မြန္ဂုိမ်ိဳးႏြယ္မွေပါက္ဖြားလာၾကေသာ ျပည္ေထာင္စုဖြားတိုင္းရင္းသားတုိ႔သည္ ပင္ရင္းေဒသျဖစ္ ေသာ မြန္ဂိုကုန္းျပင္ျမင့္မွ မြန္ခမာ အုပ္စု၊ တိဗက္ျမန္မာ အုပ္စုႏွင့္ ထိုင္းတ႐ုတ္အုပ္စုဟူ၍ (၃) စုခြဲၿပီး လွ်င္ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကေသာ လူမ်ိဳးႀကီးမ်ားျဖစ္သည္။
- ၁။ ဗမာ - ၉မ်ိဳး
- ၂။ ကခ်င္ - ၁၂မ်ိဳး
- ၃။ ကယား - ၉မ်ိဳး
- ၄။ ကရင္ - ၁၁မ်ိဳး
- ၅၊ ခ်င္း - ၅၃မ်ိဳး
- ၆။ မြန္ - ၁မ်ိဳး
- ၇။ ရခုိင္ - ၇မ်ိဳး
- ၈။ ရွမ္း - ၃၃မ်ိဳး
စုစုေပါင္း - ၁၃၅မ်ိဳး
ဗမာ - ၉မ်ိဳး
- ၁။ ဗမာစု - ဗမာ၊ ထားဝယ္၊ ၿမိတ္၊ ေယာ၊ ရဘိန္း၊ ကဒူး (ခံုးကူး) ၊ ဂဏန္း၊ ဆလံု၊ ဖုန္း (ဖြန္)။
ကခ်င္ - ၁၂မ်ိဳး
- ၂။ ကခ်င္စု - လူမ်ိဳး(၁၂) မ်ိဳးမွာ ကခ်င္၊ ကရို၊ ဒေလာင္၊ ဂ်ိန္းေဖာ၊ေဂၚရစ္၊ခခု၊ဒုရင္၊မ႐ု(ေလာ္ေဂၚ)၊ ရဝမ္၊ လရွီ(လာခ်စ္)၊ အဇီး၊ လီဆူးတို႔မွာ အဓိကယါးမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ဖခင္ႀကီးဝခ်က္ဝဆိုသူ၏ညီ အငယ္(၇) ဦးမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာသူမ်ားလည္းရွိသည္။
ကယား - ၉မ်ိဳး
- ၃။ ကယားစု - ကယား၊ ဇယိမ္း၊ ကယမ္း (ပေဒါင္)၊ေဂခို၊ ေဂဘား၊ပရဲ(ကေယာ)၊မႏူမေနာ္၊ ယင္းတလဲ၊ ယင္းေတာ္။
ကရင္ - ၁၁မ်ိဳး
- ၄။ ကရင္စု - ကရင္၊ ကရင္ျဖဴ၊ ပေလကီး (ပေလခ်ီ) ၊ မြန္ကရင္၊ စေကာ(ကရင္)၊တေလွပြာ၊ ပကူး၊ ဘြဲ၊ ေမာေနပြား၊ မိုးပြာ၊ ပုိး(ကရင္)။
ခ်င္း - ၅၃မ်ိဳး
- ၅။ ခ်င္းစု - ခ်င္း၊ မယ္တိုင္ (ကသဲ)၊ ဆလုိင္း၊ ကလင္ေတာ(လူေရွ)၊ ခမီ၊ေအာဝခမီ၊ေခါႏိႈး၊ ေခါင္စို၊ ေခါင္ဆိုင္ခ်င္း၊ ခြာဆင္းမ္၊ ခြန္လီ (ေခဧ) ဆင္မ္၊ ဂန္ဘဲ၊ ေဂြးတဲ၊ ငြန္း၊ ဆီစာန္၊ ဆင္ထန္၊ ဆိုင္းတန္၊ ဇာေတာင္၊ ဇုိထံုး၊ ဇုိေဖ၊ ဇို၊ ဇန္ညႇပ္(ဇန္နိယပ္)၊ တေပါင္၊ တီးတိန္ (တဲဒင္မ္)၊ ေတဇန္၊တိုင္ခၽြန္း၊တာ့ ဒုိး၊ ေတာရ္၊ ဒင္မ္၊ ဒိုင္(ယင္ဒူး)၊ နာဂ၊ တန္ဒူး၊ မာရင္၊ ပနမ္း၊ မကန္း၊ မဟူ၊ မီရမ္ (ေခၚ) မရာ၊ မီအဲ၊ မြင္း၊ လူ႐ႈိင္း (လူေရွ)၊ ဟြာလ္ငုိ၊ေလးၿမိဳ၊ လင္တဲ့၊ ေလာက္ထူ၊ လိုင္၊လိုင္ဇို၊ ပါကင္းမ္(ေခၚ)မ႐ုိ၊ အႏူး၊ အနန္၊ အူပူ၊ လ်င္းတု၊ အ႐ႈိခ်င္း (ေျမျပန္႔)၊ ေရာင္ထု။
မြန္ - ၁မ်ိဳး
- ၆။ မြန္စု - မြန္။
ရခုိင္ - ၇မ်ိဳး
- ၇။ ရခိုင္စု - ရခိုင္၊ ကမန္၊ ခမီြး၊ ဒုိင္းနက္၊ မရမာႀကီး၊ ၿမိဳ၊ သက္။
ရွမ္း - ၃၃မ်ိဳး
- ၈။ ရွမ္း - ရွမ္း၊ ယြန္း (လအို)၊ ကြီ၊ ဖ်င္၊ သအုိ၊ စေနာ၊ ပေလး၊ အင္၊ စံု (ဆံ) ၊ ခမူ၊ ေကာ္ ( အခါအိ
- ေကာ)၊ ကိုးကန္႔၊ ခႏၲီးရွမ္း၊ ဂံု(ခြန္)၊ ေတာင္႐ိုး၊ ဓႏူ၊ ပေလာင္၊ ေျမာင္ဇီး၊ ယင္းၾကား၊ ယင္းနက္၊ ရွမ္း
- ကေလး၊ ရွမ္းႀကီး၊ လားဟူ၊ လြယ္လ၊ အင္းသား၊ အုိက္တြယ္ ၊ ပအုိဝ့္ (ေတာင္သူ)၊ တုိင္းလြယ္၊တုိင္း
- လ်မ္၊ တုိင္းလံု၊ တိုင္းေလ့၊ မိုင္းသာ၊ ေမာရွမ္း။
တင္သန္းယု (ျမန္မာခရီးသြား) ဧည့္လမ္းညႊန္ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း (အေျခခံ) စာအုပ္မွ ေကာက္ႏုတ္ တင္ျပသည္။
See more www.khitlunge.org.mm
ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုမ်ား အေရအတြက္ဆိုင္ရာ ျပႆနာ နိဒါန္း
နိဒါန္း
၁ ။ “က်ဳပ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသလဲ ” လို႔ လူၾကီးမင္း အေမးခံရမည္ ဆိုလ်င္ “ ၁၃၅ မ်ိဳးရွိပါသည္ ” လို႔ ေျဖမွာ ေသျခာ သေလာက္ ျဖစ္ပါတယ္ ။ လူၾကီးမင္းက စာတတ္ေပတတ္ စာဖတ္ေပဖတ္ ျဖစ္လို႔ ဤကဲ့သို႔
ေျဖဆိုႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ အေျဖမွန္မဟုတ္ေသးပါ ။ လူၾကီးမင္း အရႊီးအျဖန္း ခံထားရသျဖင့္သာ ထိုကဲ့သို႔ ေျဖဆိုႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ ေနာင္တြင္ အေျဖမွန္ ေျဖဆိုႏိုင္ၾကေစေရး အတြက္ ဤ ေဆာင္းပါးျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ အပ္ပါတယ္ ။
ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ၁၃၅ အစ နဝတက
၂ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳး ရွိပါတယ္လို႔ စျပီး ေျပာတဲ့သူဟာ နဝတ ဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး ေစာေမာင္ ျဖစ္ပါတယ္ ။ သူဘာေၾကာင့္ သည္လိုေျပာရသလဲ ဆိုလ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမ်ိဳးစုေတြ မ်ားလြန္းေနတဲ့အတြက္ စည္းရံုးေရးလုပ္ရတာ
မလြယ္ေၾကာင္း ေျပာလိုရာက အစျပဳျပီး လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ စုရွိေၾကာင္း အေျဖထြက္လာတာျဖစ္ပါတယ္ ။ သူသိခ်င္တဲ့ အေျဖကို စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုးက ျပဳစုေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုး ဟာ သူသိလိုတဲ့
အခ်က္အလက္မ်ားကို သန္းေကာင္စာရင္းႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာမွတ္တမ္းဌာန ဆီကရရွိပါတယ္ ။ သန္းေကာင္စာရင္းႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာ မွတ္တမ္းဌာနက ေပးတဲ့စာရင္းဟာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္မွ ျပည္သူ႔ ေကာင္စီေခတ္သို႔ ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ ေကာက္ယူခဲ့တဲ့
သန္းေကာင္စာရင္းကို အေျခခံျပဳစုထားတဲ့စာရင္း ျဖစ္ေၾကာင္းသိရပါတယ္ ။ အဲသည္တုန္းက ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္းစာရင္းဆိုရာမွာလည္း ၊ လုပ္အားေပး ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား ဆရာ ဆရာမမ်ားက ေကာက္ယူခဲ့တဲ့စာရင္းပါ ။ လုပ္အားေပး သန္းေကာင္စာရင္း
ေကာက္ယူသူမ်ားကလည္းပဲ ၊ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသခံမ်ားက ေျဖၾကားခ်က္အတိုင္း ေရးမွတ္ေကာက္ယူ စာရင္းသြင္းခဲ့ၾကတာပါ ။ ဥပမာအားျဖင့္ ဘာလူမ်ိုးလဲဆိုလ်င္ ၊ ေျဖၾကားသူက ရွမ္းဗမာ ဆိုလ်င္ ေရးသူကလည္း ရွမ္းဗမာလို႔ ေရးမွတ္သြားတာမ်ိဳး ၊ ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္
ေနာက္တစ္ရြာ ေနာက္တစ္ဖြဲ႔ ေကာက္ယူတဲ့စာရင္းမွာေတာ့ ၊ တိုင္းလိုင္း ဆိုျပီးေျဖလို႔ တိုင္းလိုင္ လို႔မွတ္တမ္းဝင္သြားတာမ်ိဳးပါ ။[ ဆက္ဖတ္ရန္ +/- ]
