အပါယ္မည္သည္ တႀကိမ္က်ခဲ့လွ်င္ ဘဝအသေခ်ၤ သြားတတ္ေခ်သည္။ ယခုဘဝ၌ ဒါနမႈနည္းပါး၍ ကာယကံ မလံုျခံဳ၊ ဝစီကံ ေသာင္းၾကမ္း၊ မေနာကံ ညစ္ႏြမ္း၍ စရစတရား နည္းပါးေသာသူတို႔သည္ ေသသည့္အျခားမဲ့၌ အပါယ္က်မႈအားႀကီးလ်က္ရွိေနၾကကုန္၏။ အခန္႔ေတာ္၍ သုဂတိဘဝသို႔ ေရာက္ၾကပါကုန္ေသာ္လည္း ဒါနဟူေသာ စရဏတရား နည္းပါးခဲ့သည့္အတြက္ ျဖစ္ေလရာဘံုဘဝ၌ ဓနဥစၥာခ်ိဳ႔တဲ့မႈႏွင့္ ကိုယ္မခ်မ္း စိတ္မခ်မ္း အသက္ေမြးၾကမ္းတမ္းမႈ အပါယ္လမ္းတမ်ိဳး၊ နိစၥသီလ ဥေပါသထသီလဟူေသာ စရစတရား နည္းပါးခဲ့သည့္အတြက္ ေတြပရွိေသာသူတို႔ႏွင့္ ခိုက္ရန္ေဒါသ ဝိဝါဒႀကီးပြား အနာေရာဂါမ်ားျပားမႈ အပါယ္လမ္းတမ်ိဳး၊ ဤသို႔ေသာ အျပစ္ေဒါသတို႔သည္ ဘဝတိုင္းေတြ႔ႀကံဳ၍ အထံုဝါသနာ အစဥ္ပါသျဖင့္ သုဂတိဘံုမွာ မ်ားစြာဆက္လက္ခြင့္မရၾကကုန္မူ၍ အပါယ္သို႔သာ မၾကာခင္ က်ေရာက္ၾကေလကုန္ရာ
ေသာေၾကာင့္ ဒါန-သီလ ဟူေသာ စရဏတရား နည္းပါးေသာသူတို႔သည္ ေနာက္ဘုရားႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳရန္ အခြင့္အလမ္းနည္းပါးလ်က္ရွိၾကေလကုန္သတည္း။
(လယ္တီဆရာေတာ္)
လူေတြကိုသာ ေျပာေျပာေနရတယ္။ တို႔ဘုန္းႀကီးေတြေကာ လာဘ္လာဘေတြ ေပါမ်ားခ်င္ၾကတယ္။ ဘုန္းႀကီးခ်င္ၾကတယ္။ ဒါယကာ ဒါယိကာမေတြ ေပါမ်ားခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေတြေပါမ်ားလာရင္ သာယာမႈတဏွာက ပါလာျပီ။ တဏွာပါလာရင္ “ငါမွငါ” ဆိုတဲ့ မာနက ပါလာျပီ။ သံသရာကို ခ်ဲ႔ထြင္တတ္တဲ့ တရားေတြက ေနာက္ကလိုက္လာျပီ။ ဘုန္းေနာက္လိုက္ရင္ သြားရမယ့္နိဗၺာန္နဲ႔ ေဝးပါေသးတယ္။ နိဗၺာန္သြားတဲ့လမ္းအက်င့္နဲ႔ ဂုဏ္ေပါမ်ားအာင္ က်င့္တဲ့အက်င့္ဟာ တျခားစီပဲ။ သာသနာမွာ အေခ်ာင္ေန၊ အေခ်ာင္စား လုပ္ေနရင္ ေနာက္ဘဝ မသက္သာဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုရင္တို႔ ဦးဇင္းတို႔ ေကာင္းေကာင္းေနၾက။ ဘုရားအာရံုျပဳေနၾက။
( အမရပူရ မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္)
အခု သက္တမ္းတရာဆိုေတာ့ တရာထက္ မလြန္ၾကဘူး။ တရာတြင္းမွာပဲ ေပ်ာက္ေပ်ာက္ကုန္ဆံုးသြားတယ္။ ေနာက္တဖန္ ဒီဘဝမ်ိဳး ရခ်င္မွရမယ္။ အင္မတန္ရခဲတာပဲ။ အပါယ္ေလးပါး တခါက်ရင္လည္း ျပန္လြတ္ဖို႔မလြယ္ဘူး။ မေတာ္တဆ က်သြားရင္ေျပတာ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားက လူခ်မ္းသာနဲ႔လည္း မလဲေစခ်င္ဘူး။ နတ္ခ်မ္းသာေကာ ထို႔အတူပဲ။ အသက္ရွည္တယ္ဆိုေပမယ့္ ပဋိသေႏၶရွိရင္ စုတိတာပဲ။ တေန႔က် စုတိသြား ေရြ႔သြားျပီးေတာ့ အပါယ္ေလးပါး က်ခ်င္က်သြားမယ္။ သံသရာဝဋ္၏ ဒုကၡမလြတ္ဘူး။
( စစ္ကိုင္း ေရႊဟသၤာဆရာေတာ္)
သာသနာ့လမ္းစဥ္ဆိုတာ “ေစရာသြား၊ ထားရာေန” ဆိုတဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္ဝါဒလည္း မဟုတ္ဘူး။ “ႀကိဳက္သလိုေန၊ အခ်ိန္တန္ရင္ လာကယ္မယ္”လို႔ အာမခံ တာဝန္ယူထားတဲ့ ကယ္တင္ရွင္ဝါဒလည္း မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး၊ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ၊ ကိုယ္ရကိုယ္ယူ ဆိုတဲ့ ကမၼႆကတာဝါဒသာ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ဒုကၡ ကိုယ္ပဲ ႏုတ္ရ, ေလွ်ာ့ရမယ္။ ကိုယ့္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္ပဲရေအာင္ယူရမယ္၊ သာသနာဆိုတာ လမ္းခင္းေပးရံု လမ္းညႊန္ေပးရံု လမ္းဖြင့္ေပးရံုပဲ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ လမ္းေပၚေရာက္ေအာင္တက္သြားျပီး သြားရမွာကေတာ့ ကိုယ့္အလုပ္ပါ။
