ ဂ်ာနယ္ ၊မဂၢဇင္း စတာေတြကို လြတ္လပ္စြာေရးသား ထုတ္ေ၀ခြင့္ႁပုတယ္။ အဲဒီေရးသားထုတ္ေ၀ ခြင့္ေတြ မလြတ္လပ္ရင္ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ဟာ တိမ္ျမဳပ္သြားႏုိင္တယ္။ လူထုဆႏၵ ဟာလည္း တိမ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားႏိုင္တယ္။ စာေရးဆရာ ၊ သတင္းစာဆရာ မ်ားကလည္း လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္ရွိတယ္ဆိုၿပီး ကေလာင္သြားသမွ် လက္ လြတ္စပယ္ေရးတာမ်ိဳး ၊မဟုတ္မမွန္ လုပ္ႀကံေရးတာမ်ိဳး ၊ အဂတိတရားေလးပါး လိုက္စားေရးတာမ်ိဳး မႁပုအပ္ပါ။ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးရွိမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြ သာ မကြယ္မေထာင့္ ၀ံ့၀ံ့စားစား ေရးရပါမယ္။ ပါတီႏိုင္ငံေရးေခတ္မ်ိဳးတြင္ ပါတီ သံေယာဇဥ္ထားၿပီး မလိုတစ္မ်ိဳး ၊လိုတစ္မ်ိဳး မေရးသင့္ဘူး ။ သန္႔ရွင္းတဲ့စိတ္ထားနဲ႔ ေရးရမယ္။
۩ လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္۩
ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတစ္ရပ္မွာ လြတ္လပ္ စြာေျပာဆိုေရးသားခြင့္သာမက လြတ္လပ္စြာေနထိုင္သြားလာ လုပ္ကိုင္စားေသာက္ ခြင့္ရွိသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္း မႁပုသမွ် ၊ သူတစ္ ပါးရဲ႕ လြတ္လပ္မႈကို မဖ်က္ဆီးသမွ် ၊ မည္သူမဆို မိမိလုပ္လုိရာ မိမိသေဘာ အတုိင္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဥပေဒကို အမ်ားဆံုးျဖတ္ထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူတိုင္းလိုက္နာရတယ္။ ဒီဥပေဒေတြဟာ လူတိုင္းရဲ႕ လြတ္လပ္မႈကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ စီတန္းလမ္းေလွ်ာက္ ျခင္း ၊ လူထုအစည္းအေ၀း ႁပုလုပ္ျခင္း စတာေတြကို သက္ဆိုင္ရာအစိုးရက ဥပေဒ ႏွင့္အညီ ခြင့္ႁပုရတယ္။ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိၾကဘူး။
۩လူထုဆႏၵ۩
မ်ားရာႏိုင္တုိင္း မွန္သလား၊ လူထုဆႏၵဆိုတာလည္း မိမိပင္ကို ဥာဏ္နဲ႔ ဒါေတြမွားတယ္ ၊ဒါေတြတရားတယ္ စတာေတြကို ခြဲျခားဆံုးျဖတ္ႏိုင္တဲ့ အမ်ားဆႏၵသာ ဒီမိုကေရစီျဖစ္ပါတယ္။ အမွားအမွန္မသိတဲ့ အမ်ားဆႏၵဟာ ဒီမို ကေရစီရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ကို ေပါက္ေရာက္မယ္မဟုတ္ဘူး ။ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ပိုလို႔ပင္ အလွမ္းေ၀းသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီဦးတည္ခ်က္ ေပါက္ေရာက္ေအာင္ျမင္ဖို႔ အတြက္ ဒီမိုကေရစီထူေထာင္ရာတြင္ ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ႕ လူမႈဘ၀လုိအပ္ခ်က္မ်ား ရင့္မာျပည့္စံုလာဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အသိအလိမၼာ ၊ဥာဏ္ပညာ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာဖို႔ လိုပါတယ္။ ဒါမွသာ ဒီမုိကေရစီက်င့္စဥ္ကို လက္ ေတြ႕ဘ၀မွာ မွန္ကန္စြာ က်င့္သံုးလာႏိုင္မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီ၏ ျဖစ္စဥ္ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေလ့လာမည္ဆိုလွ်င္ လြန္ခဲ့သည့္ ဘီစီ (၇၅၀)ခန္႔ ဂရိၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ားတြင္စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အရြယ္ေရာက္ သည့္ ႏိုင္ငံသားတိုင္း တုိက္႐ိုက္စုေပါင္းေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္သည့္ စနစ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေခတ္တြင္ ေအသင္ႏိုင္ငံ ငယ္သည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အထြန္းကားဆံုးျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ေအသင္ႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို တိုက္႐ိုက္ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟု ေခၚပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ေအသင္ၿမိဳ႕သူ ၊ၿမိဳ႕သားအားလံုးသည္ က်ယ္၀န္းသည့္တစ္ေနရာတြင္ စု႐ံုးေတြ႕ဆံုၿပီး မဲေပးဆံုးျဖတ္သည့္စနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုဂရိၿမိဳ႕ျပ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားသည့္ ကာလမွာ ေက်းပုိင္ ကြၽန္ပိုင္ေခတ္ အဆင့္သာရွိပါသည္။ ထုိကာလ တြင္ ဒီမိုကေရစီလြတ္လပ္ခြင့္ကို ကြၽန္ပိုင္ရွင္မ်ားသာ ခံစားခြင့္ရွိပါသည္။ (ေက်းကြၽန္မ်ားတြင္ ဒီမိုကေရစီ မရွိပါ) လူတိုင္းတူညီသည့္ အခြင့္အေရး မရရွိခဲ့ၾကပါ။ ဤအေပၚအေၾကာင္းႁပု၍ ဒီမိုကေရစီသေဘာတရားကို အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံ မ်ား က လက္ေတြ႕ဘ၀ႏွင့္ ေပါင္းစပ္ၿပီး အဆင့္ဆင့္ထူေထာင္က်င့္သံုးလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ ပါသည္။ ယေန႔ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဂရိၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ ဒီမိုကေရစီတို႔သည္ လြန္စြာျခားနားပါသည္။
ဒီမိုကေရစီဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၏ တိုက္႐ိုက္အဓိပၸါယ္သည္ ျပည္သူတို႔အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အစိုးရျဖစ္ပါသည္။ ဤအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္သည္ အေျခခံအက်ဆံုးျဖစ္၍ အမ်ားဆံုးအသံုးႁပုၾကပါသည္။ ထိုအဓိပၸါယ္ကို အဓိကျပင္ဆင္ခ်က္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ေဆာင္ရြက္ၾကရာ တြင္ ျပည္သူ တို႔က တုိက္႐ိုက္မလုပ္ေဆာင္ၾကဘဲ ျပည္သူတိ႔ုက လြတ္လပ္စြာ အခြင့္အေရးတူညီေသာ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းမ်ား ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို လုပ္ေဆာင္ၾကသည္ဟု ဖြင့္ဆိုႏုိင္ သည္။ အခ်ဳပ္မွာ ျပည္သူတို႔က လြတ္လပ္စြာမဲေပး၍ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္လုိက္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေဆာင္ရြက္ၾကေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈသာလွ်င္ျဖစ္ေပသည္။ အေကာင္းဆံုး ၊စံအျမင့္ဆံုး ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး သည္ အားလံုးေသာျပည္သူတို႔၏အႀကိဳက္ကိုလိုက္၍ ေဆာင္ရြက္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။ ထုိသို႔ ၿပီးျပည့္စံု ေသာ စနစ္မ်ိဳးျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာအစိုးရဟူ၍ မည္သည့္အခါမွ် မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ သို႔ေသာ္ ထုိအျဖစ္မ်ိဳးကို အျမင့္ဆံုးစံအျဖစ္ထား၍ ထုိစံကို မီႏိုင္သ၍မီရန္ ဒီမုိကေရစီအစိုးရမ်ား မည္မွ် ဒီမုိကေရစီ အႏွစ္သာရကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကို စိစစ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္ဟူေသာ အခ်က္ကို စိစစ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးရာ၌ ေအာင္ျမင္မႈအတိုင္းအတာသည္ လြယ္ကူစြာ ခန္႔မွန္း၍မရႏိုင္ေပ။ မည္ေရြ႕မည္မွ် ေအာင္ျမင္သည္ဟူ၍ တိုင္းတာႏုိင္ရန္ အခ်က္သံုးခ်က္ ရွိသည္။ ယင္း တို႔သည္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ မည္မွ်ခိုင္ခံ့သည္ ၊ မည္မွ်ၾကာရွည္ခံသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္သူတို႔မည္မွ် စိတ္၀င္စားစြာ မဲေပးၾကသည္ဟူ၍လည္းေကာင္း ၊ ေရြးေကာက္ပြဲမွာျဖစ္ေစ ၊ အျခားႏိုင္ငံ ေရးကိစၥမ်ားမွာျဖစ္ေစ အၾကမ္းဖက္မႈ ကင္းမကင္းဟုလည္းေကာင္း ျဖစ္ေပသည္။ အေတာ္အသင့္ ျပည္သူ႕ ဆႏၵကို လိုက္ေလ်ာေသာ ဒီမိုကေရစီမ်ိဳးသည္ ေအာက္ပါအာမခံခ်က္ ရွစ္ခ်က္ရွိေနမွသာ တည္ၿမဲႏိုင္ေပ မည္။
အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာဖြဲ႕စည္းခြင့္ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္ ခြင့္ ။
လြတ္လပ္စြာ မိမိ၏အာေဘာ္ကို ေဖာ္ျပႏိုင္ခြင့္ ။
လြတ္လပ္စြာ မဲေပးႏိုင္ခြင့္ ။
ျပည္သူ႕၀န္ထမ္းရာထူးအတြက္ အေရြးခံႏိုင္ခြင့္။
ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တို႔အဖုိ႔ မိမိ၏ပါတီကို ျပည္သူတို႔ ေထာက္ခံမဲေပး ေစရန္ အၿပိဳင္အဆုိင္ မဲဆြယ္ခြင့္ ။
သတင္းမ်ားကို အစုိးရဌာနမ်ားမွအပ အျခားဌာနမ်ားထံမွ ရႏိုင္ခြင့္ ။
လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခြင့္ ။
အစုိးရမူ၀ါဒမ်ားကို ျပဌာန္းမည့္အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ မဲဆႏၵႏွင့္ အျခားဆႏၵ မ်ားေပၚတြင္ တည္ရွိႏိုင္ခြင့္ တို႕ျဖစ္သည္။
ရည္ညႊန္းကိုးကား
↑ ကမ ၻာ့ႏိုင္ငံေရးအေတြးအျမင္သမိုင္း၊ သစၥာနီ
↑ ႏိုင္ငံေရးအဘိဓာန္၊ အတြဲ (၁)၊ NCGUB
ကိုၾကည္ဝင္း..