လူမ်ိဳးစု၁၃၅မ်ိဳးက ဘယ္သူေတြလဲ
၃ ။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုးက ဗိုလ္မွဴးဝင္းေမာင္ေမာင္ (ဒုတိယဦးစီးမွဴး) ျပဳစုတင္ျပ ထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းကို ေလ့လာၾကည့္ၾကလ်င္ ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႔ၾကရမွာပါ -
တူေနတာေတြည္းရွိ ၊ မပါတာေတြလည္းရွိႏိုင္
၄ ။ အဲသည္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳးရဲ့ စာရင္းကို က်ေနာ္တို႔ သာမန္ကာလွ်ံကာ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ဟုတ္သလိုလို ထင္ရပါတယ္ ။ အဲသည္စာရင္းမွာ တူေနတာေတြ ေတာ္ေတာ္ပါေနပါတယ္ ။ က်ေနာ္သိသေလာက္ေျပာရရင္ေတာ့ (၁) ကခ်င္ ႏွင့္ (၂၂)
ဂ်ိန္ေဖါ့ (Jing Phaw) ဟာ အတူတူျဖစ္ပါတယ္ ။ ဗမာေတြက ကခ်င္လို႔ ေခၚတယ္ ။ ကခ်င္ေတြက မိမိကိုယ္ကို မိမိ ဂ်ိန္ေဖါ့ (Jing Phaw) လို႔ ေခၚပါတယ္ ။ ေနာက္ျပီး (၄၈)တိုင္းခႏၱီးႏွင့္ (၁၂)ခႏၱီးရွမ္း ၊ (၃၁)တိုင္းလိုင္ ႏွင့္ (၁၀၇) ရွမ္းဗမာ (၁၀၅-ရွမ္းကေလး လို႔လည္း
ေခၚသလို ရွမ္းနီဆိုျပီးေတာ့လည္း ေခၚၾကပါေသးတယ္) ၊ (၅၂)တိုင္းလံု ႏွင့္ (၁၀၆)ရွမ္းၾကီး ဆိုတာေတြက အတူတူ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ရွမ္းလိုေခၚတာ ႏွင့္ ဗမာလိုေခၚတာပဲ ကြာပါတယ္ ။ က်န္တာေတြေတာ့ က်ေနာ္ မသိပါ ။ က်န္တဲ့ စာရင္းမွာလည္း တူတာေတြ
အမ်ားၾကီးရွိႏိုင္ေသးသလို မပါတာေတြ က်န္ခဲ့ တာေတြလည္း အမ်ားၾကီး ရွိႏိုင္ပါေသးတယ္ ။ ဥပမာ ကူကီး ၊ မုန္းဝန္းရွမ္း ဆိုတာေတြေပါ့ ခင္ဗ်ာ ။
ပညာရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ
၅ ။ ျမန္မာသမိုင္း ပညာရွင္မ်ား ၊ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ ေနပါတယ္ ဆိုတဲ့ သူမ်ားခင္ဗ်ာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ဘယ္ႏွစ္စု ရွိပါတယ္လို႔ အမွန္အတိုင္း ေျပာႏိုင္ေအာင္ေတာ့ ၾကိဳးစားၾကေစလိုပါတယ္ ။ သိတ္ခက္ခဲမည့္
ကိစၥေတာ့ ဟုတ္မယ္မထင္ပါ ။ ေဇာက္ခ်ျပီး အားထည့္ ၾကိဳးစားၾကမည္ဆိုလ်င္ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ အေျဖထြက္လာႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္ ။ ပညာရွင္မ်ား ဂရုျပဳႏိုင္ဖို႔အတြက္ “ လူမ်ိဳးဘယ္ေလာက္ရွိသည္ကိုမသိေသးလ်င္ ၊ ဘာသာစကား ဘယ္ေလာက္
ရွိသည္ ဟူေသာ အခ်က္ကို မသိေသးသျဖင့္ Linguistic survey လုပ္ရန္လိုေၾကာင္း ” ဦးျမင့္ၾကည္ (ျမန္မာစာအဖြဲ႔ဝင္) ရဲ့ တင္ျပခ်က္ကိုလည္း ထပ္ဆင့္ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ာ ။
နိဂံုး
၆ ။ ခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳးရွိတယ္ ဆိုတဲ့ အဆိုဟာ အမွန္လိုလို အတည္လိုလို ျဖစ္ေနပါတယ္ ။ နဝတဥကၠဌၾကီးရဲ့ မိန္႔ ၾကားခ်က္ျဖစ္သမို႔ ျမန္မာ့ သမိုင္းပညာရွင္ မ်ားလည္း မထိရဲ ၊ မတို႔ရဲ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္ ။ ဘယ္သူမွ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ျခင္း ၊