( တိပိဋက ေယာ-ဆရာေတာ္)
အၾကင္သူသည္ ေလာကီစည္းစိမ္၊ ေလာကီခ်မ္းသာမွ်ကိုသာ ေတာင့္တ၍ လြန္ကဲစြာပင္ ဒါန, သီလကို အားထုတ္၏။ လုံ႔လျပဳ၏၊ ထိုသူသည္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပင္ သံသရာဝဋ္ဒုကၡ၌ ေရာင္းစား ေပါင္ႏွံသူမည္၏။
(စတုဂီရိ ေတာင္ေလးလံုး ဆရာေတာ္၊ အမရပူရ)
တခ်ိဳ႔က ပစၥည္းေလးပါးကို အလြယ္တကူရေအာင္၊ ဘုန္းႀကီးေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနၾကတယ္။ လွဴမည့္ ဒကာ ဒကာမေတြမ်ားေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အားထုတ္ေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႔ အၾကားအျမင္ေပါက္သေယာင္ေယာင္ သူတပါးစိတ္ကို သိသေယာင္ေယာင္ ဟန္ေဆာင္ေနၾကတာလည္းရွိတယ္။ ရဟႏၲာျဖစ္သေယာင္ေယာင္ ဟန္ေဆာင္ေနၾကတာလည္း ရွိတယ္။ တခ်ို႔က ထြက္ရပ္ဝိဇၨာ ေပါက္သေယာင္ေယာင္၊ က်န္းမာေရး, စီးပြားေရး, ရာထူးဌာနႏၲရ မဆုတ္ယုတ္ဘဲ တိုးတက္ေရး စသည္အတြက္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သေယာင္ေယာင္၊ ဒီလိုဟန္ေဆာင္ေနတာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီလို မတရားသျဖင့္ စီးပြားရွာမႈကိုေတာ့ ဝိနည္းေတာ္အရ လံုးဝမျပဳသင့္ပါဘူး။
(မဟာစည္ဆရာေတာ္)
ဘာမဆို ကံကိုယံုျပီး ပံုထားသူမ်ားကဲ့သို႔ နတ္ကိုယံုျပီး ပံုထားမႈမ်ိဳးကား မျပဳအပ္ပါ။ ရတနာသံုးပါးအေပၚ၌ ယံုၾကည္လြန္းေလ၊ အာရံုျပဳလြန္းေလ ေကာင္းေလ ျဖစ္ေသာ္လည္း နတ္မ်ားအေပၚ၌ အလြန္အကၽြံျပဳ၍ ယံုျခင္းမ်ိဳး၊ နတ္ရူး, ရူးသည္ဟုဆိုရေလာက္ေအာင္ အျဖစ္မ်ိဳးကား မလိုလားအပ္ေသာ ယံုၾကည္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ိဳ႔ကား ဘုရားဆြမ္းေတာ္တင္ရန္၊ ေရခ်မ္းကပ္ရန္၊ ဆီမီးကပ္ရန္၊ ပန္းကပ္ရန္ကား သတိမရပါ။ နတ္ပြဲကိုမူကား တရိုတေသ ျပဳစုပသ ၾက၏။ ဘုရားထက္ပို၍ နတ္ကို ရိုေသေလးစားေသာ ပူေဇာ္ ပသမႈမ်ိဳးကား မိမိ၏ဗုဒၶဘာသာ မပီသမႈကို ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ရာ ထိုအမႈမ်ိဳးကို ေရွာင္ရွားရန္ အထူးပင္ သတိျပဳဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။
(ဓမၼဒူတ အရွင္ပညာေဇာတ)
-ရဟန္းသည္ သီလအတြက္ အေသခံသည္။
-ရဟန္းသည္ သမာဓိနည္းလွ်င္ ကိေလသာမုန္တိုင္း တိုက္လွဲသည္။
-အမ်က္ထြက္လာသူကို သည္းခံလွ်င္ ႏွစ္ဦးလံုး အက်ိဳးရွိ၏။
-က်မ္းဂန္တတ္၍ သီလမရွိလွ်င္ အဆိပ္သီးပင္ႏွင့္တူ၏။
-ျခေသၤ့သည္ က်ားကို ႏိုင္၏။ ကိုယ္တြင္းက ေခြးေလွးသန္းကို မႏိုင္။
-မသူေတာ္သည္ သူေတာ္ေကာင္းကို ႏိုင္၏။ ကိုယ္တြင္းက အကုသိုလ္ကို မႏိုင္။
(ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ႀကီး မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္)
မိဘေကာင္းတို႔သည္ သားသမီးကို ပစၥည္းဥစၥာထက္ အသိအလိမၼာႏွင့္ ပညာေပးကာ ခ်ီးေျမႇာက္လိုၾက၏။ ပစၥည္းဟူသည္ ပ်က္စီးတတ္၍ မပ်က္မစီး, ထာဝရတည္ေသာ ေကာင္းက်ိဳးကိုလည္း အရွည္ေပးတတ္ေသာ ထိုခ်ီးေျမႇာက္မႈမွာ မွန္ကန္ေသာ ခ်ီးေျမႇာက္မႈပင္ ျဖစ္၏။
ထိုကဲ့သို႔ ခ်ီးေျမႇာက္ေသာ မိဘမ်ားမွာ သားသမီးကို တကယ္ခ်စ္ေသာ သားသမီး၏ မိတ္ေဆြမ်ားတည္း။ သားသမီးကို အလိုလိုက္တတ္၊ မဆံုးမတတ္ေသာ မိဘမ်ားမွာ ခ်စ္ရာမေရာက္ ႏွစ္ရာေရာက္၍ ရန္သူမ်ားပင္ ျဖစ္၏.
