အခုေဆြးေႏြးမယ္႔အေၾကာင္း အရာေလးက ဗုဒၶဘာသာ၀င္စစ္စစ္ဆုိတာ ဘယ္လုိပုဂိၢဳလ္ေတြကိုေခၚဆုိ တယ္.ဗုဒၶဘာသာအမည္ခံေတြက ဘယ္လုိဆုိတာေလးကို ေဆြးေႏြးပါ႔မယ္.. အရင္ဆုံး ဗုဒၶဘာသာ နွင္႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္..ဆိုတာကုိ ေသခ်ာကြဲကြဲ ၿပားၿပား သိထားသင္႔ပါတယ္ ဗုဒၶဘာသာဟူသည္ အဘယ္နည္း … ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမဟူသမွ် ဘုရားရွင္ေတာ္ၿမတ္ ေဟာေၿပာဆုံးမေတာ္မူအပ္ေသာဗုဒၶ၏ အဆုံးအမစကားေတာ္ဟူသမွ်သည္… ဗုဒၶဘာသာဟုေခၚပါသည္…..
၄င္းကိုအဂၤလိပ္ဘာသာၿဖင္႔ Buddhism or Buddha’sTeaching ဟုဆုိသည္..ဗုဒၶဘာသာ၏ အနက္ အဓိပၸါယ္ကုိနားလည္ သေဘာေပါက္ၿပီးလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆုိေသာေ၀ါဟာရ၏အနက္အဓိပၸါယ္ကိုလည္း နားလည္ထားသင္႔သည္… ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရႏွင္႔ ထပ္တူညီေသာပိဋကတ္စာေပ အသုံးအႏႈန္းမွာဥပါသကဆုိေသာ ေ၀ါဟာရပင္ၿဖစ္သည္.. ဥပါသက၏ အဓိပၸါယ္မွာရတနာသုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္ ဆည္းကပ္သူကိုဆုိသည္….ဗုဒၶဘာသာ၀င္သမုိင္းတြင္ ပထမဆုံး ဥပါသကမ်ားၿဖစ္ၾကတဲ႔ တပုႆနွင္႔ဘလႅက ကုန္သည္ ညီေနာင္ကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္းသိမယ္လုိ႔ထင္ပါတယ္..
၄င္းတုိ႔ ညီေနာင္ႏွစ္ဥိးသည္ ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားကုိ ဖူးေတြ႔စဥ္အခါက သံဃာဟူ၍ မရွိေသးသၿဖင္႔ ဗုဒၶႏွင္႔ ဓမၼကိုကုိးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏ ဟုေလွ်ာက္ထားၿပီး ရတနာႏွစ္ပါး အေပၚ သရဏဂုံေဆာက္တည္ ခဲ႔ၾကရသည္.. ေနာက္ပုိင္း ဘုရားရွင္၏တပည္႔ေတာ္ ရဟန္းသံဃာမ်ား ေပၚေပါက္လာခ်ိန္တြင္ကား ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃာ ဆုိေသာ ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏ဟု စိတ္တြင္ သရဏဂုံ ေဆာက္ တည္ၿပီး သူကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု ေခၚဆုိပါသည္.. ဒီေလာက္ဆုိရင္ဗုဒၶဘာသာ နွင္႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကုိေသခ်ာ နားလည္သေဘာေပါက္ ေလာက္ပါၿပီ…