သုေတသနျပဳျခင္း မရွိခဲ့ၾကပါဘူး ။ အမွား တစ္ခုဟာ ၾကာလာရင္ အမွန္လိုလို ျဖစ္သြားႏိုင္တာမို႔ ၊ အမွားဟာ အမွန္ ၊ အမွန္ဟာ အမွား ျဖစ္မသြားရေလေအာင္ သမိုင္းေၾကာင္းေလး ကိုျပန္လည္ တည့္မတ္ေပးၾကဖို႔ စာတမ္းျဖင့္ ေမတၱာရပ္ခံတင္ျပအပ္ပါတယ္ ။
အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ။
ေလးစားမႈျဖင့္-
ကိုဝိုင္း(မိုးညွင္း)
မွတ္ခ်က္ ။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုးမွ ျပဳစုထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္ တစ္အုပ္မွ စာေရးသူကူေရး ထားသည့္ မွတ္စုအား ကိုးကားတင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။ စာတမ္းအမည္ ကူးေရးရန္ေမ့ေလ်ာ့ခဲ့သည့္အတြက္ တင္ျပႏိုင္ျခင္း မရွိပါ ။
***********
ပို႔စ္တင္သူ၏ မွတ္ခ်က္ ။
၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔ တြင္ ၊ ကိုရီးယားႏိုင္ငံဘူေခ်ာန္းျမိဳ႔တြင္ က်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားတြင္ ဖတ္ၾကားတင္သြင္းခဲ့ေသာ စာတမ္းကို ေကာက္ႏႈတ္၍ ျပန္လည္တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။
Link: http://flyingpeacock.blogspot.com/2009/06/blog-post_6256.html
ကိုဝိုင္း(မိုးညွင္း)
နိဒါန္း
၁ ။ “က်ဳပ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသလဲ ” လို႔ လူၾကီးမင္း အေမးခံရမည္ ဆိုလ်င္ “ ၁၃၅ မ်ိဳးရွိပါသည္ ” လို႔ ေျဖမွာ ေသျခာ သေလာက္ ျဖစ္ပါတယ္ ။ လူၾကီးမင္းက စာတတ္ေပတတ္ စာဖတ္ေပဖတ္ ျဖစ္လို႔ ဤကဲ့သို႔
ေျဖဆိုႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ အေျဖမွန္မဟုတ္ေသးပါ ။ လူၾကီးမင္း အရႊီးအျဖန္း ခံထားရသျဖင့္သာ ထိုကဲ့သို႔ ေျဖဆိုႏိုင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္ ။ ေနာင္တြင္ အေျဖမွန္ ေျဖဆိုႏိုင္ၾကေစေရး အတြက္ ဤ ေဆာင္းပါးျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္တင္ျပ အပ္ပါတယ္ ။
ျမန္မာတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု ၁၃၅ အစ နဝတက
၂ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳး ရွိပါတယ္လို႔ စျပီး ေျပာတဲ့သူဟာ နဝတ ဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး ေစာေမာင္ ျဖစ္ပါတယ္ ။ သူဘာေၾကာင့္ သည္လိုေျပာရသလဲ ဆိုလ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူမ်ိဳးစုေတြ မ်ားလြန္းေနတဲ့အတြက္ စည္းရံုးေရးလုပ္ရတာ
မလြယ္ေၾကာင္း ေျပာလိုရာက အစျပဳျပီး လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ စုရွိေၾကာင္း အေျဖထြက္လာတာျဖစ္ပါတယ္ ။ သူသိခ်င္တဲ့ အေျဖကို စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုးက ျပဳစုေပးတာ ျဖစ္ပါတယ္ ။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုး ဟာ သူသိလိုတဲ့