(သေျပကန္ဆရာေတာ္ ဦးဝါေသ႒ာဘိဝံသ)
ဒါနဲ့---ဒကာ ဒကာမေတြ အခ်ိဳ႔ ေသသြားတဲ့အခါကေတာ့ အေမာဆိုက္ျပီး တခါ သားကိုစိတ္မခ်၊ သမီးကို စိတ္မခ်၊ ပစၥည္းကို စိတ္မခ်ျဖစ္ျပီး ဝန္ေတြပိျပီး ေသသြားၾကတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ အင္မတန္မ်ားၾကတယ္။ ဒါျဖင့္ ဝန္ပိေသတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ေကာင္းရာသုဂတိ လားႏိုင္မလားလို႔ ေမးၾကည့္ရင္ မလားႏိုင္ပါဘူး။
(မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ ဦးဝိမလ)
အနမတဂၢ သံသရာ၌ သဗၺညဳဘုရားကို ကိုးကြယ္ၾကရေသာ ဘဝကား အလြန္နည္းပါး၏။ ရံခါ ျဗဟၼာကို ဘုရားဟု ကိုးကြယ္ၾကရကုန္၏။ ရံခါ သိၾကားကို၊ ရ့ခါ ထိုထိုနတ္ႀကီးေတြကို၊ ရံခါ ေနကို ဘုရားဟု ကိုးကြယ္ ၾကရကုန္၏။ ဂံခါ လကို၊ ဂံခါ ထိုထိုနကၡတ္ကို၊ ရံခါ ဘုမၼစိုးနတ္ႀကီးကို၊ ဘီလူးႀကီးေတါကို ဘုရားဟု ကုိးကြယ္ ၾကရကုန္၏။ ေလာက၌ အလြန္ယုတ္မာေမွာက္မွားေသာ မိစၧာဒိ႒ိဆရာႀကီးတို႔ကား ကမၻာ့တန္ဆာ၊ ကမၻာ့ေျမစာကဲ့သို႔အလြန္တရာ ေပါမ်ားၾကကုန္၏။
ထိုမိစၧာဒိ႒ိ အယုတ္တမာႀကီးေတြကို ေတြ႔မိေတြ႔ရာ ဘုရားဟူ၍ ကိုးကြယ္ၾကကုန္ေသာ ဘဝတို႔ကား အလြန္မ်ားျပားၾကကုန္၏။ ဂံခါ နဂါးကို၊ ရံခါ ဂဠဳန္ကို၊ ရံခါ ျမစ္ကို၊ ရံခါ မီးကို၊ ရံခါ ေရကို ဘုရားဟူ၍ ကိုးကြယ္ ၾကရကုန္၏။ ဤသို႔လွ်င္ ကိုယ္တြင္း၌ သကၠာယဒိ႒ိ အေမွာက္အမွားႀကီးရွိေနၾကကုန္ေသာ ပုထုဇဥ္သတၱဝါတို႔၏ တဘဝ တဘဝလွ်င္ တမ်ိဳး တမ်ိဳး ကိုးကြယ္ရာဘုရားမည္သည္ ေလာကဓာတ္၌ အလြန္မ်ားျပား၏။ ၾကပ္ၾကပ္ကိုးကြယ္ေလေလ အပါယ္ငရဲ ၾကပ္ၾကပ္နက္နဲေလေလသာ ျဖစ္၏။
(လယ္တီဆရာေတာ္)
သာသနာေတာ္ဟာ အျမဲတမ္း တည္တံ႔ခိုင္ျမဲေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာ္ကဆံုးကာလ ကြယ္ေပ်ာက္မွာ မလြျဘူး။ သာသနာေတာ္ႀကီး မကြယ္ေပ်ာက္ခင္ မိမိတို႔ တဖက္တလမ္းကေန ေစာင့္ထိန္းရမယ္။ သာသနာေတာ္ႀကီးဟာ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ မတည္ျမဲဘူး။ တကယ့္ရဟႏၲာမ်ား လက္ထက္ကေတာင္ ေျပာင္းလဲေနေသးတယ္။ ခုေခတ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားလက္ထက္မွာ ေျပာစရာမလိုေတာ့ဘူး။
ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံဝင္သြားေပမယ့္ ေဟာၾကားဆံုးမေတာ္မူတဲ့ တရားေဒသနာေတြ မ်ားစြာက်န္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတရားေတာ္ေတြအတိုင္း ေျပာဆိုေနထိုင္သြားရင္ နိဗၺာန္နဲ႔ မေဝးဘူး။ နီးဖို႔ရန္သာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ ဗုဒၶတရားေတာ္ေတြကို သိေနတဲ့သူဟာ ေသရမွာကို မေၾကာက္ပါနဲ႔။ ေသရမွာေၾကာက္သူဟာ တရားေတာ္ကို အထင္ေသးရာေရာက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မတည္ျမဲႏိုင္တဲ့ သာသနာေတာ္ႀကီးမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေကာင္းေကာင္းထားလိုက္ရမယ္။
(အမရပူရ မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္)
ေလာကမွာ အယူအဆ အေတြးအေခၚေတြ မွားေနရင္၊ စဥး္စားႏႈိင္းခ်ိန္တတ္တဲ့ အသိတရားေတြ ကင္းကြာေနရင္ ကံအရွိ၊ ခႏၶာအရွိ၊ သံသရာအရွိ၊ တရားအရွိ၊ သစၥာအရွိ စတဲ့ အက်ိဳးတရားေတြကို ရွိတဲ့အတိုင္း သိျမင္ႏိုင္ခြင့္ မရေတာ့ပါဘူး။
ကိုယ့္အတြက္သာၾကည့္တတ္ျပီး သူ႔အတြက္ မၾကည့္တတ္ရင္၊ မ်က္ေမွာက္အတြက္သာ ျမင္တတ္ျပီး
ေနာင္ေရးအတြက္ မျမင္တတ္ရင္ ေလာကီအတြက္သာ ဦးတည္တတ္ျပီး ေလာကုတၱရာအတြက္ ဦးတည္ခ်က္မထားတတ္ရင္ တဖက္မွ်သာျမင္သူျဖစ္လို႔ လူ႔စြမ္းရည္မကံုလံု မျပည့္စံုေသးပါဘူး။ လူစင္မမီ၊ လူသားမပီသေသးပါဘူး။
(တိပိဋက ေယာ-ဆရာေတာ္)
-မသူေတာ္သည္ အမ်က္ထြက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မထြက္သည္ျဖစ္ေစ၊ စကားလွသည္ျဖစ္ေစ၊ မလွသည္ျဖစ္ေစ ရြံစရာသာတည္း။
-ဆံုးမခ်င္သူ သဲလံုးအတူမ်ားပါေစဟု ရွင္ရာဟုလာ ႏွလံုးသြင္းသည္။
(ပထမေရႊက်င္ဆရာေတာ္ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္)
ဘာမွမလုပ္ဘဲ ထိုင္ျပီးဆုေတာင္းေနရံုနဲ႔ ကယ္တင္မယ္ဆိုတဲ့ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ မက္လံုးနဲ႔ ဆြဲေဆာင္တာကို အဟုတ္မွတ္ျပီး ထိုင္ေနလို႔ကေတာ့ ငတ္ရံုပဲေပါ့။ တခ်ိဳ႔က ရွိေသးတယ္ စီးပြားေရးျမင့္တက္လာေအာင္ နတ္ကႏၷားေပးရမယ္ဆိုျပီးနတ္ကေတာ္က နတ္နဲ႔ေျခာက္,ေျမႇာက္တာမ်ိဳးကို ယံုတဲ့သူေတြလဲ မနည္းဘူး။ တကယ္ေတာ့ နတ္ေတြဆိုတာကလည္း လူေတြေမွ်ာ္မွန္းသလို အစြမ္းအစ ဘာမွရွိတာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အေျခအျမစ္မခို္ငတဲ့ဟာေတြ ယံုမွတ္ေနျပန္ရင္လည္း လူညံ႔လူဖ်င္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာကို အေရာင္ညႇိဳးေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနတာဟာ ေတာင္ျပံဳးနတ္ပြဲလို ထင္ရောလွ်ၾက္လုပ္ေနၾကတဲ့ နတ္ေျမႇာင္ေတြောကာင့္ ရတနာ ၃-ပါးကို တမ်ိဳးတဖံုနဲ႔ ထိခိုက္ေစတယ္ဆိုတာကို ဒီေန႔ လူငယ္ေတြ နားလည္ၾကပါ။ အလိမ္အညာ မခံရေအာင္ စာမ်ားမ်ားဖတ္ၾကေစခ်င္တယ္။ ယုတၱိတန္သလား မတန္ဘူးလားဆိုတာ နက္နက္နဲနဲ ေတြးၾကံဆၾကပါ။
(ဆရာေတာ္ ဦးအာစိဏၰ-တမၸဝတီ)
ဤနတ္ဝါဒသည္ ေရွးအခါက လူေတြရိုင္စိုင္းေလ အားေကာင္းေလ ျဖစ္ခဲ့၏။ ယခုအခါ၌ပင္ ျမန္မာျပည္ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ား၌ ကၽြဲႏြားစေသာ တိရစၧာန္တိုပကို သတ္ျဖတ္ကာ ယစ္ပူေဇာ္ေနၾကေသး၏ ။ ျမိဳ႔ရြာမ်ား၌လည္း ထံုးတမ္းစဥ္လာ ရိုးရာအလိုက္ဟုယူဆကာ နတ္ပြဲမ်ားကို က်င္းပေနၾက၏။ အထူးအားျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဝါေခါင္လဆန္း(၈)ရက္မွ ဝါေခါင္လကြယ္ေန႔တိုင္ေအာင္ ေတာင္ျပံဳးနတ္ပြဲႏွင့္ ရတနာ့ဂူနတ္ပြဲမ်ားသည္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာျပည္၏ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ အမည္းကြက္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
(ပထမေက်ာ္ဘြဲ႔ရ ဦးပညိႏၵာဘိဝံသ ခါေတာ္မွီဆရာေတာ္ မိုးကုတ္ျမိဳ႔)
ဒါေၾကာင့္ နတ္ကိုးကြယ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ဝိဇၨာေတြ, ဘိုးေတာ္ေတြ ကိုးကြယ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊
ေဗဒင္ဆရာကိုးကြယ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္လာျပီဆိုရင္ ေျခမကိုင္မိ လက္မကိုင္မိေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာၾကတယ္။ ဟုတ္တယ္မဟုတ္လား။ တကယ္ ဘယ္သူလာကယ္ပါ့မလဲ ...
