ဘုရားပြင့္ေပၚ ေက်းဇူးေတာ္

သူ၏အယူ၀ါဒမွာ အကိရိယ၀ါဒ-အေႀကာင္းကံကိုပယ္ေသာ အယူျဖစ္သည္။
ဤအယူ၀ါဒသည္ မည္သည့္ ကာယက့, ၀စီကံ, မေနာကံျဖစ္ေစ၊ ကုသိုလ္ကံျဖစ္ေစ၊ အကုသိုလ္ကံျဖစ္ေစ၊ ျမတ္ေသာကံျဖစ္ေစ၊ ယုတ္ေသာကံျဖစ္ေစ၊ ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈျပဳေသာ္လည္း ျပဳသည္မမည္၊ ျပဳရာမေရာက္ ဟု ယူေသာအယူျဖစ္သည္။ ကံသီး, ကံပြင့္, ကံက်ိဳးမည္သည္ မရွိဆိုေသာ အယူ၀ါဒျဖစ္သည္၊ ကုသိုလ္လည္း မျဖစ္, အကုသိုလ္လည္းမျဖစ္ေသာ အယူကို စြဲကိုင္ထားသည္။


၂။ မကၡလိေဂါသာလ
ႏြားျခံတြင္း၌ ေမြးဖြားလာသူျဖစ္၍ ေဂါသာလ-ဟု အမည္တြင္သည္၊
သူလည္း ကၽြန္မ်ိဳးကၽြန္ႏြယ္ပင္ ျဖစ္သည္၊ သူသည္ ေခ်ာေသာေျမျပင္မွ ဆီအိုးကိုယူလာစဥ္ သခင္ျဖစ္သူက `ေခ်ာ္မလဲေစနဲ႔´(မာခလိ)`ု သတိေပးေနစဥ္မွာပင္ ဆီအိုးက်၍ ကြဲသြား၏၊ ထို႔ေႀကာင့္ သခင္ရိုက္မည္စိုး၍ ထြက္ေျပးရာ သခင္က ပုဆိုးစကို ဆြဲထားသျဖင့္ ပုဆိုးကိုခၽြတ္၍ ထြက္ေျပးရင္ ေအာက္ပိုင္းဗလာျဖင့္ ရြာတရြာသို႔ ေရာက္သြားသည္၊ သူ႔ကို ရြာသူရြာသားတို႔က ရဟႏၲအမွတ္ျဖင့္ ကိုးကြယ္ရာမွ ဂိုဏ္းဆရာႀကီးတဦး ျဖစ္လာျပန္သည္။

သူ၏အယူ၀ါဒမွာ အေဟတုက၀ါဒ-သူ႔အခ်ိန္က်လွ်င္ ခ်မ္းသာႀက, ဆင္းရဲႀကရေသာ အယူျဖစ္သည္။
ဤအယူ၀ါဒသည္ ေႀကာင္းက်ိဳးနိယာမကို လံုး၀ျငင္းပယ္ေသာ မိစၧာဒိ႒ိအယူျဖစ္သည္၊ သက္ရွိ္သက္မဲ့ ျဖစ္ရပ္ အားလံုးတို႔သည္ အေႀကာင္းအက်ိဳးေဘကာင့္ ျဖစ္ေနႀကသည္မဟုတ္၊ ႀကံဳႀကိဳက္သလိုတိုက္ဆိုင္၍သာ ျဖစ္ေနႀကသည္၊ ေကာင္းမႈကံ မေကာင္းမႈကံမရွိ-ဟူေသာ အယူ၀ါဒျဖစ္သည္။ ရုပ္နာမ္တရားတို႔သည္ အေႀကာင္းမရွိဘဲ ဘာသိဘာသာ ျဖစ္ေပၚလာသည္ဟူေသာ အယူမွားမ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္။


၃။ အဇိတေကသကမၺလ
အမည္ရင္းမွာ အဇိတ ျဖစ္သည္၊ သူသည္ ေလာဘအလိုနည္းသူ, ေလဘမရွိသူျဖစ္ေႀကာင္း လူအမ်ားထင္ရန္ အတြက္ လူတို႔၏ဆံပင္ကို ကမၺလာသဖြယ္ ၀တ္ရံုလုပ္၍ ၀တ္ေသာေႀကာင့္ ေကသကမၺလဟုေခၚရာမွ အမည္ေဟာင္းပါ ေပါင္းစပ္ျပီး အဇိတေကသကမၺလ-ဟု အမည္တြင္ေသာ ဂိုဏ္းဆရာႀကီးျဖစ္လာသည္။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ နတၳိက၀ါဒ-အက်ိဳး၀ိပါက္ကို ပယ္ေသာအယူျဖစ္သည္။
ေကာင္းမႈကံလည္း အက်ိဳးမရွိ၊ မေကာင္းမႈကံလည္း အက်ိဳးမရွိ၊ အေႀကာင္းအက်ိဳးကိုျငင္းပယ္ေသာ အယူ၀ါဒ ျဖစ္သည္၊ ေကာင္းေသာကံ ျဖစ္ျဖစ္၊ မေကာင္းေသာကံ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာအဓိပၸါယ္မွ မရွိ၊ ဘာမွ်လည္း ျဖစ္စရာမရွိ-ဟု ယူဆသည္၊ အေႀကာင္းအက်ိဳးဆက္ကိုလည္း ျငင္းပယ္ရာက်သည္၊ ဤမိစၧာဒိ႒ိကံသည္ ပဥၥာနႏၲရိယကံႀကီး ထိုက္သူထက္ ဆိုး၏။