က်ေနာ္သရဏဂုံအေၾကာင္းကုိဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါမယ္ … သရဏဂုံမွာလည္းႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္.. ေလာကုတၱရာသရဏဂုံ ႏွင္႔ ေလာကီသရဏဂုံဟူ၍ ထပ္မံခြဲၿခားႏူိင္သည္ … ေလာကုတၱရာ သရဏဂုံ ဆုိသည္မွာအရိယာပုဂၢိဳလ္ သူေတာ္စင္မ်ား၏ ရတနာၿမတ္သုံးပါးေပၚ မမွိတ္မသုန္ ယုံၾကည္ ကုိးကြယ္ၿခင္း ပင္ၿဖစ္သည္… ေလာကုတၱရာ သရဏဂုံတည္ၿပီးသူသည္ဗုဒၶဘာသာ၀င္အၿဖစ္မွ မည္သည္႔အခါမွ် မဆုံးရႈံး ႏူိင္ေတာ႔ပါ ေလာကီသရဏဂုံတည္သူမွာကားအၿခားဘာသာ၀င္အၿဖစ္ခံယူသြားလွ်င္ၿဖစ္ေစ ၊ ဘ၀တစ္ပါးသုိ႔ကူးေၿပာင္း သြားလွ်င္ၿဖစ္ေစ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အၿဖစ္မွ ဆုံးရႈံးသြားႏိူင္သည္။ေလာကီသရဏဂုံ တည္သူမ်ားကုိလည္း ၄ မ်ဳိးခြဲၿခားထားပါသည္
(၁) ရတနာသုံးပါးကုိ မိမိကုိယ္ကိုစြန္႔လႊတ္လွဴဒါန္းၿခင္းၿဖင္႔ ဆည္းကပ္သူ ။
(၂) ရတနာသုံးပါးသည္သာ ယုံၾကည္အားကုိးၿခင္းၿဖင္႔ ဆည္းကပ္သူ ။
(၃) ရတနာသုံးပါး၏ တပည္႔အၿဖစ္ခံယူၿခင္းၿဖင္႔ ဆည္းကပ္သူ ။
(၄) ရတနာသုံးပါးကုိ ေဆြးမ်ဳိးေတာ္၍ လည္းေကာင္း ေၾကာက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း ေလာကီအက်ဳိး စီးပြားအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္းကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ၿခင္း မဟုတ္ပဲ ေလာက၌ အၿမတ္ဆုံးဟု သေဘာ ပုိက္ကာရုိေသၿမတ္ႏူိး၍ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူမ်ားကုိေလာကီသရဏဂုံတည္သူူမ်ားဟုေခၚပါသည္…
ဗုဒၶဘုရားရွင္ေဟာၾကားေသာတရား အဆုံးအမေဒသနာေတာ္တုိ႔ႏွင္႔အညီ လုိက္နာက်င္႔သုံးၿခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိ ေလာကတြင္ အၿမတ္ဆုံး ကုိးကြယ္ရာဟု ယုံၾကည္ကိုးစားေသာ စိတ္ၿဖစ္ေပၚခဲ႔လွ်င္ပင္ ၄င္းပုဂၢိဳလ္သည္ ေလာကီသရဏဂုံ တည္သြားၿပီၿဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးဟု ေခၚေ၀ၚၿခင္းခံထုိက္သြားၿပီၿဖစ္သည္…
ဗုဒၶၿမတ္စြာ ဘုရားကဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင္႔ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာ ၀င္တုိ႔အၾကား အႏွစ္သာရၿခင္း ကြာၿခား မႈကုိဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)ႏွင္႔ ပဒုမၼာၾကာႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက (အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္) မ်ားဟူ၍ ပုိင္းၿခားသတ္မွတ္ခဲ႔သည္……ေအာက္ပါ အဂၤါရပ္မ်ားနွင္႔ ၿပည္စုံသူတုိ႔ကုိဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက(ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားအၿဖစ္ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆုိခဲ႔ပါသည္……