ေဗဒင္ဆရာလည္း တကယ္ျဖစ္လာျပီဆိုရင္ မကယ္ႏိုင္ဘူး။ နတ္ကေရာ ကယ္ႏို္ငမလား၊ မကယ္ႏိုင္ပါဘူး။ ေသစရာရွိ ေသမွာပဲ၊ ဆင္းရဲစရာရွိ ဆင္းရဲမွာပဲ ဟုတ္ရဲ႔လား။
(က်စြာဆရာေတာ္ ဦးလကၡဏ)
ဝိပႆနာအလုပ္ လုပ္တယ္ဆိုတာ တမင္ရွာျပီး လုပ္ေနရတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ ၾကည့္ရံုပါပဲ။ ၾကည့္ေတာ့ ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးေနတာအမ်ိဳးမ်ိဳး ခႏၶာမွာေတြ႔ရမွာပဲ။ ခႏၶာအရွိကို ဉာဏ္အသိႏွင့္ကိုက္ရင္ ယထာဘူတဉာဏ္၊ ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာသိတဲ့ဉာဏ္၊ နိဗၺာန္ဆိပ္ဦးေရာက္ျပီလို႔ ွဆိုင္ႏိုင္တယ္။
(မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ ဦးဝိမလ)
သူတပါး၏အျပစ္ကို မရႈရ၊ ကိုယ့္အျပစ္ကို ျမင္ေအာင္ ရႈ၍ အျပစ္မွလြတ္ေအာင္ ျပဳရမည္။ သူ႔ပစၥည္းကို မလိုခ်င္ရ၊ ကိုယ့္ပစၥည္းအစစ္ျဖစ္ေသာ အက်င့္တရားကိုသာ သမၼာဆႏၵျဖစ္ေစရမည္။ ေၾကာက္လန္႔ရေအာင္ မေနရ၊ ေၾကာက္လန္႔ရန္မရွိေအာင္ ေနရမည္။ စာေပက်မ္းဂန္တတ္သိျခင္း မမွားေစရ၊ စာေပက်မ္းဂန္တတ္ျခင္း၊ အမွန္သို႔က်ေအာင္ သတိသမၸဇဥ္ ျပဳရမည္။
စာေပက်မ္းဂန္ တတ္ရံုမွ်ႏွင့္ မေနရ၊ တရားတတ္သိေအာင္ အားထုတ္က်င့္ၾကံရမည္။ သံသရာ၌ အသက္ရွည္ရန္ကို မလိုအပ္၊ သံသရာသက္တိုရန္ကိုသာ လိုအပ္သည္။ ရွၿ္လ်ားေသာ တဏွာကိုျဖတ္၍ တိုေသးေသာပါရမီကို ဆက္ရမည္။
(စစ္ကိုင္း ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး)
သူ႔ကိုလည္း ငါမပိုင္၊ ငါ့ကိုလည္း သူမပိုင္၊ ကယ္သူ႔ကိုမွ ဘယသူမပိုင္၊ ငါ့ကိုယ္ေသာ္မွ ငါမပိုင္။
အခ်ိန္တိုင္းက ငါျဖစ္ခ်င္သလို မျဖစ္၊ သူျဖစ္ခ်င္သလိ္ုျဖစ္။
ဥစၥာကေသာ္လည္း လူကိုပစ္၊ လူကေသာ္လည္း ဥစၥာကိုပစ္၊
စင္စစ္မုခ် အျမဲမရွိ အနိစၥ၊ ေၾကာက္စရာ ဒုကၡ၊ အစိုးမရ အနတၱ-ဟု မျပတ္ႏွလံုးသြင္းၾကေလ။
(ဒီပဲရင္းဆရာေတာ္ႀကီး)
သရဏဂံုဟာ ကေလးသူငယ္ကအစ လူတိုင္း လူတိုင္းနဲ႔ သင့္ေလ်ာ္တယ္။ ဘာမွ်မကုန္ခန္း မပင္ပန္းဘဲနဲ႔လည္း သရဏဂံုတည္မႈကို ရႏိုင္တယ္။ သရဏဂံုတည္တယ္ဆိုတာဟာ ဘာလဲလို႔ေမးရင္
၁။ ဘုရား တရား သံဃာဆိုတဲ့ ရတနာသံုးပါးအား သဒၶါယံုၾကည္စိတ္ျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို အပ္ႏွံျခင္း။
၂။ ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာသံုးပါးကို မွီခိုအားထားျခင္း။
၃။ ရတနာသံုးပါး၏ တပည့္အျဖစ္ ခံယူျခင္း၊
၄။ ရတနာသံုးပါးကို ရိုေသစြာရွိခိုးျခင္း
အဲဒီေလးပါးအနက္မွ တပါးပါးကို ျပဳလုပ္လိုက္ရင္ ျပဳလုပ္တဲ့သူဟာ သရဏဂံုတည္တယ္လို႔ မွတ္ယူရမယ္။
(ေတာင္ပုလုေတာရ ဆရာေတာ္)
လူ႔ဘဝဆိုတာ အကာႏွင့္အႏွစ္ ခြဲျခားသိျမင္တတ္မွသာ အကာကိုခြဲျပီး အႏွစ္ကို ဆြဲထုန္ယူႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အကာေလာက္ကိုသာ အႏွစ္ထင္ေနရင္ (သို႔မဟုတ္) အကာႏွင့္အႏွစ္ ေျပာင္းျပန္ အျမင္လြဲေနရင္ အဖိုးတန္လွတဲ့ လူ႔ဘဝမွာ အႏွစ္မေတြ႔ရေတာ့ဘဲ အကာနဲ႔သာ တဘဝ ဆံုးတတ္ပါတယ္။
(တိပိဋကဓရ ေယာ-ဆရာေတာ္)
မေအးလွ (နဘား)
(ဂမၻီရ ၂၀၀၇-၄)
ေသာေၾကာင့္ ဒါန-သီလ ဟူေသာ စရဏတရား နည္းပါးေသာသူတို႔သည္ ေနာက္ဘုရားႏွင့္ ေတြ႔ၾကံဳရန္ အခြင့္အလမ္းနည္းပါးလ်က္ရွိၾကေလကုန္သတည္း။
(လယ္တီဆရာေတာ္)
လူေတြကိုသာ ေျပာေျပာေနရတယ္။ တို႔ဘုန္းႀကီးေတြေကာ လာဘ္လာဘေတြ ေပါမ်ားခ်င္ၾကတယ္။ ဘုန္းႀကီးခ်င္ၾကတယ္။ ဒါယကာ ဒါယိကာမေတြ ေပါမ်ားခ်င္ၾကတယ္။ ဒါေတြေပါမ်ားလာရင္ သာယာမႈတဏွာက ပါလာျပီ။ တဏွာပါလာရင္ “ငါမွငါ” ဆိုတဲ့ မာနက ပါလာျပီ။ သံသရာကို ခ်ဲ႔ထြင္တတ္တဲ့ တရားေတြက ေနာက္ကလိုက္လာျပီ။ ဘုန္းေနာက္လိုက္ရင္ သြားရမယ့္နိဗၺာန္နဲ႔ ေဝးပါေသးတယ္။ နိဗၺာန္သြားတဲ့လမ္းအက်င့္နဲ႔ ဂုဏ္ေပါမ်ားအာင္ က်င့္တဲ့အက်င့္ဟာ တျခားစီပဲ။ သာသနာမွာ အေခ်ာင္ေန၊ အေခ်ာင္စား လုပ္ေနရင္ ေနာက္ဘဝ မသက္သာဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုရင္တို႔ ဦးဇင္းတို႔ ေကာင္းေကာင္းေနၾက။ ဘုရားအာရံုျပဳေနၾက။
