“ မွန္”

နယူးေယာက္ျမိဳ႔ရွိ မိုးေမွ်ာ္ အေဆာက္အဦး ပိုင္ရွင္တဦးသည္ လစဥ္ကုန္က်ေသာ ဓာတ္ေလွကား ျပဳျပင္ခအတြက္ စိတ္ဆင္းရဲေနရ သည္။ အေၾကာင္းမွာ ျမင့္မားေသာ အေဆာက္အအံု ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ခလုတ္ႏုိပ္တိုင္း ခ်က္ခ်င္း ေရာက္မလာေသာ ဓာတ္ေလွကား ကို လူအခ်ဳိ႔က စိတ္မရွည္သျဖင့္ ခလုတ္ကို ထပ္သလဲလဲႏိွပ္ၾကေသာ ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ခလုတ္မီးလင္းေနသည္ကို ေတြ႔ေသာ္လည္း တခ်ဳိ႔လူမ်ားက တျခားလူ ႏိွပ္ျပီးျဖစ္ေသာ္လည္း မိမိ၏ ထူးဆန္းေသာ လက္ညဳိးႏွင့္ ႏွိပ္လိုက္ရမွ ဓာတ္ေလွကား အျမန္ေရာက္ လာ မည္ဟု ထင္တတ္ၾကသည္။ သတိေပး ေၾကာ္ညာ စာမ်ား ေရးကပ္ခဲ့ ေသာ္လည္း အခ်ည္းႏွီးသာ ျဖစ္သည္။
ေနာက္ဆံုးတြင္ အၾကံဥာဏ္ေပးႏိုင္သူအား ထိုက္တန္ေသာဆု ခ်ီးျမွင့္မည္ဟု ပိုင္ရွင္က ေၾကာ္ညာလိုက္သည္။

စိတ္ပညာရွင္ တဦးက ေလွကားေရွ႔တြင္ ၾကည့္မွန္တခ်ပ္ တပ္ဆင္လိုက္မွ ျပႆနာမွာ ေျပလည္သြားခဲ့သည္။ အေၾကာင္းမွာ ဓာတ္ေလွ ကား အသံုးျပဳသူမ်ားက မိမိ၏ အလွ်င္စလိုႏိုင္ေသာရုပ္ကို မွန္ထဲတြင္ ေတြ႔ရေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ မွန္ထဲက ကိုယ့္ပံုကို ျပန္ေတြ႔မွ လူမ်ားက စည္းကမ္း သိမ္ေမြ႔သြားတတ္ၾကသည္။
လူအံုၾကားထဲ တိုးေနသူမ်ားပင္ မွန္ေရွ႔ေရာက္လွ်င္ ယဥ္ေက်း ကုန္ၾက သည္။ စိတ္ရွည္ရွည္ႏွင့္ ေလွကားအလာ ကို ေစာင့္တတ္ၾကသည္။ မွန္ကား ဤမွ် အစြမ္းထက္လွသည္။

တစ္ခါတရံ လူမ်ားက ၾကည့္ရဆိုးေသာ အမႈအရာမ်ားကို တမင္ လုပ္ေနၾကျခင္းမဟုတ္ေပ။ ထိုအမႈအရာမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ မေတြ႕ ႔ျမင္ရ၍သာ လုပ္မိၾကျခင္းျဖစ္သည္။
လူအျဖစ္ ဖန္ဆင္းလာစဥ္က အဘယ္ေၾကာင့္ မ်က္စိႏွစ္လံုးကို တစ္ေနရာစီခဲြျပီး တလံုးက တျခားလူကို ၾကည့္ဖို႔ႏွင့္က်န္တလံုးက မိမိကိုယ့္ကို ၾကည့္ဖို႔အျဖင့္ မဖန္ဆင္းခဲ့သနည္း။
ယခုအခါ မ်က္လံုးႏွစ္လံုးမွာ တျခားလူကို ၾကည့္ရန္ အတြက္ျဖစ္ျပီး အကယ္၍ မွန္သာ မရွိခဲ့လွ်င္ လူမ်ားက ကိုယ့္ပံုစံကို ကိုယ္သိႏိုင္ၾကမည္ မထင္ေပ။

“ငါ (self referent)” ဆိုေတာ့ အသံုးႏွုန္းသည္ ေနာက္က်မွ ထြက္ေပၚလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ကေလးငယ္ မ်ားသည္ မွန္ထဲက ပံုရိပ္မွာ မိမိျဖစ္ ေၾကာင္းကို (၂ႏွစ္)သား အရြယ္ေရာက္မွ သိၾကသည္။

လူ၀ံ မွလဲြ၍ အျခား ေမ်ာက္မ်ားက မွန္ထဲမွ ကိုယ့္ပံုရိပ္ကို မသိၾကေခ်။
စမ္းသပ္မႈ တခုတြင္ တိရစာၦန္ မ်ားကို ေမ့ေဆး ေပးျပီး မ်က္ႏွာကို အနီ မွတ္ျဖင့္ ျခစ္လိုက္ၾကသည္။