အခ်က္အလက္မ်ားကို သန္းေကာင္စာရင္းႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာမွတ္တမ္းဌာန ဆီကရရွိပါတယ္ ။ သန္းေကာင္စာရင္းႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာ မွတ္တမ္းဌာနက ေပးတဲ့စာရင္းဟာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္မွ ျပည္သူ႔ ေကာင္စီေခတ္သို႔ ကူးေျပာင္းေရးကာလမွာ ေကာက္ယူခဲ့တဲ့
သန္းေကာင္စာရင္းကို အေျခခံျပဳစုထားတဲ့စာရင္း ျဖစ္ေၾကာင္းသိရပါတယ္ ။ အဲသည္တုန္းက ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္းစာရင္းဆိုရာမွာလည္း ၊ လုပ္အားေပး ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား ဆရာ ဆရာမမ်ားက ေကာက္ယူခဲ့တဲ့စာရင္းပါ ။ လုပ္အားေပး သန္းေကာင္စာရင္း
ေကာက္ယူသူမ်ားကလည္းပဲ ၊ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသခံမ်ားက ေျဖၾကားခ်က္အတိုင္း ေရးမွတ္ေကာက္ယူ စာရင္းသြင္းခဲ့ၾကတာပါ ။ ဥပမာအားျဖင့္ ဘာလူမ်ိုးလဲဆိုလ်င္ ၊ ေျဖၾကားသူက ရွမ္းဗမာ ဆိုလ်င္ ေရးသူကလည္း ရွမ္းဗမာလို႔ ေရးမွတ္သြားတာမ်ိဳး ၊ ရြာနီးခ်ဳပ္စပ္
ေနာက္တစ္ရြာ ေနာက္တစ္ဖြဲ႔ ေကာက္ယူတဲ့စာရင္းမွာေတာ့ ၊ တိုင္းလိုင္း ဆိုျပီးေျဖလို႔ တိုင္းလိုင္ လို႔မွတ္တမ္းဝင္သြားတာမ်ိဳးပါ ။[ ဆက္ဖတ္ရန္ +/- ]
လူမ်ိဳးစု၁၃၅မ်ိဳးက ဘယ္သူေတြလဲ
၃ ။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုးက ဗိုလ္မွဴးဝင္းေမာင္ေမာင္ (ဒုတိယဦးစီးမွဴး) ျပဳစုတင္ျပ ထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳးစာရင္းကို ေလ့လာၾကည့္ၾကလ်င္ ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႔ၾကရမွာပါ -
- ၁- ကခ်င္
- ၂- ကယား(ကရင္နီ)
- ၃- ကယမ္း(ပေဒါင္)
- ၄- ကရင္ျဖဴ
- ၅- ကလင္ေတာ(လူေရွ)
- ၆- ေကာ္
- ၇- ကိုးကန္႔
- ၈- ကြီ
- ၉- ခမီ
- ၁၀- ေခါႏိုး
- ၁၁- ေခါင္းအိုင္ခ်င္း
- ၁၂- ခႏၱီးရွမ္း
- ၁၃- ခ်င္း
- ၁၄- ေခ်ာင္းသား
- ၁၅- ခြါဆင္းမဲ
- ၁၆- ခြန္လီ ေခၚဆင္းမ္
- ၁၇- ဂဒူး
- ၁၈- ဂဏန္း
- ၁၉- ေဂခို
- ၂၀- ေဂဘာ
- ၂၁- ဂံု (ခြန္ရွမ္း)
- ၂၂- ဂ်ိန္ေဖါ့
- ၂၃- ေဂြးသဲ
- ၂၄- စေကာကရင္
- ၂၅- စေနာ
- ၂၆- စမူ
- ၂၇- စံု(သဲ)
- ၂၈- ဆလိုင္
- ၂၉- ဆလံု
- ၃၀- ဆင္ထန္
- ၃၁- ဆိုင္ထန္
- ၃၂- ဇယိန္း
- ၃၃- ဇာေထာင္
- ၃၄- ဇိေဖ
- ၃၅- ဇိထံုး
- ၃၆- ဇို
- ၃၇- ဇိင္ဝါး
- ၃၈- ဇိန္ညွပ္(ဇန္နီယပ္)
- ၃၉- ဇြန္း
- ၄၀- တေပါင္
- ၄၁- တလယ္ပြါ
- ၄၂- တာဒိုး
- ၄၃- တီးတိန္
- ၄၄- ေတဇန္
- ၄၅- ေတာရ္
- ၄၆- ေတာင္ရိုး
- ၄၇- တိုင္ခြၽန္း
- ၄၈- တိုင္းခႏၱီး
- ၄၉- တိုင္းဆာ (မိုင္းသာ)
- ၅၀- တိုင္းေလ
- ၅၁- တိုင္းလိုင္ (တိုင္းလ်န္)
- ၅၂- တိုင္းလံု
- ၅၃- တိုင္းလြယ္
- ၅၄- တန္ဒူး
- ၅၅- ထမံ
- ၅၆- ထားဝယ္
- ၅၇- ဒင္မ္
- ၅၈- ဒိုင္ (ယင္ဒူး)
- ၅၉- ဒိုင္းနက္
- ၆၀- ဓႏု
- ၆၁- နာဂ
- ၆၂- ပနမ္း
- ၆၃- ပရဲ (ဘရဲ)
- ၆၄- ပေလဂီး
- ၆၅- ပေလး
- ၆၆- ပေလာင္
- ၆၇- ပသွ်ဴး
- ၆၈- ပအိုဝ့္ (အီေကာ)
- ၆၉- ပါကင္းမ္
- ၇၀- ပိုးကရင္ (အေနာက္)
- ၇၁- ပိုးကရင္ (အေရွ႔)