( အမရပူရ မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္)
အခု သက္တမ္းတရာဆိုေတာ့ တရာထက္ မလြန္ၾကဘူး။ တရာတြင္းမွာပဲ ေပ်ာက္ေပ်ာက္ကုန္ဆံုးသြားတယ္။ ေနာက္တဖန္ ဒီဘဝမ်ိဳး ရခ်င္မွရမယ္။ အင္မတန္ရခဲတာပဲ။ အပါယ္ေလးပါး တခါက်ရင္လည္း ျပန္လြတ္ဖို႔မလြယ္ဘူး။ မေတာ္တဆ က်သြားရင္ေျပတာ။ ဒါေၾကာင့္ ဘုရားက လူခ်မ္းသာနဲ႔လည္း မလဲေစခ်င္ဘူး။ နတ္ခ်မ္းသာေကာ ထို႔အတူပဲ။ အသက္ရွည္တယ္ဆိုေပမယ့္ ပဋိသေႏၶရွိရင္ စုတိတာပဲ။ တေန႔က် စုတိသြား ေရြ႔သြားျပီးေတာ့ အပါယ္ေလးပါး က်ခ်င္က်သြားမယ္။ သံသရာဝဋ္၏ ဒုကၡမလြတ္ဘူး။
( စစ္ကိုင္း ေရႊဟသၤာဆရာေတာ္)
သာသနာ့လမ္းစဥ္ဆိုတာ “ေစရာသြား၊ ထားရာေန” ဆိုတဲ့ ဖန္ဆင္းရွင္ဝါဒလည္း မဟုတ္ဘူး။ “ႀကိဳက္သလိုေန၊ အခ်ိန္တန္ရင္ လာကယ္မယ္”လို႔ အာမခံ တာဝန္ယူထားတဲ့ ကယ္တင္ရွင္ဝါဒလည္း မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး၊ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ၊ ကိုယ္ရကိုယ္ယူ ဆိုတဲ့ ကမၼႆကတာဝါဒသာ ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ဒုကၡ ကိုယ္ပဲ ႏုတ္ရ, ေလွ်ာ့ရမယ္။ ကိုယ့္ခ်မ္းသာကို ကိုယ္ပဲရေအာင္ယူရမယ္၊ သာသနာဆိုတာ လမ္းခင္းေပးရံု လမ္းညႊန္ေပးရံု လမ္းဖြင့္ေပးရံုပဲ တတ္ႏိုင္ပါတယ္။ လမ္းေပၚေရာက္ေအာင္တက္သြားျပီး သြားရမွာကေတာ့ ကိုယ့္အလုပ္ပါ။
( တိပိဋက ေယာ-ဆရာေတာ္)
အၾကင္သူသည္ ေလာကီစည္းစိမ္၊ ေလာကီခ်မ္းသာမွ်ကိုသာ ေတာင့္တ၍ လြန္ကဲစြာပင္ ဒါန, သီလကို အားထုတ္၏။ လုံ႔လျပဳ၏၊ ထိုသူသည္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပင္ သံသရာဝဋ္ဒုကၡ၌ ေရာင္းစား ေပါင္ႏွံသူမည္၏။
(စတုဂီရိ ေတာင္ေလးလံုး ဆရာေတာ္၊ အမရပူရ)
တခ်ိဳ႔က ပစၥည္းေလးပါးကို အလြယ္တကူရေအာင္၊ ဘုန္းႀကီးေအာင္ ႀကိဳးစားအားထုတ္ေနၾကတယ္။ လွဴမည့္ ဒကာ ဒကာမေတြမ်ားေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အားထုတ္ေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႔ အၾကားအျမင္ေပါက္သေယာင္ေယာင္ သူတပါးစိတ္ကို သိသေယာင္ေယာင္ ဟန္ေဆာင္ေနၾကတာလည္းရွိတယ္။ ရဟႏၲာျဖစ္သေယာင္ေယာင္ ဟန္ေဆာင္ေနၾကတာလည္း ရွိတယ္။ တခ်ို႔က ထြက္ရပ္ဝိဇၨာ ေပါက္သေယာင္ေယာင္၊ က်န္းမာေရး, စီးပြားေရး, ရာထူးဌာနႏၲရ မဆုတ္ယုတ္ဘဲ တိုးတက္ေရး စသည္အတြက္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သေယာင္ေယာင္၊ ဒီလိုဟန္ေဆာင္ေနတာလည္း ရွိတယ္။ အဲဒီလို မတရားသျဖင့္ စီးပြားရွာမႈကိုေတာ့ ဝိနည္းေတာ္အရ လံုးဝမျပဳသင့္ပါဘူး။
(မဟာစည္ဆရာေတာ္)
ဘာမဆို ကံကိုယံုျပီး ပံုထားသူမ်ားကဲ့သို႔ နတ္ကိုယံုျပီး ပံုထားမႈမ်ိဳးကား မျပဳအပ္ပါ။ ရတနာသံုးပါးအေပၚ၌ ယံုၾကည္လြန္းေလ၊ အာရံုျပဳလြန္းေလ ေကာင္းေလ ျဖစ္ေသာ္လည္း နတ္မ်ားအေပၚ၌ အလြန္အကၽြံျပဳ၍ ယံုျခင္းမ်ိဳး၊ နတ္ရူး, ရူးသည္ဟုဆိုရေလာက္ေအာင္ အျဖစ္မ်ိဳးကား မလိုလားအပ္ေသာ ယံုၾကည္မႈမ်ိဳး ျဖစ္ပါသည္။
အခ်ိဳ႔ကား ဘုရားဆြမ္းေတာ္တင္ရန္၊ ေရခ်မ္းကပ္ရန္၊ ဆီမီးကပ္ရန္၊ ပန္းကပ္ရန္ကား သတိမရပါ။ နတ္ပြဲကိုမူကား တရိုတေသ ျပဳစုပသ ၾက၏။ ဘုရားထက္ပို၍ နတ္ကို ရိုေသေလးစားေသာ ပူေဇာ္ ပသမႈမ်ိဳးကား မိမိ၏ဗုဒၶဘာသာ မပီသမႈကို ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ရာ ထိုအမႈမ်ိဳးကို ေရွာင္ရွားရန္ အထူးပင္ သတိျပဳဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။