ေမ့ေဆး ျပယ္ေသာအခါ မွန္ထဲက မိမိပံုကို ၾကည့္ေစ ခဲ့သည္။
လူ၀ံက မွန္ၾကည့္ျပီး ကိုယ့္မ်က္ႏွာကို ပြတ္သပ္ တတ္သည္မွ လဲြ၍ အျခား အေကာင္မ်ားက မိမိပံုရိပ္ကို မသိၾကေခ်။
ဤစမ္းသပ္မႈကို ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ မွန္ထဲက မိမိပံုရိပ္ကို သိႏိုင္ရန္ မွတ္ဥာဏ္ အရည္ အခ်င္း ျမင့္မား ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ပို၍ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းေသာ စမ္းသပ္မႈတခုက မ်ဳိးမတူေသာ ဥမွေပါက္ဖြားလာေသာ ငွက္ကေလးမ်ား မိမိ၏မ်ဳိးရိုးကို သိႏိုင္ မသိႏိုင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ပညာရွင္မ်ားက ကဲြ်ဇရက္ (cowbird,starling) ဟုေခၚေသာ ငွက္ဥကို စာကေလးသိုက္ထဲ ထည့္ထား ခဲ့သည္။
ဥမွ အေကာင္ေပါက္ေသာ္ ကြ်ဲဇရက္က မိမိကုိယ္ကို စာကေလးဟု မထင္ခဲ့သည့္အျပင္ မ်ဳိးတူငွက္မ်ားႏွင့္သာ မိတ္လိုက္ ခဲ့သည္။ မိမိကုိယ္ကို စာကေလး မဟုတ္မွန္းမည္သို႔ ခဲြျခား သိႏိုင္ခဲ့သနည္း.?

Cornell University ရွိ စမ္းသပ္မႈတခုမွာ ဥမွေပါက္စ ကြ်ဲဇရက္အားအျခားငွက္မ်ားႏွင့္ ခဲြေမြးခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ငွက္တခ်ဳိ႔၏ အေမြးမ်ားအား အေရာင္ဆိုးေပးျပီး က်န္ငွက္မ်ားကို နဂိုအတိုင္းရွိေစသည္။
ခဲြေမြးထားေသာ ငွက္ကေလး(၂)လျပည့္ေသာအခါ အေရာင္ဆိုးထားေသာ ငွက္ႏွင့္ မဆိုးထားေသာငွက္မ်ားၾကား လြတ္ေပးလိုက္သည္။

ခဲြေမြးခံရေသာ ငွက္မွာ မိမိႏွင့္အေရာင္တူသည့္ ငွက္ႏွင့္သာေနေၾကာင္း ေတြ႔ခဲ့ရသည္။ စမ္းသပ္မႈကိုၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ငွက္မွာ မိမိ၏ အက်င့္ႏွင့္ စရိုက္ကို ခဲြျခားသိျမင္ႏိုင္စြမ္း ရွိခဲ့သည္။ ဦးေႏွာက္ထဲရွိ ပံုစံျပား(template)က အျခားငွက္မ်ားႏွင့္ မိမိကိုယ့္ကို ႏိုင္းယွဥ္ ၾကည့္ႏိုင္ခဲ့သည္္။ ထို႔ေၾကာင့္ “မ်ဳိးတူခ်င္းစု” ဆိုေသာ အရာမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

ဤစမ္းသပ္မႈမွာ အလြန္အေရးပါသည္။ တိရိစာၦန္မ်ားက မိမိ၏ အက်င့္စရိုက္ႏွင့္ကိုယ့္ကို သိျမင္ႏိုင္စြမ္းရွိ သည္။ လူျဖစ္ေသာ ကြ်န္ေတာ္ တို႔မွာမူ မ်က္လံုး ႏွစ္လံုးစလံုးကို တျခားလူ၏ မ်က္ေခ်းကိုသာ ၾကည့္ရန္ထားျပီးကိုယ့္မ်က္ေခ်းကို မျမင္တတ္ခဲ့ၾကေပ။
သို႔ေသာ္ ထိုအားနည္းခ်က္ကို မွန္ကျဖည္႔ေပးခဲ့သည္။ အလြယ္ဆံုး ဥပမာတစ္ခုမွာ အိမ္ရွင္၏ ခက္ထန္ေသာ မ်က္ႏွာကိုေတြ႔မွ ရိုေသ သိမ္ေမြ႔သြားတတ္ေသာ အိမ္ေစကဲ့သို႔ပင္။ မွန္သည္လူသားတို႔အတြက္ အလြန္အေရးပါေသာ ပစၥည္းတခုဟုဆိုလွ်င္ မွားလိမ့္မည္ မထင္ေပ။

အဲဒီေမးလ္မွာလည္း cerdit ေပးမထားလို႕ original source ကုိ မေဖာ္ျပ ႏိုင္ဘူးျဖစ္သြားတယ္။
-------------------------------------------------------------------------------
မွ်ေဝ ။ ။