- ၇၂- ဖိုပြါ
- ၇၃- ဖုန္ (ဖြန္)
- ၇၄- ဖ်င္
- ၇၅- ဗမာ
- ၇၆- ဘန္ဂဲ
- ၇၇- ဘြဲ႔
- ၇၈- မကန္း
- ၇၉- မရူ
- ၈၀- မႏူမေနာ
- ၈၁- မဟူ
- ၈၂- မာရင္
- ၈၃- မီရမ္ (မရာ)
- ၈၄- မီအဲ
- ၈၅- ေမာရွမ္း
- ၈၆- ေမာ္ေနပြါ
- ၈၇- မိုယ့္ထိုင္ (ကသဲ)
- ၈၈- ျမိဳ
- ၈၉- ေျမာင္ဇီး
- ၉၀- ျမိတ္
- ၉၁- မြင္း
- ၉၂- မြန္
- ၉၃- ေယာ
- ၉၄- ယင္းၾကား
- ၉၅- ယင္းတလဲ
- ၉၆- ယင္းနက္
- ၉၇- ယင္းေဘာ္
- ၉၈- ယြန္ (လာအို)
- ၉၉- ရခိုင္
- ၁၀၀- ရဘိန္
- ၁၀၁- ရဝမ္
- ၁၀၂- ရီရန္
- ၁၀၃- ေရာင္ထု
- ၁၀၄- ရွမ္း
- ၁၀၅- ရွမ္းကေလး
- ၁၀၆- ရွမ္းၾကီး
- ၁၀၇- ရွမ္းဗမာ
- ၁၀၈- လရွီ
- ၁၀၉- လာခ်ိတ္
- ၁၁၀- လားဟူ
- ၁၁၁- လီစူး
- ၁၁၂- လီေရွာ
- ၁၁၃- လု
- ၁၁၄- လူရႈိင္း (လူေရွ)
- ၁၁၅- ေလးျမိဳ႔
- ၁၁၆- ေလာ္ေဝၚ
- ၁၁၇- ေလာက္ထူ
- ၁၁၈- လင္လဲ
- ၁၁၉- လိုင္
- ၁၂၀- လိုင္ဇို
- ၁၂၁- လမ္း
- ၁၂၂- လ်င္းထု
- ၁၂၃- လြယ္လ (ဝ)
- ၁၂၄- သက္
- ၁၂၅- ဟြားလ္ငို
- ၁၂၆- အခါ
- ၁၂၇- အဇီး
- ၁၂၈- အႏူး
- ၁၂၉- အနန္း
- ၁၃၀- အရႈိခ်င္း (ေျမျပန္႔)
- ၁၃၁- ေအာဝခမီ
- ၁၃၂- အူပူ
- ၁၃၃- အိုက္ကြယ္
- ၁၃၄- အင္
- ၁၃၅- အင္းသား
တူေနတာေတြည္းရွိ ၊ မပါတာေတြလည္းရွိႏိုင္
၄ ။ အဲသည္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳးရဲ့ စာရင္းကို က်ေနာ္တို႔ သာမန္ကာလွ်ံကာ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ဟုတ္သလိုလို ထင္ရပါတယ္ ။ အဲသည္စာရင္းမွာ တူေနတာေတြ ေတာ္ေတာ္ပါေနပါတယ္ ။ က်ေနာ္သိသေလာက္ေျပာရရင္ေတာ့ (၁) ကခ်င္ ႏွင့္ (၂၂)
ဂ်ိန္ေဖါ့ (Jing Phaw) ဟာ အတူတူျဖစ္ပါတယ္ ။ ဗမာေတြက ကခ်င္လို႔ ေခၚတယ္ ။ ကခ်င္ေတြက မိမိကိုယ္ကို မိမိ ဂ်ိန္ေဖါ့ (Jing Phaw) လို႔ ေခၚပါတယ္ ။ ေနာက္ျပီး (၄၈)တိုင္းခႏၱီးႏွင့္ (၁၂)ခႏၱီးရွမ္း ၊ (၃၁)တိုင္းလိုင္ ႏွင့္ (၁၀၇) ရွမ္းဗမာ (၁၀၅-ရွမ္းကေလး လို႔လည္း
ေခၚသလို ရွမ္းနီဆိုျပီးေတာ့လည္း ေခၚၾကပါေသးတယ္) ၊ (၅၂)တိုင္းလံု ႏွင့္ (၁၀၆)ရွမ္းၾကီး ဆိုတာေတြက အတူတူ ျဖစ္ပါတယ္ ။ ရွမ္းလိုေခၚတာ ႏွင့္ ဗမာလိုေခၚတာပဲ ကြာပါတယ္ ။ က်န္တာေတြေတာ့ က်ေနာ္ မသိပါ ။ က်န္တဲ့ စာရင္းမွာလည္း တူတာေတြ
အမ်ားၾကီးရွိႏိုင္ေသးသလို မပါတာေတြ က်န္ခဲ့ တာေတြလည္း အမ်ားၾကီး ရွိႏိုင္ပါေသးတယ္ ။ ဥပမာ ကူကီး ၊ မုန္းဝန္းရွမ္း ဆိုတာေတြေပါ့ ခင္ဗ်ာ ။
ပညာရွင္မ်ားခင္ဗ်ာ
၅ ။ ျမန္မာသမိုင္း ပညာရွင္မ်ား ၊ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားမ်ား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ ေနပါတယ္ ဆိုတဲ့ သူမ်ားခင္ဗ်ာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ဘယ္ႏွစ္စု ရွိပါတယ္လို႔ အမွန္အတိုင္း ေျပာႏိုင္ေအာင္ေတာ့ ၾကိဳးစားၾကေစလိုပါတယ္ ။ သိတ္ခက္ခဲမည့္
ကိစၥေတာ့ ဟုတ္မယ္မထင္ပါ ။ ေဇာက္ခ်ျပီး အားထည့္ ၾကိဳးစားၾကမည္ဆိုလ်င္ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ အေျဖထြက္လာႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ပါတယ္ ။ ပညာရွင္မ်ား ဂရုျပဳႏိုင္ဖို႔အတြက္ “ လူမ်ိဳးဘယ္ေလာက္ရွိသည္ကိုမသိေသးလ်င္ ၊ ဘာသာစကား ဘယ္ေလာက္