(ဓမၼဒူတ အရွင္ပညာေဇာတ)
-ရဟန္းသည္ သီလအတြက္ အေသခံသည္။
-ရဟန္းသည္ သမာဓိနည္းလွ်င္ ကိေလသာမုန္တိုင္း တိုက္လွဲသည္။
-အမ်က္ထြက္လာသူကို သည္းခံလွ်င္ ႏွစ္ဦးလံုး အက်ိဳးရွိ၏။
-က်မ္းဂန္တတ္၍ သီလမရွိလွ်င္ အဆိပ္သီးပင္ႏွင့္တူ၏။
-ျခေသၤ့သည္ က်ားကို ႏိုင္၏။ ကိုယ္တြင္းက ေခြးေလွးသန္းကို မႏိုင္။
-မသူေတာ္သည္ သူေတာ္ေကာင္းကို ႏိုင္၏။ ကိုယ္တြင္းက အကုသိုလ္ကို မႏိုင္။
(ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ႀကီး မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္)
မိဘေကာင္းတို႔သည္ သားသမီးကို ပစၥည္းဥစၥာထက္ အသိအလိမၼာႏွင့္ ပညာေပးကာ ခ်ီးေျမႇာက္လိုၾက၏။ ပစၥည္းဟူသည္ ပ်က္စီးတတ္၍ မပ်က္မစီး, ထာဝရတည္ေသာ ေကာင္းက်ိဳးကိုလည္း အရွည္ေပးတတ္ေသာ ထိုခ်ီးေျမႇာက္မႈမွာ မွန္ကန္ေသာ ခ်ီးေျမႇာက္မႈပင္ ျဖစ္၏။
ထိုကဲ့သို႔ ခ်ီးေျမႇာက္ေသာ မိဘမ်ားမွာ သားသမီးကို တကယ္ခ်စ္ေသာ သားသမီး၏ မိတ္ေဆြမ်ားတည္း။ သားသမီးကို အလိုလိုက္တတ္၊ မဆံုးမတတ္ေသာ မိဘမ်ားမွာ ခ်စ္ရာမေရာက္ ႏွစ္ရာေရာက္၍ ရန္သူမ်ားပင္ ျဖစ္၏.
(သေျပကန္ဆရာေတာ္ ဦးဝါေသ႒ာဘိဝံသ)
ဒါနဲ့---ဒကာ ဒကာမေတြ အခ်ိဳ႔ ေသသြားတဲ့အခါကေတာ့ အေမာဆိုက္ျပီး တခါ သားကိုစိတ္မခ်၊ သမီးကို စိတ္မခ်၊ ပစၥည္းကို စိတ္မခ်ျဖစ္ျပီး ဝန္ေတြပိျပီး ေသသြားၾကတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ အင္မတန္မ်ားၾကတယ္။ ဒါျဖင့္ ဝန္ပိေသတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ေကာင္းရာသုဂတိ လားႏိုင္မလားလို႔ ေမးၾကည့္ရင္ မလားႏိုင္ပါဘူး။
(မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ ဦးဝိမလ)
အနမတဂၢ သံသရာ၌ သဗၺညဳဘုရားကို ကိုးကြယ္ၾကရေသာ ဘဝကား အလြန္နည္းပါး၏။ ရံခါ ျဗဟၼာကို ဘုရားဟု ကိုးကြယ္ၾကရကုန္၏။ ရံခါ သိၾကားကို၊ ရ့ခါ ထိုထိုနတ္ႀကီးေတြကို၊ ရံခါ ေနကို ဘုရားဟု ကိုးကြယ္ ၾကရကုန္၏။ ဂံခါ လကို၊ ဂံခါ ထိုထိုနကၡတ္ကို၊ ရံခါ ဘုမၼစိုးနတ္ႀကီးကို၊ ဘီလူးႀကီးေတါကို ဘုရားဟု ကုိးကြယ္ ၾကရကုန္၏။ ေလာက၌ အလြန္ယုတ္မာေမွာက္မွားေသာ မိစၧာဒိ႒ိဆရာႀကီးတို႔ကား ကမၻာ့တန္ဆာ၊ ကမၻာ့ေျမစာကဲ့သို႔အလြန္တရာ ေပါမ်ားၾကကုန္၏။
ထိုမိစၧာဒိ႒ိ အယုတ္တမာႀကီးေတြကို ေတြ႔မိေတြ႔ရာ ဘုရားဟူ၍ ကိုးကြယ္ၾကကုန္ေသာ ဘဝတို႔ကား အလြန္မ်ားျပားၾကကုန္၏။ ဂံခါ နဂါးကို၊ ရံခါ ဂဠဳန္ကို၊ ရံခါ ျမစ္ကို၊ ရံခါ မီးကို၊ ရံခါ ေရကို ဘုရားဟူ၍ ကိုးကြယ္ ၾကရကုန္၏။ ဤသို႔လွ်င္ ကိုယ္တြင္း၌ သကၠာယဒိ႒ိ အေမွာက္အမွားႀကီးရွိေနၾကကုန္ေသာ ပုထုဇဥ္သတၱဝါတို႔၏ တဘဝ တဘဝလွ်င္ တမ်ိဳး တမ်ိဳး ကိုးကြယ္ရာဘုရားမည္သည္ ေလာကဓာတ္၌ အလြန္မ်ားျပား၏။ ၾကပ္ၾကပ္ကိုးကြယ္ေလေလ အပါယ္ငရဲ ၾကပ္ၾကပ္နက္နဲေလေလသာ ျဖစ္၏။
(လယ္တီဆရာေတာ္)
သာသနာေတာ္ဟာ အျမဲတမ္း တည္တံ႔ခိုင္ျမဲေနမွာ မဟုတ္ဘူး။ ေနာ္ကဆံုးကာလ ကြယ္ေပ်ာက္မွာ မလြျဘူး။ သာသနာေတာ္ႀကီး မကြယ္ေပ်ာက္ခင္ မိမိတို႔ တဖက္တလမ္းကေန ေစာင့္ထိန္းရမယ္။ သာသနာေတာ္ႀကီးဟာ ေျပာင္းလဲေနတယ္။ မတည္ျမဲဘူး။ တကယ့္ရဟႏၲာမ်ား လက္ထက္ကေတာင္ ေျပာင္းလဲေနေသးတယ္။ ခုေခတ္ပုဂၢိဳလ္မ်ားလက္ထက္မွာ ေျပာစရာမလိုေတာ့ဘူး။
ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံဝင္သြားေပမယ့္ ေဟာၾကားဆံုးမေတာ္မူတဲ့ တရားေဒသနာေတြ မ်ားစြာက်န္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတရားေတာ္ေတြအတိုင္း ေျပာဆိုေနထိုင္သြားရင္ နိဗၺာန္နဲ႔ မေဝးဘူး။ နီးဖို႔ရန္သာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ ဗုဒၶတရားေတာ္ေတြကို သိေနတဲ့သူဟာ ေသရမွာကို မေၾကာက္ပါနဲ႔။ ေသရမွာေၾကာက္သူဟာ တရားေတာ္ကို အထင္ေသးရာေရာက္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မတည္ျမဲႏိုင္တဲ့ သာသနာေတာ္ႀကီးမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေကာင္းေကာင္းထားလိုက္ရမယ္။