(၁) ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိ အလြန္ၾကည္ညိဳမႈမရွိၿခင္း ။
(၂) သီလမလုံၿခဳံၿခင္း ။
(၃) အၾကား ၊ အၿမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကုိၿပဳလုပ္ေလ႔ ရွိၿခင္း ။(ဥပမာ -ေဗဒင္ ယၾတာ ကုိၿပဳလုပ္ၿခင္း)(၄) အၾကား ၊ အၿမင္စေသာ ေလာကီမဂၤလာကုိယုံၾကည္၍ ကံကုိမယုံၿခင္း ။(ဥပမာ - ေဗဒင္ ယၾတာကုိ ယုံၾကည္ၿခင္း )(၅) သာသနာပ၌ အလွဴခံရွာ၍ အလွဴေပးၿခင္းတုိ႔ပင္ ၿဖစ္သည္ေသခ်ာသုံးသပ္ၾကည္႔လွ်င္ ဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက (ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္) မ်ားသည္ရတနာၿမတ္သုံးပါး အေပၚ မိမိအသိဥာဏ္ပညာနွင္႔ယွဥ္ေသာ ၾကည္ညဳိသဒၶါစိတ္မရွိၿခင္း ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္အဆုံးအမမ်ားအေပၚ ယုံယုံၾကည္ၾကည္ လုိက္နာေလ႔မရွိၿခင္းၿဖစ္သည္ ။
ထုိ႔ေၾကာင္႔ ကုိယ္က်င္႔သီလဆုိင္ရာဗုဒၶ၏ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား ပညတ္ခ်က္မ်ားကုိ မသိက်ဳိးကြ်ံၿပဳ၍ အခြင္႔သာတုိင္း ခ်ဳိးေဖာက္ေလ႔ရွိသည္.. မိမိကုိယ္ကုိသာ အားထားရာဆုိေသာ ဗုဒၶ၏ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေက်ာခုိင္းၿပိး ၿဖတ္လမ္းမွ ၾကီးပြားမည္႔နည္းကုိရွာၾကသည္ၾကားရေသာအသံ ၊ ၿမင္ရေသာ အဆင္းတုိ႔ကုိ စြဲ၍ အတိတ္နမိတ္ေကာက္ယူေလ႔ ရွိေသာအယူအဆမ်ားကုိ ယုံၾကည္စြဲလမ္းသည္ ေဗဒင္ယၾတာ ဓာတ္ရုိက္ ဓာတ္ဆင္ ၊အတိတ္တေဘာင္ စသည္တုိ႔ကုိအားကုိးသည္… မိမိေစတနာမွ ေပါက္ဖြားလာေသာ ကံ၏ အက်ဳိးေပးမႈကိုမယုံၾကည္ပဲ မေကာင္းေသာေစတနာကုိေမြးၿပီး ေကာင္းေသာရလဒ္ကုိသာ လုိခ်င္ၾကသည္ ။ထုိ႔ေၾကာင္႔ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွေသြဖည္ယိမ္းယုိင္ေနသည္႔ ကယ္တင္ေစာင္မႏူိင္သည္ ဆုိသူမ်ားကုိ အားကိုးတစ္ၾကီး ကုိးကြယ္ပူေဇာ္ၾကသည္သူရႆတီဘုိးေတာ္မ်ားသာသနာပမယ္ေတာ္မ်ား ၊ နတ္စာရင္းမ၀င္ေသာ သုံးဆယ္႔ခုနစ္မင္းနတ္မ်ား ၊ ေဗဒင္ဆရာမ်ား ထုိသူမ်ားကုိဆည္းကပ္ေလ႔ ရွိၾက သည္ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို္ယ္ေတာ္တုိင္ ေဟာၾကားခဲ႔သည္႔ သုံးဆယ္႔ရွစ္ၿဖာ မဂၤလာတရားေတာ္ႏွင္႔ အညီ လုိက္နာေနထုိင္က်င္႔ၾကံရန္ကားစိတ္ကူးထဲပင္ မထည္႔ၾကပင္….
ဗုဒၶဘုရားရွင္က ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင္႔ၿပည္႔စုံသူမ်ားကုိမူ ပဒုမၼာၾကာနွင္႔တူေသာ ဥပါသက( အထက္တန္း စားဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားအၿဖစ္သတ္မွတ္ေတာ္မူခဲ႔သည္…..