ရွိသည္ ဟူေသာ အခ်က္ကို မသိေသးသျဖင့္ Linguistic survey လုပ္ရန္လိုေၾကာင္း ” ဦးျမင့္ၾကည္ (ျမန္မာစာအဖြဲ႔ဝင္) ရဲ့ တင္ျပခ်က္ကိုလည္း ထပ္ဆင့္ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္ခင္ဗ်ာ ။
နိဂံုး
၆ ။ ခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစု ၁၃၅ မ်ိဳးရွိတယ္ ဆိုတဲ့ အဆိုဟာ အမွန္လိုလို အတည္လိုလို ျဖစ္ေနပါတယ္ ။ နဝတဥကၠဌၾကီးရဲ့ မိန္႔ ၾကားခ်က္ျဖစ္သမို႔ ျမန္မာ့ သမိုင္းပညာရွင္ မ်ားလည္း မထိရဲ ၊ မတို႔ရဲ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္ ။ ဘယ္သူမွ ေဝဖန္ဆန္းစစ္ျခင္း ၊
သုေတသနျပဳျခင္း မရွိခဲ့ၾကပါဘူး ။ အမွား တစ္ခုဟာ ၾကာလာရင္ အမွန္လိုလို ျဖစ္သြားႏိုင္တာမို႔ ၊ အမွားဟာ အမွန္ ၊ အမွန္ဟာ အမွား ျဖစ္မသြားရေလေအာင္ သမိုင္းေၾကာင္းေလး ကိုျပန္လည္ တည့္မတ္ေပးၾကဖို႔ စာတမ္းျဖင့္ ေမတၱာရပ္ခံတင္ျပအပ္ပါတယ္ ။
အားလံုးကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ ။
ေလးစားမႈျဖင့္-
ကိုဝိုင္း(မိုးညွင္း)
မွတ္ခ်က္ ။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ႏွင့္ သုေတသနရံုးမွ ျပဳစုထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္ တစ္အုပ္မွ စာေရးသူကူေရး ထားသည့္ မွတ္စုအား ကိုးကားတင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။ စာတမ္းအမည္ ကူးေရးရန္ေမ့ေလ်ာ့ခဲ့သည့္အတြက္ တင္ျပႏိုင္ျခင္း မရွိပါ ။
***********
ပို႔စ္တင္သူ၏ မွတ္ခ်က္ ။
၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔ တြင္ ၊ ကိုရီးယားႏိုင္ငံဘူေခ်ာန္းျမိဳ႔တြင္ က်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စုေန႔ အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားတြင္ ဖတ္ၾကားတင္သြင္းခဲ့ေသာ စာတမ္းကို ေကာက္ႏႈတ္၍ ျပန္လည္တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါသည္ ။
Link: http://flyingpeacock.blogspot.com/2009/06/blog-post_6256.html
အရင္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ရွိတဲ့ တိုင္းရင္းသား ၁၃၅မ်ဳိးကို စာရင္းေလးနဲ႕ ေဖာ္ျပထားတာ ေတြ႕ဖူးတယ္၊ အခုေတာ့ေမ့ေနျပန္ေတာ့ လိုတဲ့အခါ မရျပန္ဘူး၊ လ၀က ဦးစီးတစ္ေယာက္က ရွာေပးဆိုလို႕ ရွာေပးရင္း နဲ႕ ေတြ႕ထားတာကို ျပန္လည္တင္ေပးလုိက္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ...၊ မူရင္းဆိုဒ့္လင့္ကိုလည္း ေဖာ္ျပေပးထားပါေၾကာင္း....
မြန္ဂုိမ်ိဳးႏြယ္မွေပါက္ဖြားလာၾကေသာ ျပည္ေထာင္စုဖြားတိုင္းရင္းသားတုိ႔သည္ ပင္ရင္းေဒသျဖစ္ ေသာ မြန္ဂိုကုန္းျပင္ျမင့္မွ မြန္ခမာ အုပ္စု၊ တိဗက္ျမန္မာ အုပ္စုႏွင့္ ထိုင္းတ႐ုတ္အုပ္စုဟူ၍ (၃) စုခြဲၿပီး လွ်င္ ျမန္မာျပည္သုိ႔ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကေသာ လူမ်ိဳးႀကီးမ်ားျဖစ္သည္။