(အမရပူရ မဟာဂႏၶာရံု ဆရာေတာ္)
ေလာကမွာ အယူအဆ အေတြးအေခၚေတြ မွားေနရင္၊ စဥး္စားႏႈိင္းခ်ိန္တတ္တဲ့ အသိတရားေတြ ကင္းကြာေနရင္ ကံအရွိ၊ ခႏၶာအရွိ၊ သံသရာအရွိ၊ တရားအရွိ၊ သစၥာအရွိ စတဲ့ အက်ိဳးတရားေတြကို ရွိတဲ့အတိုင္း သိျမင္ႏိုင္ခြင့္ မရေတာ့ပါဘူး။
ကိုယ့္အတြက္သာၾကည့္တတ္ျပီး သူ႔အတြက္ မၾကည့္တတ္ရင္၊ မ်က္ေမွာက္အတြက္သာ ျမင္တတ္ျပီး
ေနာင္ေရးအတြက္ မျမင္တတ္ရင္ ေလာကီအတြက္သာ ဦးတည္တတ္ျပီး ေလာကုတၱရာအတြက္ ဦးတည္ခ်က္မထားတတ္ရင္ တဖက္မွ်သာျမင္သူျဖစ္လို႔ လူ႔စြမ္းရည္မကံုလံု မျပည့္စံုေသးပါဘူး။ လူစင္မမီ၊ လူသားမပီသေသးပါဘူး။
(တိပိဋက ေယာ-ဆရာေတာ္)
-မသူေတာ္သည္ အမ်က္ထြက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မထြက္သည္ျဖစ္ေစ၊ စကားလွသည္ျဖစ္ေစ၊ မလွသည္ျဖစ္ေစ ရြံစရာသာတည္း။
-ဆံုးမခ်င္သူ သဲလံုးအတူမ်ားပါေစဟု ရွင္ရာဟုလာ ႏွလံုးသြင္းသည္။
(ပထမေရႊက်င္ဆရာေတာ္ မင္းတုန္းမင္းလက္ထက္)
ဘာမွမလုပ္ဘဲ ထိုင္ျပီးဆုေတာင္းေနရံုနဲ႔ ကယ္တင္မယ္ဆိုတဲ့ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ မက္လံုးနဲ႔ ဆြဲေဆာင္တာကို အဟုတ္မွတ္ျပီး ထိုင္ေနလို႔ကေတာ့ ငတ္ရံုပဲေပါ့။ တခ်ိဳ႔က ရွိေသးတယ္ စီးပြားေရးျမင့္တက္လာေအာင္ နတ္ကႏၷားေပးရမယ္ဆိုျပီးနတ္ကေတာ္က နတ္နဲ႔ေျခာက္,ေျမႇာက္တာမ်ိဳးကို ယံုတဲ့သူေတြလဲ မနည္းဘူး။ တကယ္ေတာ့ နတ္ေတြဆိုတာကလည္း လူေတြေမွ်ာ္မွန္းသလို အစြမ္းအစ ဘာမွရွိတာမဟုတ္ဘဲနဲ႔ အေျခအျမစ္မခို္ငတဲ့ဟာေတြ ယံုမွတ္ေနျပန္ရင္လည္း လူညံ႔လူဖ်င္း ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ ဗုဒၶဘာသာကို အေရာင္ညႇိဳးေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနတာဟာ ေတာင္ျပံဳးနတ္ပြဲလို ထင္ရောလွ်ၾက္လုပ္ေနၾကတဲ့ နတ္ေျမႇာင္ေတြောကာင့္ ရတနာ ၃-ပါးကို တမ်ိဳးတဖံုနဲ႔ ထိခိုက္ေစတယ္ဆိုတာကို ဒီေန႔ လူငယ္ေတြ နားလည္ၾကပါ။ အလိမ္အညာ မခံရေအာင္ စာမ်ားမ်ားဖတ္ၾကေစခ်င္တယ္။ ယုတၱိတန္သလား မတန္ဘူးလားဆိုတာ နက္နက္နဲနဲ ေတြးၾကံဆၾကပါ။
(ဆရာေတာ္ ဦးအာစိဏၰ-တမၸဝတီ)
ဤနတ္ဝါဒသည္ ေရွးအခါက လူေတြရိုင္စိုင္းေလ အားေကာင္းေလ ျဖစ္ခဲ့၏။ ယခုအခါ၌ပင္ ျမန္မာျပည္ ေတာင္ေပၚေဒသမ်ား၌ ကၽြဲႏြားစေသာ တိရစၧာန္တိုပကို သတ္ျဖတ္ကာ ယစ္ပူေဇာ္ေနၾကေသး၏ ။ ျမိဳ႔ရြာမ်ား၌လည္း ထံုးတမ္းစဥ္လာ ရိုးရာအလိုက္ဟုယူဆကာ နတ္ပြဲမ်ားကို က်င္းပေနၾက၏။ အထူးအားျဖင့္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ဝါေခါင္လဆန္း(၈)ရက္မွ ဝါေခါင္လကြယ္ေန႔တိုင္ေအာင္ ေတာင္ျပံဳးနတ္ပြဲႏွင့္ ရတနာ့ဂူနတ္ပြဲမ်ားသည္ ေထရဝါဒ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ျမန္မာျပည္၏ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ အမည္းကြက္မ်ား ျဖစ္ပါသည္။
(ပထမေက်ာ္ဘြဲ႔ရ ဦးပညိႏၵာဘိဝံသ ခါေတာ္မွီဆရာေတာ္ မိုးကုတ္ျမိဳ႔)
ဒါေၾကာင့္ နတ္ကိုးကြယ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ဝိဇၨာေတြ, ဘိုးေတာ္ေတြ ကိုးကြယ္တဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊
ေဗဒင္ဆရာကိုးကြယ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဆင္းရဲဒုကၡေရာက္လာျပီဆိုရင္ ေျခမကိုင္မိ လက္မကိုင္မိေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာၾကတယ္။ ဟုတ္တယ္မဟုတ္လား။ တကယ္ ဘယ္သူလာကယ္ပါ့မလဲ ...