(၁) ရတနာသုံးပါးကို မမိွတ္မသုန္ ကုိးကြယ္ၾကည္ညိဳၿခင္း ။
(၂) သီလ လုံၿခဳံၿခင္း ။
(၃) ေလာကီမဂၤလာကုိ မၿပဳလုပ္ၿခင္း ။
(၄) အၾကား ၊အၿမင္စေသာ ေလာကီမဂၤလာကုိ မယုံဘဲကံကုိသာ ယုံၾကည္ၿခင္း ။
(၅) သာသနာတြင္း၌သာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ရွာ၍ အလွဴေပးၿခင္းတုိ႔ပင္ ၿဖစ္သည္ ။အထက္ကေဖာ္ၿပခဲ႔တဲ႔ ဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသကမ်ားႏွင္႔ ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္သည္ ။
ပဒုမၼာၾကာႏွင္႔တူေသာ ဥပါသကမ်ားသည္ ရတနာၿမတ္သုံးပါး အေပၚအသိဥာဏ္ပညာႏွင္႔ ယွဥ္လ်က္ မမွိတ္မသုန္ကုိးကြယ္ၾကည္ညိဳေသာေၾကာင္႔ ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမစကားေတာ္မ်ားနွင္႔အညီ လုိက္နာ က်င္႔သုံးေနထုိင္ေလ႔ရွိၾကသည္ထုိ႔ေၾကာင္႔ ကုိယ္က်င္႔သီလၿမဲၿမံသည္မိမိဘ၀ၾကီးပြားတုိးတက္ေရးအတြက္ မိမိကုိယ္ပုိင္ ကံ ၊ ဥာဏ္ ၊ ၀ီရိယမွတစ္ပါးအၿခားကိုးကြယ္ရာ မရွာေတာ႔ေပ… မွန္ကန္စြာ က်င္႔ၾကံမွန္ကန္ စြာေၿပာဆုိၿပီး ၊ မွန္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားၿဖစ္သၿဖင္႔ မည္သူ႔ကုိမွ် ထိတ္လန္႔ၿခင္း ေၾကာက္႔ရြံၿခင္း မၿဖစ္ေတာ႔ေပထိုသူမ်ဳိးသည္ ၿပႆဒါး ရက္ရာဇာ စသည္႔တို႔ကုိထည္႔စဥ္းစား ေနစရာမလုိေတာ႔ပါ ။
ထုိ႔အတူေဗဒင္ ၊ ယၾတာ ၊ နတ္မ်ား ၊ ဘုိးေတာ္မ်ားကုိလည္း ကိုးကြယ္ အားကိုးၿခင္းမရွိေတာ႔ပါ ။ဘုရား ၊ တရား ၊ သံဃာ တည္းဟူေသာ ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိသာ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေနသူ ၿဖစ္၍အၿခားမည္သည္႔ အယူ၀ါဒမတူသူက ေၿခာက္ၿပီး ေၿမွာက္ၿပီး ဆြဲေဆာင္ေစကာမူ ေၾကာက္ၿခင္း ေၿမာက္ၿခင္း မၿဖစ္ေတာ႔ ပဲစစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးအၿဖစ္ ရာသက္ပန္မတုန္မလႈပ္ ေနထုိင္ က်င္႔ၾကံသြားသူမ်ားပင္ ၿဖစ္သည္..အခုဆုိရင္ စာဖတ္သူမ်ားအေနၿဖင္႔ အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင္႔ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘယ္လုိကြဲၿပားၿခားနားတယ္ဆုိတာနားလည္သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ ။
သုိ႔ၿဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု အမည္ခံထားသူမ်ားအေနၿဖင္႔ မိမိတုိ႔ကုိယ္ မိမိတုိ႔ အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားေလာေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာဟုၿပန္လည္ဆန္းစစ္ ၾကည္႔သင္႔ေပသည္ ။ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားၿဖစ္လာေအာင္လည္း ၾကိဳးပမ္းသြားဖုိ႔အထူးလုိအပ္လွေပသည္ဟု တုိက္တြန္းရင္း ကၽြန္ေတာ့္ေဆြးေႏြးခ်က္ကုိ ဒီမွာပဲနိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ပါတယ္အထက္တန္း စားဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားၿဖစ္ၾကပါေစဗ်ာ……
ဆရာ၀င္းသိန္းဥိးေရးသားတဲ႔ ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ ဗုဒၶမေ၀ဖန္ ႏွင္႔ ဓမၼစာစုမ်ား ဆုိသည္႔စာအုပ္မွ ကုိးကားေရးသားပါသည္။![]()
၄င္းကိုအဂၤလိပ္ဘာသာၿဖင္႔ Buddhism or Buddha’sTeaching ဟုဆုိသည္..ဗုဒၶဘာသာ၏ အနက္ အဓိပၸါယ္ကုိနားလည္ သေဘာေပါက္ၿပီးလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဆုိေသာေ၀ါဟာရ၏အနက္အဓိပၸါယ္ကိုလည္း နားလည္ထားသင္႔သည္… ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ဟူေသာ ေ၀ါဟာရႏွင္႔ ထပ္တူညီေသာပိဋကတ္စာေပ အသုံးအႏႈန္းမွာဥပါသကဆုိေသာ ေ၀ါဟာရပင္ၿဖစ္သည္.. ဥပါသက၏ အဓိပၸါယ္မွာရတနာသုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္ ဆည္းကပ္သူကိုဆုိသည္….ဗုဒၶဘာသာ၀င္သမုိင္းတြင္ ပထမဆုံး ဥပါသကမ်ားၿဖစ္ၾကတဲ႔ တပုႆနွင္႔ဘလႅက ကုန္သည္ ညီေနာင္ကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္းသိမယ္လုိ႔ထင္ပါတယ္..