၄။ ပကုဓကစၥာယန
အမည္ရင္းမွာ ပကုဓျဖစ္သည္။
စိတ္ဆိုးလြယ္သူ ေဒါသႀကီးသူ-ဟု အဓိပၸါယ္ရေသာ အမည္ပင္ျဖစ္သည္။
ကစၥာယနမွာ သူ၏အမ်ိဳးအႏြယ္ျဖစ္၏၊
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ သတၱကာယ၀ါဒျဖစ္၍ ပထ၀ီ, အာေပါ, ေတေဇာ, ၀ါေယာ, သုခ, ဒုကၡ,ႏွင့္ဇီ၀ဟူေသာကာယ ခုနစ္ပါးအယူကို ေဟေျပာသည္။


၅။ သဥၥယေဗလ႒ပုတၱ
အမည္ရင္းမွာ သဥၥယျဖစ္သည္။ စုေ၀းရာဟု အဓိပၸါယ္ရသျဖင့္အတတ္ပညာေပါင္းစံု စုေ၀းရာ, အတတ္ပညာမ်ား ျပာ့္စံုေသာဆရာႀကီးဟု ဆိုလိုသည္။ဖခင္မွာ ေဗလ႒ျဖစ္၍ သူ႔အား ေဗလ႒ပုတၱ-ဟု ေခၚေ၀ၚႀက၏၊ သဥၥယ အမည္ရင္းႏွင့္ေပါင္းကာ သဥၥယေဗလ႒ပုတၱ-ဟု အမည္တြင္သူျဖစ္ေပသည္၊ သဥၥယမွ သိဥၥည္းအမည္ႏွင့္ ထင္ရွားသူလည္းျဖစ္ေပသည္၊ အစဦးပိုင္းတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာ အရွင္ေမာဂၢလႅာန္ အပါအ၀င္ တပည့္ငါးရာ တို႔၏ ဆရာႀကီးလည္းျဖစ္သည္။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ အမရာ၀ိေကၡပ၀ါဒ-ငါးရွဥ္႔ကဲ့သို႔ အဖမ္းရခက္ေသာ (၀ါ) မည္သည့္အယူဟု ေဖာ္ျပရန္ ခက္ခဲေသာအယူ
(က) မုသားေႀကာက္၍ စကားကို ေရွာင္လႊဲေျပာဆိုျခင္း။
(ခ) စြဲလမ္းမႈ ဥပါဒါန္ေႀကာက္၍ လႊဲေျပာျခင္း။
(ဂ) ပညာရွိမ်ား စစ္ေမးမည္ကိုေႀကာက္၍ လႊဲေျပာျခင္း။
(ဃ) ည့ံဖ်င္းထံုအျခင္း အေႀကာင္းေႀကာင့္ စကားကို ေရွာင္လႊဲတိမ္းေရွာင္ျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။
အမရာ၀ိေကၡပ ေလးမ်ိဳးလံုး၌ သူတပါးက ေမးမည္ကို မသိ၍ ေရွာင္လႊဲေနျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ေရွာင္ေနရံုမွ်ေတာ့ မိစၧာဒိ႒ိအယူေတာ့ မျဖစ္ေပ၊ ငါ့မွာ မုသားျဖစ္လိမ့္မည္၊ ငါ့မွာ ဥပါဒ္ျဖစ္လိမ့္မည္၊ ငါ့ကို စစ္ေႀကာ စစ္ေမးႀကလိမ့္မည္ဟု ငါဟူေသာအတၱစြဲ ရွီေန၏၊ ထိုအတၱစြဲေႀကာင့္ မိစၧာဒိ႒ိအယူရွိသည္ဟု ဆိုရေပသည္၊ မသိသည္ကို မသိဟု ရိုးရိုးမေနပဲ ေရွာင္လႊဲ၍ ေျဖဆိုမႈကိုပင္ အေကာင္းဟု စြဲစြဲျမဲျမဲ သေဘာက်ေနေသာအယူတမ်ိဳးျဖစ္သည္။