ေဗဒင္ဆရာလည္း တကယ္ျဖစ္လာျပီဆိုရင္ မကယ္ႏိုင္ဘူး။ နတ္ကေရာ ကယ္ႏို္ငမလား၊ မကယ္ႏိုင္ပါဘူး။ ေသစရာရွိ ေသမွာပဲ၊ ဆင္းရဲစရာရွိ ဆင္းရဲမွာပဲ ဟုတ္ရဲ႔လား။
(က်စြာဆရာေတာ္ ဦးလကၡဏ)
ဝိပႆနာအလုပ္ လုပ္တယ္ဆိုတာ တမင္ရွာျပီး လုပ္ေနရတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ ၾကည့္ရံုပါပဲ။ ၾကည့္ေတာ့ ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးေနတာအမ်ိဳးမ်ိဳး ခႏၶာမွာေတြ႔ရမွာပဲ။ ခႏၶာအရွိကို ဉာဏ္အသိႏွင့္ကိုက္ရင္ ယထာဘူတဉာဏ္၊ ဟုတ္တိုင္းမွန္စြာသိတဲ့ဉာဏ္၊ နိဗၺာန္ဆိပ္ဦးေရာက္ျပီလို႔ ွဆိုင္ႏိုင္တယ္။
(မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ ဦးဝိမလ)
သူတပါး၏အျပစ္ကို မရႈရ၊ ကိုယ့္အျပစ္ကို ျမင္ေအာင္ ရႈ၍ အျပစ္မွလြတ္ေအာင္ ျပဳရမည္။ သူ႔ပစၥည္းကို မလိုခ်င္ရ၊ ကိုယ့္ပစၥည္းအစစ္ျဖစ္ေသာ အက်င့္တရားကိုသာ သမၼာဆႏၵျဖစ္ေစရမည္။ ေၾကာက္လန္႔ရေအာင္ မေနရ၊ ေၾကာက္လန္႔ရန္မရွိေအာင္ ေနရမည္။ စာေပက်မ္းဂန္တတ္သိျခင္း မမွားေစရ၊ စာေပက်မ္းဂန္တတ္ျခင္း၊ အမွန္သို႔က်ေအာင္ သတိသမၸဇဥ္ ျပဳရမည္။
စာေပက်မ္းဂန္ တတ္ရံုမွ်ႏွင့္ မေနရ၊ တရားတတ္သိေအာင္ အားထုတ္က်င့္ၾကံရမည္။ သံသရာ၌ အသက္ရွည္ရန္ကို မလိုအပ္၊ သံသရာသက္တိုရန္ကိုသာ လိုအပ္သည္။ ရွၿ္လ်ားေသာ တဏွာကိုျဖတ္၍ တိုေသးေသာပါရမီကို ဆက္ရမည္။
(စစ္ကိုင္း ဝါးခ်က္မင္းေက်ာင္းဆရာေတာ္ႀကီး)
သူ႔ကိုလည္း ငါမပိုင္၊ ငါ့ကိုလည္း သူမပိုင္၊ ကယ္သူ႔ကိုမွ ဘယသူမပိုင္၊ ငါ့ကိုယ္ေသာ္မွ ငါမပိုင္။
အခ်ိန္တိုင္းက ငါျဖစ္ခ်င္သလို မျဖစ္၊ သူျဖစ္ခ်င္သလိ္ုျဖစ္။
ဥစၥာကေသာ္လည္း လူကိုပစ္၊ လူကေသာ္လည္း ဥစၥာကိုပစ္၊
စင္စစ္မုခ် အျမဲမရွိ အနိစၥ၊ ေၾကာက္စရာ ဒုကၡ၊ အစိုးမရ အနတၱ-ဟု မျပတ္ႏွလံုးသြင္းၾကေလ။
(ဒီပဲရင္းဆရာေတာ္ႀကီး)
သရဏဂံုဟာ ကေလးသူငယ္ကအစ လူတိုင္း လူတိုင္းနဲ႔ သင့္ေလ်ာ္တယ္။ ဘာမွ်မကုန္ခန္း မပင္ပန္းဘဲနဲ႔လည္း သရဏဂံုတည္မႈကို ရႏိုင္တယ္။ သရဏဂံုတည္တယ္ဆိုတာဟာ ဘာလဲလို႔ေမးရင္
၁။ ဘုရား တရား သံဃာဆိုတဲ့ ရတနာသံုးပါးအား သဒၶါယံုၾကည္စိတ္ျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို အပ္ႏွံျခင္း။
၂။ ဘုရား တရား သံဃာ ရတနာသံုးပါးကို မွီခိုအားထားျခင္း။
၃။ ရတနာသံုးပါး၏ တပည့္အျဖစ္ ခံယူျခင္း၊
၄။ ရတနာသံုးပါးကို ရိုေသစြာရွိခိုးျခင္း
အဲဒီေလးပါးအနက္မွ တပါးပါးကို ျပဳလုပ္လိုက္ရင္ ျပဳလုပ္တဲ့သူဟာ သရဏဂံုတည္တယ္လို႔ မွတ္ယူရမယ္။
(ေတာင္ပုလုေတာရ ဆရာေတာ္)
လူ႔ဘဝဆိုတာ အကာႏွင့္အႏွစ္ ခြဲျခားသိျမင္တတ္မွသာ အကာကိုခြဲျပီး အႏွစ္ကို ဆြဲထုန္ယူႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အကာေလာက္ကိုသာ အႏွစ္ထင္ေနရင္ (သို႔မဟုတ္) အကာႏွင့္အႏွစ္ ေျပာင္းျပန္ အျမင္လြဲေနရင္ အဖိုးတန္လွတဲ့ လူ႔ဘဝမွာ အႏွစ္မေတြ႔ရေတာ့ဘဲ အကာနဲ႔သာ တဘဝ ဆံုးတတ္ပါတယ္။
(တိပိဋကဓရ ေယာ-ဆရာေတာ္)
မေအးလွ (နဘား)
(ဂမၻီရ ၂၀၀၇-၄)