၄င္းတုိ႔ ညီေနာင္ႏွစ္ဥိးသည္ ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားကုိ ဖူးေတြ႔စဥ္အခါက သံဃာဟူ၍ မရွိေသးသၿဖင္႔ ဗုဒၶႏွင္႔ ဓမၼကိုကုိးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏ ဟုေလွ်ာက္ထားၿပီး ရတနာႏွစ္ပါး အေပၚ သရဏဂုံေဆာက္တည္ ခဲ႔ၾကရသည္.. ေနာက္ပုိင္း ဘုရားရွင္၏တပည္႔ေတာ္ ရဟန္းသံဃာမ်ား ေပၚေပါက္လာခ်ိန္တြင္ကား ဗုဒၶ ဓမၼ သံဃာ ဆုိေသာ ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိ ကုိးကြယ္ရာဟူ၍ ဆည္းကပ္ပါ၏ဟု စိတ္တြင္ သရဏဂုံ ေဆာက္ တည္ၿပီး သူကုိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု ေခၚဆုိပါသည္.. ဒီေလာက္ဆုိရင္ဗုဒၶဘာသာ နွင္႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ကုိေသခ်ာ နားလည္သေဘာေပါက္ ေလာက္ပါၿပီ…
က်ေနာ္သရဏဂုံအေၾကာင္းကုိဆက္လက္ေဆြးေႏြးပါမယ္ … သရဏဂုံမွာလည္းႏွစ္မ်ဳိးရွိပါသည္.. ေလာကုတၱရာသရဏဂုံ ႏွင္႔ ေလာကီသရဏဂုံဟူ၍ ထပ္မံခြဲၿခားႏူိင္သည္ … ေလာကုတၱရာ သရဏဂုံ ဆုိသည္မွာအရိယာပုဂၢိဳလ္ သူေတာ္စင္မ်ား၏ ရတနာၿမတ္သုံးပါးေပၚ မမွိတ္မသုန္ ယုံၾကည္ ကုိးကြယ္ၿခင္း ပင္ၿဖစ္သည္… ေလာကုတၱရာ သရဏဂုံတည္ၿပီးသူသည္ဗုဒၶဘာသာ၀င္အၿဖစ္မွ မည္သည္႔အခါမွ် မဆုံးရႈံး ႏူိင္ေတာ႔ပါ ေလာကီသရဏဂုံတည္သူမွာကားအၿခားဘာသာ၀င္အၿဖစ္ခံယူသြားလွ်င္ၿဖစ္ေစ ၊ ဘ၀တစ္ပါးသုိ႔ကူးေၿပာင္း သြားလွ်င္ၿဖစ္ေစ ဗုဒၶဘာသာ၀င္အၿဖစ္မွ ဆုံးရႈံးသြားႏိူင္သည္။ေလာကီသရဏဂုံ တည္သူမ်ားကုိလည္း ၄ မ်ဳိးခြဲၿခားထားပါသည္
(၁) ရတနာသုံးပါးကုိ မိမိကုိယ္ကိုစြန္႔လႊတ္လွဴဒါန္းၿခင္းၿဖင္႔ ဆည္းကပ္သူ ။
(၂) ရတနာသုံးပါးသည္သာ ယုံၾကည္အားကုိးၿခင္းၿဖင္႔ ဆည္းကပ္သူ ။
(၃) ရတနာသုံးပါး၏ တပည္႔အၿဖစ္ခံယူၿခင္းၿဖင္႔ ဆည္းကပ္သူ ။