- ၁။ ဗမာ - ၉မ်ိဳး
- ၂။ ကခ်င္ - ၁၂မ်ိဳး
- ၃။ ကယား - ၉မ်ိဳး
- ၄။ ကရင္ - ၁၁မ်ိဳး
- ၅၊ ခ်င္း - ၅၃မ်ိဳး
- ၆။ မြန္ - ၁မ်ိဳး
- ၇။ ရခုိင္ - ၇မ်ိဳး
- ၈။ ရွမ္း - ၃၃မ်ိဳး
စုစုေပါင္း - ၁၃၅မ်ိဳး
ဗမာ - ၉မ်ိဳး
- ၁။ ဗမာစု - ဗမာ၊ ထားဝယ္၊ ၿမိတ္၊ ေယာ၊ ရဘိန္း၊ ကဒူး (ခံုးကူး) ၊ ဂဏန္း၊ ဆလံု၊ ဖုန္း (ဖြန္)။
ကခ်င္ - ၁၂မ်ိဳး
- ၂။ ကခ်င္စု - လူမ်ိဳး(၁၂) မ်ိဳးမွာ ကခ်င္၊ ကရို၊ ဒေလာင္၊ ဂ်ိန္းေဖာ၊ေဂၚရစ္၊ခခု၊ဒုရင္၊မ႐ု(ေလာ္ေဂၚ)၊ ရဝမ္၊ လရွီ(လာခ်စ္)၊ အဇီး၊ လီဆူးတို႔မွာ အဓိကယါးမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ဖခင္ႀကီးဝခ်က္ဝဆိုသူ၏ညီ အငယ္(၇) ဦးမွ ဆင္းသက္ေပါက္ဖြားလာသူမ်ားလည္းရွိသည္။
ကယား - ၉မ်ိဳး
- ၃။ ကယားစု - ကယား၊ ဇယိမ္း၊ ကယမ္း (ပေဒါင္)၊ေဂခို၊ ေဂဘား၊ပရဲ(ကေယာ)၊မႏူမေနာ္၊ ယင္းတလဲ၊ ယင္းေတာ္။
ကရင္ - ၁၁မ်ိဳး
- ၄။ ကရင္စု - ကရင္၊ ကရင္ျဖဴ၊ ပေလကီး (ပေလခ်ီ) ၊ မြန္ကရင္၊ စေကာ(ကရင္)၊တေလွပြာ၊ ပကူး၊ ဘြဲ၊ ေမာေနပြား၊ မိုးပြာ၊ ပုိး(ကရင္)။
ခ်င္း - ၅၃မ်ိဳး
- ၅။ ခ်င္းစု - ခ်င္း၊ မယ္တိုင္ (ကသဲ)၊ ဆလုိင္း၊ ကလင္ေတာ(လူေရွ)၊ ခမီ၊ေအာဝခမီ၊ေခါႏိႈး၊ ေခါင္စို၊ ေခါင္ဆိုင္ခ်င္း၊ ခြာဆင္းမ္၊ ခြန္လီ (ေခဧ) ဆင္မ္၊ ဂန္ဘဲ၊ ေဂြးတဲ၊ ငြန္း၊ ဆီစာန္၊ ဆင္ထန္၊ ဆိုင္းတန္၊ ဇာေတာင္၊ ဇုိထံုး၊ ဇုိေဖ၊ ဇို၊ ဇန္ညႇပ္(ဇန္နိယပ္)၊ တေပါင္၊ တီးတိန္ (တဲဒင္မ္)၊ ေတဇန္၊တိုင္ခၽြန္း၊တာ့ ဒုိး၊ ေတာရ္၊ ဒင္မ္၊ ဒိုင္(ယင္ဒူး)၊ နာဂ၊ တန္ဒူး၊ မာရင္၊ ပနမ္း၊ မကန္း၊ မဟူ၊ မီရမ္ (ေခၚ) မရာ၊ မီအဲ၊ မြင္း၊ လူ႐ႈိင္း (လူေရွ)၊ ဟြာလ္ငုိ၊ေလးၿမိဳ၊ လင္တဲ့၊ ေလာက္ထူ၊ လိုင္၊လိုင္ဇို၊ ပါကင္းမ္(ေခၚ)မ႐ုိ၊ အႏူး၊ အနန္၊ အူပူ၊ လ်င္းတု၊ အ႐ႈိခ်င္း (ေျမျပန္႔)၊ ေရာင္ထု။
မြန္ - ၁မ်ိဳး
- ၆။ မြန္စု - မြန္။
ရခုိင္ - ၇မ်ိဳး
- ၇။ ရခိုင္စု - ရခိုင္၊ ကမန္၊ ခမီြး၊ ဒုိင္းနက္၊ မရမာႀကီး၊ ၿမိဳ၊ သက္။
ရွမ္း - ၃၃မ်ိဳး
- ၈။ ရွမ္း - ရွမ္း၊ ယြန္း (လအို)၊ ကြီ၊ ဖ်င္၊ သအုိ၊ စေနာ၊ ပေလး၊ အင္၊ စံု (ဆံ) ၊ ခမူ၊ ေကာ္ ( အခါအိ
- ေကာ)၊ ကိုးကန္႔၊ ခႏၲီးရွမ္း၊ ဂံု(ခြန္)၊ ေတာင္႐ိုး၊ ဓႏူ၊ ပေလာင္၊ ေျမာင္ဇီး၊ ယင္းၾကား၊ ယင္းနက္၊ ရွမ္း
- ကေလး၊ ရွမ္းႀကီး၊ လားဟူ၊ လြယ္လ၊ အင္းသား၊ အုိက္တြယ္ ၊ ပအုိဝ့္ (ေတာင္သူ)၊ တုိင္းလြယ္၊တုိင္း
- လ်မ္၊ တုိင္းလံု၊ တိုင္းေလ့၊ မိုင္းသာ၊ ေမာရွမ္း။
တင္သန္းယု (ျမန္မာခရီးသြား) ဧည့္လမ္းညႊန္ႏွင့္ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း (အေျခခံ) စာအုပ္မွ ေကာက္ႏုတ္ တင္ျပသည္။
See more www.khitlunge.org.mm
Google မွ တဆင့္ရွာေတြ႕တာနဲ႕ လိုတဲ့အခါ ျပန္ၾကည့္ႏိုင္ရန္ ပိုစ့္အျဖစ္တင္လုိက္ပါသည္။စာဖတ္သူတို႕လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳး ၁၃၅မ်ဴိးကို ဇယားေလး နဲ႕ အတိအက် ေတြ႕ထားရင္လည္း ေကာ္မန္႕မွာ လမ္းညြန္ေပးပါအံုးခင္ဗ်ာ၊ လတ္တေလာ လိုေနလို႕ပါ။
{ေဇာင္း}http://mraungj.multiply.com/journal/item/283