၆။ နိဂ႑နာဋပုတၱ
ဂိ်န္ဘုရားတဦး ျဖစ္သည္။
သူ၏ဂိုဏ္းသည္ ပီဋကတ္တြင္ နိဂ႑ဂိုဏ္းဟု ထင္ရွားသည္၊ ကိေလသာအေႏွာင္အဖြဲ႔ မရွိ-ဟု အဓိပၸါယ္ရသည္၊ ထိုဂိုဏ္း၀င္သူတိုင္း နိဂ႑ဟု အမည္ရႀက၏၊ နာတိကရြာကို အပိုင္စားရေသာ နာဋ၏သားျဖစ္၍ နိဂ႑နာဋပုတၱ-ဟု ေခၚေ၀ၚႀက၏။
သူ၏အယူ၀ါဒမွာ ႀကမၼာ၀ါဒ-ကံေဟာသ္းကုန္က ေမာကၡရႏိုင္သည္ဟူေသာ အယူ၀ါဒကို ေဟာေျပာ၏၊ ကံေဟာင္းကုန္ပါက ဘ၀မွလြတ္ေျမာက္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္၊ ယခုအခ်ိန္အထိ အိႏၵိယျပည္တြင္ ဂ်ိန္ဘာသာအျဖစ္ျဖင့္ ထင္ရွားေနေသးသည္၊ အ၀တ္မ၀တ္ဂိုဏ္းႏွင့္ အ၀တ္ျဖဴ၀တ္ဂိုဏ္းဟူ၍ ဂိုဏ္၂-ဂိုဏ္း ရွိသည္။

သိဒၶတၳမင္းသား-
အမည္ရင္း သိဒၶတၳ-အမ်ိဳးအႏြယ္မွာ သာ႕ီ၀င္ မင္းမ်ိဳးမင္းႏြယ္၊ မာဂဓတိုင္း ကပ္လ၀တ္ျပည္၌ သုေဒၶါဒနဘုရင္မင္းျမတ္၏ ေတာင္ညာစံေဒ၀ီ မေဟသီ မာယာေဒ၀ီ မိဖုယားမွ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈၊ ကဆုန္လျပည့္ ေသာႀကာေန႔တြင္ ဖြားျမင္ေတာ္မူသည္၊ ၆-ႏွစ္တိုင္ တရားက်င့္ျပီးေနာက္ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ကို ရရွိကာ ဘုရားျဖစ္လာေတာ္မူခဲ့သည္။
ေဖာ္ျပပါဂိုဏ္ဒဆရာႀကီး ၆-ဦးတို႔သည္ မိမိကိုယ္ကို မိမိတို႔ သဗၺညဳဘုရားဟု ၀န္ခံျပီးေဟာေျပာေနခဲ့ႀကသည္၊ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ ဗုဒၶဟူေန႔တြင္ ဗုဒၶေဂါတမဘုရား ပြင့္ထြန္းေပၚေပါက္လာသည္။ ထိုအခါတြင္မွ ဂိုဏ္းဆရာႀကီး ၆-ဦးသည္ ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ သီလ သမာဓိ ပညာမ်ားကို မယွဥ္ျပိဳင္ႏိုင္ႀကပဲ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေမွးမွိန္သြားေတာ့သည္။ ဗုဒၶ၏အယူ၀ါဒမွာ အနိစၥ ဒုကၡ အနတၱတရားႏွင့္ အေႀကာင္းအက်ိဳးဆက္ တရားေတာ္မ်ား ျဖစ္သည္၊ အႀကင္သာသနာေတာ္၌ အရိယာအျဖစ္ကို ျပဳႏိုင္ေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္တရားရွိ၏၊ ထိုသာသနာေတာ္၌ ေသာတာပန္ သကဒါဂါမ္ အနာဂါမ္ ရဟႏၱာဟူေသာ ပုဂၢိဳလ္ေလးမ်ိဳးကို ရႏိုင္သည္၊ တိတၱိတို႔ ေဟာေျပာေသာတရားတို႔သည္ မဂၢင္ရွစ္ပါးလမ္းစဥ္ မရွိ၊ အရိယာအျဖစ္ကို ျပဳတတ္ေသာတရားမရွိ၊ သစၥာေလးပါးတရားကို သိႏိုင္ေသာ ရဟႏၲာမ်ိဳးတို႔မွ ကင္းဆိတ္ႀကကုန္၏။

ဤငါဘုရားသာသနာေတာ္၌ ဘိကၡဳအမည္ခံေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္တရားကိုက်င့္၍ ေကာင္းစြာအားထုတ္လွ်င္ ဤကမၻာေလာကႀကီးသည္ ရဟႏၲာမ်ားကို အျမဲပင္ ျမင္ေတြ႔ႏိုင္သည္ဟု မဟာသကၠရာဇ္ ၁၄၈-ခုႏွစ္ ကဆုန္လျပည့္ အဂၤါေန႔ သန္းေခါင္ယံ အရုဏ္မတက္မီ ပရိနိဗၺာန္စံ၀င္ခါနီး၌ သုဘဒၵပရိဗိုဇ္အား ေဟာႀကားသြားေတာ္မူခဲ့သည္။