(၄) ရတနာသုံးပါးကုိ ေဆြးမ်ဳိးေတာ္၍ လည္းေကာင္း ေၾကာက္၍ေသာ္လည္းေကာင္း ေလာကီအက်ဳိး စီးပြားအတြက္ ေသာ္လည္းေကာင္းကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ၿခင္း မဟုတ္ပဲ ေလာက၌ အၿမတ္ဆုံးဟု သေဘာ ပုိက္ကာရုိေသၿမတ္ႏူိး၍ ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္သူမ်ားကုိေလာကီသရဏဂုံတည္သူူမ်ားဟုေခၚပါသည္…
ဗုဒၶဘုရားရွင္ေဟာၾကားေသာတရား အဆုံးအမေဒသနာေတာ္တုိ႔ႏွင္႔အညီ လုိက္နာက်င္႔သုံးၿခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိ ေလာကတြင္ အၿမတ္ဆုံး ကုိးကြယ္ရာဟု ယုံၾကည္ကိုးစားေသာ စိတ္ၿဖစ္ေပၚခဲ႔လွ်င္ပင္ ၄င္းပုဂၢိဳလ္သည္ ေလာကီသရဏဂုံ တည္သြားၿပီၿဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးဟု ေခၚေ၀ၚၿခင္းခံထုိက္သြားၿပီၿဖစ္သည္…
ဗုဒၶၿမတ္စြာ ဘုရားကဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားႏွင္႔ အမည္ခံဗုဒၶဘာသာ ၀င္တုိ႔အၾကား အႏွစ္သာရၿခင္း ကြာၿခား မႈကုိဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက(ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္)ႏွင္႔ ပဒုမၼာၾကာႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက (အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္) မ်ားဟူ၍ ပုိင္းၿခားသတ္မွတ္ခဲ႔သည္……ေအာက္ပါ အဂၤါရပ္မ်ားနွင္႔ ၿပည္စုံသူတုိ႔ကုိဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက(ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားအၿဖစ္ အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆုိခဲ႔ပါသည္……
(၁) ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိ အလြန္ၾကည္ညိဳမႈမရွိၿခင္း ။
(၂) သီလမလုံၿခဳံၿခင္း ။
(၃) အၾကား ၊ အၿမင္ စေသာေလာကီမဂၤလာကုိၿပဳလုပ္ေလ႔ ရွိၿခင္း ။(ဥပမာ -ေဗဒင္ ယၾတာ ကုိၿပဳလုပ္ၿခင္း)(၄) အၾကား ၊ အၿမင္စေသာ ေလာကီမဂၤလာကုိယုံၾကည္၍ ကံကုိမယုံၿခင္း ။(ဥပမာ - ေဗဒင္ ယၾတာကုိ ယုံၾကည္ၿခင္း )(၅) သာသနာပ၌ အလွဴခံရွာ၍ အလွဴေပးၿခင္းတုိ႔ပင္ ၿဖစ္သည္ေသခ်ာသုံးသပ္ၾကည္႔လွ်င္ ဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသက (ေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္) မ်ားသည္ရတနာၿမတ္သုံးပါး အေပၚ မိမိအသိဥာဏ္ပညာနွင္႔ယွဥ္ေသာ ၾကည္ညဳိသဒၶါစိတ္မရွိၿခင္း ဗုဒၶ၏လမ္းညႊန္အဆုံးအမမ်ားအေပၚ ယုံယုံၾကည္ၾကည္ လုိက္နာေလ႔မရွိၿခင္းၿဖစ္သည္ ။
ထုိ႔ေၾကာင္႔ ကုိယ္က်င္႔သီလဆုိင္ရာဗုဒၶ၏ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ား ပညတ္ခ်က္မ်ားကုိ မသိက်ဳိးကြ်ံၿပဳ၍ အခြင္႔သာတုိင္း ခ်ဳိးေဖာက္ေလ႔ရွိသည္.. မိမိကုိယ္ကုိသာ အားထားရာဆုိေသာ ဗုဒၶ၏ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေက်ာခုိင္းၿပိး ၿဖတ္လမ္းမွ ၾကီးပြားမည္႔နည္းကုိရွာၾကသည္ၾကားရေသာအသံ ၊ ၿမင္ရေသာ အဆင္းတုိ႔ကုိ စြဲ၍ အတိတ္နမိတ္ေကာက္ယူေလ႔ ရွိေသာအယူအဆမ်ားကုိ ယုံၾကည္စြဲလမ္းသည္ ေဗဒင္ယၾတာ ဓာတ္ရုိက္ ဓာတ္ဆင္ ၊အတိတ္တေဘာင္ စသည္တုိ႔ကုိအားကုိးသည္… မိမိေစတနာမွ ေပါက္ဖြားလာေသာ ကံ၏ အက်ဳိးေပးမႈကိုမယုံၾကည္ပဲ မေကာင္းေသာေစတနာကုိေမြးၿပီး ေကာင္းေသာရလဒ္ကုိသာ လုိခ်င္ၾကသည္ ။ထုိ႔ေၾကာင္႔ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶသာသနာေတာ္မွေသြဖည္ယိမ္းယုိင္ေနသည္႔ ကယ္တင္ေစာင္မႏူိင္သည္ ဆုိသူမ်ားကုိ အားကိုးတစ္ၾကီး ကုိးကြယ္ပူေဇာ္ၾကသည္သူရႆတီဘုိးေတာ္မ်ားသာသနာပမယ္ေတာ္မ်ား ၊ နတ္စာရင္းမ၀င္ေသာ သုံးဆယ္႔ခုနစ္မင္းနတ္မ်ား ၊ ေဗဒင္ဆရာမ်ား ထုိသူမ်ားကုိဆည္းကပ္ေလ႔ ရွိၾက သည္ဗုဒၶဘုရားရွင္ကို္ယ္ေတာ္တုိင္ ေဟာၾကားခဲ႔သည္႔ သုံးဆယ္႔ရွစ္ၿဖာ မဂၤလာတရားေတာ္ႏွင္႔ အညီ လုိက္နာေနထုိင္က်င္႔ၾကံရန္ကားစိတ္ကူးထဲပင္ မထည္႔ၾကပင္….
ဗုဒၶဘုရားရွင္က ေအာက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားႏွင္႔ၿပည္႔စုံသူမ်ားကုိမူ ပဒုမၼာၾကာနွင္႔တူေသာ ဥပါသက( အထက္တန္း စားဗုဒၶဘာသာ၀င္)မ်ားအၿဖစ္သတ္မွတ္ေတာ္မူခဲ႔သည္…..
(၁) ရတနာသုံးပါးကို မမိွတ္မသုန္ ကုိးကြယ္ၾကည္ညိဳၿခင္း ။
(၂) သီလ လုံၿခဳံၿခင္း ။
(၃) ေလာကီမဂၤလာကုိ မၿပဳလုပ္ၿခင္း ။
(၄) အၾကား ၊အၿမင္စေသာ ေလာကီမဂၤလာကုိ မယုံဘဲကံကုိသာ ယုံၾကည္ၿခင္း ။
(၅) သာသနာတြင္း၌သာ အလွဴခံပုဂၢိဳလ္ရွာ၍ အလွဴေပးၿခင္းတုိ႔ပင္ ၿဖစ္သည္ ။အထက္ကေဖာ္ၿပခဲ႔တဲ႔ ဒြန္းစ႑ားႏွင္႔တူေသာ ဥပါသကမ်ားႏွင္႔ ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္သည္ ။
ပဒုမၼာၾကာႏွင္႔တူေသာ ဥပါသကမ်ားသည္ ရတနာၿမတ္သုံးပါး အေပၚအသိဥာဏ္ပညာႏွင္႔ ယွဥ္လ်က္ မမွိတ္မသုန္ကုိးကြယ္ၾကည္ညိဳေသာေၾကာင္႔ ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမစကားေတာ္မ်ားနွင္႔အညီ လုိက္နာ က်င္႔သုံးေနထုိင္ေလ႔ရွိၾကသည္ထုိ႔ေၾကာင္႔ ကုိယ္က်င္႔သီလၿမဲၿမံသည္မိမိဘ၀ၾကီးပြားတုိးတက္ေရးအတြက္ မိမိကုိယ္ပုိင္ ကံ ၊ ဥာဏ္ ၊ ၀ီရိယမွတစ္ပါးအၿခားကိုးကြယ္ရာ မရွာေတာ႔ေပ… မွန္ကန္စြာ က်င္႔ၾကံမွန္ကန္ စြာေၿပာဆုိၿပီး ၊ မွန္စြာလုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားၿဖစ္သၿဖင္႔ မည္သူ႔ကုိမွ် ထိတ္လန္႔ၿခင္း ေၾကာက္႔ရြံၿခင္း မၿဖစ္ေတာ႔ေပထိုသူမ်ဳိးသည္ ၿပႆဒါး ရက္ရာဇာ စသည္႔တို႔ကုိထည္႔စဥ္းစား ေနစရာမလုိေတာ႔ပါ ။
ထုိ႔အတူေဗဒင္ ၊ ယၾတာ ၊ နတ္မ်ား ၊ ဘုိးေတာ္မ်ားကုိလည္း ကိုးကြယ္ အားကိုးၿခင္းမရွိေတာ႔ပါ ။ဘုရား ၊ တရား ၊ သံဃာ တည္းဟူေသာ ရတနာၿမတ္သုံးပါးကုိသာ ကုိးကြယ္ဆည္းကပ္ေနသူ ၿဖစ္၍အၿခားမည္သည္႔ အယူ၀ါဒမတူသူက ေၿခာက္ၿပီး ေၿမွာက္ၿပီး ဆြဲေဆာင္ေစကာမူ ေၾကာက္ၿခင္း ေၿမာက္ၿခင္း မၿဖစ္ေတာ႔ ပဲစစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦးအၿဖစ္ ရာသက္ပန္မတုန္မလႈပ္ ေနထုိင္ က်င္႔ၾကံသြားသူမ်ားပင္ ၿဖစ္သည္..အခုဆုိရင္ စာဖတ္သူမ်ားအေနၿဖင္႔ အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ႏွင္႔ ေအာက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဘယ္လုိကြဲၿပားၿခားနားတယ္ဆုိတာနားလည္သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ ။
သုိ႔ၿဖစ္၍ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟု အမည္ခံထားသူမ်ားအေနၿဖင္႔ မိမိတုိ႔ကုိယ္ မိမိတုိ႔ အထက္တန္းစား ဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားေလာေအာက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားေလာဟုၿပန္လည္ဆန္းစစ္ ၾကည္႔သင္႔ေပသည္ ။ အထက္တန္းစားဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားၿဖစ္လာေအာင္လည္း ၾကိဳးပမ္းသြားဖုိ႔အထူးလုိအပ္လွေပသည္ဟု တုိက္တြန္းရင္း ကၽြန္ေတာ့္ေဆြးေႏြးခ်က္ကုိ ဒီမွာပဲနိဂုံးခ်ဳပ္လုိက္ပါတယ္အထက္တန္း စားဗုဒၶဘာသာ ၀င္မ်ားၿဖစ္ၾကပါေစဗ်ာ……
ဆရာ၀င္းသိန္းဥိးေရးသားတဲ႔ ေရွးဘ၀ေနာက္ဘ၀ ဗုဒၶမေ၀ဖန္ ႏွင္႔ ဓမၼစာစုမ်ား ဆုိသည္႔စာအုပ္မွ ကုိးကားေရးသားပါသည္။